Αρχαία ανεκτίμητης αξίας ανακαλύφθηκαν στη Λαοδικεία

Τα «Μάτια του Θεού» ονομάζεται το ψηφιδωτό που ανακαλύφθηκε στην Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού κατά τη διάρκεια των φετινών ανασκαφών που συνεχίζονται, εδώ και οκτώ χρόνια από το Πανεπιστήμιο Pamukkale, στην αρχαία Λαοδικεία στο Denizli της Τουρκίας.

Πιστεύεται ότι τα «Μάτια του Θεού» παρακολουθούν τους ανθρώπους που έρχονται στην εκκλησία και τους προστατεύουν. Όμοια του ψηφιδωτού που ανακαλύφθηκε, υπάρχουν και σε ιερούς χώρους στην Αίγυπτο. Είναι όμως το πρώτο που έφεραν στο φως οι αρχαιολόγοι στην Τουρκία.

Στην αρχαία πόλη που χρονολογείται γύρω στο 200 π.Χ., υπάρχει μια από τις επτά εκκλησίες που αναφέρονται στη Βίβλο, στο βιβλίο της Αποκάλυψης.

Η εκκλησία κατασκευάστηκε με εντολή του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου την περίοδο 312-320. Το βαπτιστήρι που βρίσκεται μέσα στην εκκλησία, μεγάλο μέρος του οποίου διατηρεί την αυθεντικότητα του, θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα και τα συναρπαστικότερα του χριστιανικού κόσμου.

Δίπλα στον ιερό ναό ανακαλύφθηκε ένας παγανιστικός ναός που χρονολογείται στην ίδια περίοδο. Αυτό αποδεικνύει ότι η διαθρησκευτική ανοχή στην Ανατολία υπήρχε και πριν από πάρα πολλά χρόνια.

Γι αυτή την ανακάλυψη, κοντά στον ποταμό Λύκο, ο επικεφαλής της ανασκαφής καθηγητής Celal Şimşek, ανέφερε ότι αποκαλύφθηκαν τα ψηφιδωτά σε μια από τις τρείς εκκλησίες, η οποία αναστηλώνεται προς το παρόν και συμβολίζουν τα «Μάτια του Θεού», λέγοντας: «Στην ανασκαφή που γίνεται στην ευρύτερη περιοχή του Denizli, κάθε μέρα μας οδηγεί σε ιστορικές ανακαλύψεις. Η συγκεκριμένη πιστεύουμε είναι μια από αυτές».

Στην ίδια περιοχή στην απομονωμένη ύπαιθρο του Καλέ, όπου βρίσκεται το κάστρο του Tabae, το οποίο πιστεύεται ότι είχε χτιστεί από τον στρατό του Μ. Αλέξανδρου, ανακάλυψαν δύο ρωμαϊκά γλυπτά της θεάς Αφροδίτης.

Ο επικεφαλής των ανασκαφών στο Καλέ, καθηγητής B.Ersoy έδωσε συνέντευξη Τύπου κατά την οποία υποστήριξε ότι τα γλυπτά της Αφροδίτης ανακαλύφθηκαν γύρω από μια ρωμαϊκή δεξαμενή στο Tabae, όπου είχαν ήδη βρεθεί θραύσματα γλυπτών από χαλκό και μπρούτζο. Κατά τον Ersoy, αναδεικνύεται πόσο σημαντική ήταν η Tabae κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους.

«Αυτές είναι πολύ σημαντικές ανακαλύψεις. Τα γλυπτά της Αφροδίτης είναι σπάνια και τα συγκεκριμένα αποτελούν απαράμιλλα έργα τέχνης. Για το ένα από τα δύο γλυπτά έχουμε βρεί μόνο το κεφάλι. Πρόκειται για γλυπτό της πρώιμης Ελληνιστικής περιόδου, πιστεύουμε στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο, υπάρχει ακόμα η πιθανότητα να είναι απλά ένα αντίγραφο της Ρωμαϊκής περιόδου. Το άλλο γλυπτό, όπου το κεφάλι και το σώμα είναι άθικτα, πιστεύουμε ότι είναι του 3ου αιώνα μ.Χ.»

