Η Ναύπακτος, πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας, το όνομά της το οφείλει στο ότι εδώ εντοπίσθηκε ο πρώτος ναυτικός οικισμός, όπου κατασκευάσθηκαν πλοία, αρχικά από τους Λοκρούς και αργότερα από τους Δωριείς, προκειμένου να περάσουν στην απέναντι ακτή της Πελοποννήσου. Από τη λέξη ναύς (πλοίο) και το πήγνυμι (κατασκευάζω) προήλθε το τοπωνύμιο Ναύπακτος.
Το ταξίδι της Ναυπάκτου στην Ιστορία ξεκινά, επίσημα, το 1104 π.Χ., όταν οι Δωριείς καταφθάνουν στη Ναύπακτο και κατασκευάζουν πλοία για να περάσουν απέναντι, στην Πελοπόννησο.
Χάρη στη γεωγραφική της θέση, καθώς ήλεγχε την είσοδο του Κορινθιακού κόλπου, βρισκόταν πάντα στο επίκεντρο της προσοχής των δυνατών κάθε εποχής. Για τον λόγο αυτό, το 454 π.Χ., οι Αθηναίοι, με αρχηγό τον ναύαρχο Τολμίδη, καταλαμβάνουν τη Ναύπακτο και εγκαθιστούν στην πόλη τους συμμάχους τους Μεσσήνιους.
Οι Μεσσήνιοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ναύπακτο μετά την ήττα των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς.
Πολλοί ήταν εκείνοι που είχαν τη διαχείριση της Ναυπάκτου κατά την μακραίωνη ιστορία της, όπως οι Αθηναίοι, οι Αχαιοί, οι Θηβαίοι, οι Μακεδόνες, ενώ, λόγω της σπουδαίας στρατηγικής της θέσης, αποτέλεσε, για κάποια περίοδο, την πρώτη πόλη της Αιτωλικής Συμπολιτείας, τόπο συγκέντρωσης των αντιπροσώπων των πόλεων που αποτελούσαν την Συμπολιτεία.
Χτυπήθηκε πολλές φορές από εισβολείς, κατακτητές, πειρατές, ακόμη κι από στοιχεία της φύσης, όπως λοιμούς και σεισμούς. Σημαντικό σημείο στην πορεία της ιστορίας της είναι το έτος 217 π.Χ., όταν, στα Κοίλα της Ναυπάκτου, πραγματοποιήθηκε συνέδριο ειρήνης και κάλεσμα ενότητας, και ακούστηκε ο λόγος του Αγέλαου, που προειδοποιούσε για τη θύελλα που ερχόταν από τη Δύση. Η Ναύπακτος, τελικά, τέθηκε υπό την κατοχή των Ρωμαίων. Στους μεταχριστιανικούς αιώνες, πολλοί βάρβαροι, όπως Ούννοι, Σλάβοι, Βούλγαροι, Σαρακηνοί, λεηλατούν την περιοχή της Ναυπάκτου, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην αφάνεια και τον οικονομικό μαρασμό. Το 1210, η πόλη προσαρτάται στο Δεσποτάτο της Ηπείρου, οπότε και αρχίζει η ανάπτυξή της.
Το 1407, η Ναύπακτος κυριεύεται από τους Ενετούς και παραμένει στην κατοχή τους για 92 χρόνια. Το χρονικό αυτό διάστημα, στην πόλη κατασκευάζονται νέα κτίρια, εμπορικοί σταθμοί, αποθήκες, ενώ το κάστρο συντηρείται, ενισχύεται, και αποκτά την σημερινή του μορφή. Είναι το μοναδικό κάστρο στην Ευρώπη με πέντε αμυντικά διαζώματα, πέντε αμυντικές ζώνες, δηλαδή.
Το 1499, η πόλη περιέρχεται στα χέρια των Οθωμανών. Ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ Β΄, θέλοντας να εξασφαλίσει την είσοδο του Κορινθιακού από ενδεχόμενη δυτική επίθεση, έχτισε τα δύο κάστρα του Ρίου και του Αντιρρίου, τα «Μικρά Δαρδανέλλια».