Η Λαοδικεία είναι μια από τις πιο ξακουστές αρχαίες πόλεις της Ανατολίας, δεύτερη μεγαλύτερη αρχαία πόλη της Τουρκίας μετά την Έφεσο. Σήμερα έχει πληθυσμό 300.000 κατοίκους.

Στα αρχαία χρόνια γνωστή ως "Λαοδίκεια η Κατακεκαυμένη" ήταν μια αποικία του Σελεύκου Α΄ του Νικάτορος, κοντά στα σύνορα Λυκαονίας - Πισιδίας. Ήταν γνωστή στους Ρωμαίους ως Laodicea Combusta και ως Claudiolaodicea. Βρίσκεται στην σημερινή Ladik της επαρχίας Ικονίου της ασιατικής Τουρκίας. Ήταν μια από τις πέντε Λαοδίκειες του Σελεύκου. Το προσωνύμιό της οφείλει στο γεγονός ότι κτίστηκε σε ηφαιστειακή περιοχή, γεγονός που ο Hamilton αναιρεί. Κατά μιαν άλλη εκδοχή η πόλη καταστράφηκε από πυρκαϊά και ξανακτίστηκε με το διακριτικό της προσωνύμιο. Βρισκόταν στα βορειοδυτικά του Ικονίου, επί υψηλής οδού που οδηγούσε από τα Ιώνια παράλια στην Μελιτηνή του Ευφράτη. Πάντως ενώ κάποιοι μελετητές την τοποθετούσαν πότε στην Πισιδία, πότε στην Λυκαονία, ο Κλαύδιος Πτολεμαίος την έθετε στην Γαλατία. Οι διαφορές εξηγούνται από το ότι τα εδάφη αυξομειώνονταν σε έκταση, ώστε πότε ανήκε στην Πισιδία, πότε στην Λυκαονία.

Στην σημερινή πόλη Ladik έχουν ανακαλυφθεί πολυάριθμα θραύσματα αρχιτεκτονικής και γλυπτικής. Οι επισκέπτες του 19ου αιώνα περιέγραφαν διαζώματα, επιτύμβιες μαρμάρινες στήλες με κεφαλαία γράμματα, κορνίζες, καθώς και βωμούς διάσπαρτους στους δρόμους, ανάμεσα στα σπίτια και θαμμένα στο έδαφος. Επί αυτοκρατορίας του Κλαυδίου ονομάστηκε Κλαυδιολαοδίκεια, ενώ νομίσματα ήλθαν στο φως από την εποχή του Τίτου και του Δομιτιανού.

Στην αρχή την ονόμαζαν Διόσπολη και μετά Ροάς. Η πόλη καταστράφηκε από σεισμό το 66 π.Χ. και την ανοικοδόμησε ο Μάρκος Αυρήλιος, στο σημείο που ο ποταμός Λύκος συμβάλλει με τον ποταμό Μαίανδρο.

Η Λαοδίκεια της Φρυγίας υπήρξε μία από τις πρώτες πόλεις που εκχριστιανίσθηκαν. Προς τους χριστιανούς κατοίκους της έγραψε μία επιστολή ο Απόστολος Παύλος. Ήταν επίσης μία από τις επτά πρώτες χριστιανικές κοινότητες στην Μικρά Ασία στις οποίες στάλθηκε από τον Ευαγγελιστή Ιωάννη το έργο του «Αποκάλυψη».

Στην περιοχή της Λαοδίκειας υπήρχαν ασβεστούχες πηγές, που τις αναφέρει ο Στράβωνας. Προφανώς, είναι η σημερινή Ιεράπολις, που απέχει 18 χλμ. από το Denizli. Στα τουρκικά η Ιεράπολις ονομάζεται Pamukkale ( Φρούριο βάμβακος), επειδή τα πετρώματα της έχουν λευκανθεί από τα αποθέματα των θερμών πηγών.