Σταθμός στην ιστορία της Ναυπάκτου είναι το έτος 1571. Στην θαλάσσια περιοχή, που τότε ήταν γνωστή ως «Κόλπος της Ναυπάκτου», διεξάγεται μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες της παγκόσμιας ναυτικής ιστορίας, η «Ναυμαχία της Ναυπάκτου».
Η γρήγορη κατάκτηση των ελεύθερων περιοχών της Μεσογείου από τους Οθωμανούς άρχισε να δημιουργεί προβλήματα στους Χριστιανούς ηγεμόνες. Μπροστά στο θανάσιμο κίνδυνο που παρουσιαζόταν για τη Δύση, τα ναυτικά κράτη της Βενετίας, της Ισπανίας, του Βατικανού, της Μάλτας ένωσαν τους στόλους τους και με τις ευλογίες του Πάπα Πίου του Ε΄, ετοιμάστηκαν να αντιμετωπίσουν τον Οθωμανικό στόλο. Οι δύο στόλοι συναντήθηκαν, στις 7 Οκτωβρίου 1571, στον Κόλπο της Ναυπάκτου.
Οι δυνάμεις του Χριστιανικού στόλου κέρδισαν μια από τις μεγαλύτερες νίκες κατά των Οθωμανών. Το 1699 πραγματοποιήθηκε ανακατάληψη της Ναυπάκτου από τους Οθωμανούς και η πόλη αρχίζει να παρακμάζει.
Η Ναύπακτος ελευθερώνεται το 1829 από τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, τον αδελφό του Κυβερνήτη Ιωάννη.
Γαλήνια πόλη
Η Ναύπακτος, όμως, πέρα από τη ανέγγιχτη ιστορία της, είναι μια πόλη -πολιτισμός.
Είναι μια γαλήνια πόλη, κτισμένη αμφιθεατρικά σε πευκόφυτη πλαγιά. Το όμορφο βενετσιάνικο κάστρο της και το παλιό κυκλικό λιμάνι, με τους δύο γραφικούς πύργους στην είσοδό του, θα γοητέψει και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες. Κάνοντας έναν περίπατο και περνώντας από το Ασκληπιείο, το Ρολόι, τον Πύργο του Μπότσαρη, την Οικεία Τζαβέλλα, έχεις τη δυνατότητα να ανακαλύψεις τα χνάρια των Βυζαντινών, των Ενετών, των Οθωμανών και όλων των λαών που πέρασαν από τη Ναύπακτο.
Το καλοδιατηρημένο κάστρο, με τις αλλεπάλληλες σειρές τειχών στην κορυφή του λόφου, είναι από τα πιο όμορφα της Ελλάδας και πραγματικό στολίδι για την πόλη.
Τα τελευταία χρόνια η πόλη εκσυγχρονίζεται με πολλά καινούργια μαγαζιά στην παραλία, διατηρώντας όμως το παραδοσιακό ύφος της. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι η κίνηση αυξάνεται σημαντικα. Θα βρείτε ταβέρνες με μαγειρευτά, εστιατόρια, ουζερί με θαλασσινά και καφετέριες.
Στον "Ευ-οίνο", εκτός από τις γεύσεις, εντυπωσιάζουν και τα ονόματα: Μπαρούτι, μολότοφ, αντάρα, απαγωγή... Δοκιμάστε κατσάδα (κοτόπουλο με μπέϊκον, γιαούρτι και μαϊντανό. Στο "Bocca di Rossa", δίπλα στο κύμα, γευθείτε φρέσκα ζυμαρικά ολικής αλέσεως με σολομό και ριζότο. Οι εραστές της γλυκιάς αμαρτίας θα βρείτε στο "Sweet & Salty" αφράτες κρέμες.
Όπου κι αν καθίσετε κάτω από τα πλατάνια που φθάνουν μέχρι το κύμα,θα έχετε μπροστά σας φόντο τη θάλασσα κι απέναντι την Πάτρα, το Αίγιο και το Παναχαϊκό όρος.
Υπέροχες παραλίες είναι της Χιλιαδούς, 11 χλμ. από την πόλη, το Μοναστηράκι, παραλιακό χωριό 12 χλμ. ανατολικά, ο Πλατανίτης, αλλά και της Ψανής δυτικά, του Γρίμποβου ανατολικά, του Σκαλώματος, του Μαραθιά, της Στεργούλας.
Η Ναύπακτος προσφέρεται και για χειμερινές διακοπές. Μία εκδρομή στον ποταμό Εύηνο, και στα γύρω χωριά, θα σας εκπλήξουν από τη φυσική ομορφιά τους και θα σας ενθουσιάσουν με τις δυνατότητες που έχετε για δραστηριότητες στη φύση.Το Χάνι του Μπανιά είναι ο αγαπημένος τόπος όσων λατρεύουν το ράφτιγκ και το καγιάκ.
Αν όμως θέλετε να ζήσετε μοναδική ατμόσφαιρα προτιμήστε το Πάσχα. Τη Μεγάλη Παρασκευή όλοι οι επιτάφιοι συναντιώνται στο λιμάνι, ενώ ταυτόχρονα σβήνουν τα φώτα της πόλης, ανάβουν μεγάλες φωτιές στις ντάπιες και γίνεται εντυπωσιακή καύση πυροτεχνημάτων, ενώ τα μεγάφωνα μεταδίδουν εκκλησιαστική μουσική.
Φεύγοντας από τη Ναύπακτο ένα είναι βέβαιο. Το μοναδικό σε ομορφιά λιμανάκι της δεν το ξεχνάς ποτέ. Οσο για τους Ρουμελιώτες που ζουν στην Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα; Τον τόπο τους δεν τον αλλάζουν με τίποτα, γι αυτό δεν κάνουν μεταδημότευση και επιπλέον δίνουν τα πάντα για να στηριχθεί και να μη σβήσει η γενέτειρα. Και με την πρώτη ευκαιρία πάνε στο πατρικό τους και μεταλαμβάνουν το νερό, τον αέρα και την «άγια» γη τους.
Πως θα πάτε:
Ακολουθώντας της εθνική Αθηνών - Πατρών, περνάτε τη γέφυρα Ρίου - Αντιρίου και νάτη μετά την έξοδο προς τα δεξιά. Εναλλακτική λύση το παραδοσιακό ΚΤΕΛ στη Κηφισού (τηλ. 210 5129293, που έχει καθημερινά δρομολόγια. Από Θεσσαλονίκη, μέσω Λαμίας, Μπράλου, Αμφισσας, σε 5½ ώρες (468 χλμ.).
Με αφετηρία τη Ναύπακτο, η διαδρομή μέχρι την Άνω Χώρα- έδρα του Δήμου Αποδοτίας- είναι 52 χλμ. Από τη γέφυρα του ποταμού Μόρνου ακολουθείτε τον δρόμο μέσα από τα χωριά Καστράκι - Φιλοθέη ή Γρηγορίτικα- Φιλοθέη. Δεν θα αργήσετε να φτάσετε στη δεύτερη γέφυρα του Μόρνου.
Ορεινή Ναυπακτία
Το περίφημο Χάνι της Ρέρεσης αποτελεί την καλύτερη εισαγωγή στην Ορεινή Ναυπακτία.
Αν θέλεις να βαδίζεις ανάμεσα σε έλατα και καστανιές, εκεί που οι ήχοι του δάσους παραδίδουν μαθήματα αυτοσυγκέντρωσης, έχω να προτείνω ό,τι καλύτερο έχει να επιδείξει η ορεινή Ελλάδα: την Άνω και Κάτω Χώρα Ναυπακτίας.
Η περιοχή δεν αποκαλείται τυχαία ελληνική Ελβετία.
Αξίζει να πας:
* Για να πιείς παραδοσιακό καφέ σε μπρίκι με μπόλικες φουσκάλες.
* Για να ευχαριστηθείς φαγητό: Φέτα τυλιχτή με λιαστή ντομάτα, κόκορα με χοντρό μακαρόνι, γίδα με φασολάκια και φοβερές χορτόπιτες.
* Για να δοκιμάσεις σπιτικό γλυκό κουταλιού κάστανο και καρύδι.
* Για να προσκυνήσεις στο Μοναστήρι της Παναγίας Βαρνάκοβας και στη Παναγία την Αμπελακιώτισσα.
* Για να παραυρεθείς στη Γιορτή κάστανου και τσίπουρου, που γίνεται στην Άνω Χώρα κάθε Οκτώβριο.
Σχόλια