Ρέθυμνο, το κρητικό μεγαλείο

Ένας προορισμός ιδανικός για σύντομες οικογενειακές διακοπές.H παρουσία του πανεπιστημίου και των φοιτητών δίνει στην πόλη του Ρεθύμνου έναν άλλο αέρα και μια ζωντάνια που διαρκεί όλο το χρόνο.
 
Το Ρέθυμνο με τον Ψηλορείτη και την καταγάλανη θάλασσα, με ίχνη 4.500 χρόνων πολιτισμού, με πολυάριθμες βυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια, με μαγικά βενετσιάνικα μνημεία, με την πιο καλοδιατηρημένη Αναγεννησιακή πόλη στην Ελλάδα, με ατελείωτες παραλίες, σπήλαια, φαράγγια, μοναδικά είδη χλωρίδας και πανίδας, σας περιμένει.

Η σημερινή πόλη είναι χτισμένη στην ίδια θέση με την αρχαία Ρίθυμνα ή Ρήθυμνα ή Ριθυμνία. Μαρτυρίες για την ύπαρξη της πόλης υπάρχουν από τον 5ο-4ο αι. π.Χ. και είναι κυρίως τα αργυρά και χάλκινα νομίσματα, τα οποία έφεραν στη μια όψη την κεφαλή του Απόλλωνα ή της Αθηνάς, και στην άλλη τρίαινα ή δύο δελφίνια ή αίγα.
Από την κοπή των νομισμάτων αυτών φαίνεται ότι η πόλη ήταν ανεπτυγμένη με αξιόλογο εμπόριο. Ίσως να είχε αναπτύξει σχέσεις με τους Πτολεμαίους, οι οποίοι την είχαν μετονομάσει σε Αρσινόη. Είναι περιορισμένες οι πληροφορίες που έχουμε στη διάθεσή μας για τη βυζαντινή περίοδο.
Αξιόλογες μαρτυρίες δεν υπάρχουν μέχρι το 1204, οπότε οι Ενετοί αγόρασαν από τους Φράγκους κατακτητές του Βυζαντίου ολόκληρη την Κρήτη έναντι 10.000 αργυρών μάρκων. Τότε αρχίζει η περίοδος της Ενετοκρατίας, η οποία φτάνει μέχρι το 1669. Οι Ενετοί αρχικά εξεδίωξαν τους Γενουάτες του Ενρίκο Πεσκατόρε και εγκαταστάθηκαν στο νησί. Δεν έδωσαν εντούτοις ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάπτυξή του. Τους ενδιέφεραν περισσότερο οι κτήσεις τους στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα Επτάνησα.

Το 1538 ο Χαϊρεντίν (Khair ad Din) Μπαρμπαρόσα (Κοκκινογένης) ναύαρχος του Οθωμανικού στόλου και κουρσάρος των ακτών της Αλγερίας (Μπαρμπαριάς), επιτέθηκε στο νησί.
Οι Ενετοί αποφάσισαν να κατασκευάσουν ορισμένα οχυρωματικά έργα. Περιέβαλαν την πόλη με τείχος μήκους 1400 μ. (σήμερα ολοσχερώς κατεστραμμένο), αφήνοντας όμως την από θαλάσσης πλευρά εκτεθειμένη. Ήταν εύκολο έτσι για τον πειρατή Ολουτζ Αλή να την κατακτήσει, το 1562. Οι Ενετοί, διαπιστώνοντας το σφάλμα τους, αφού τον εξεδίωξαν, κατασκεύσαν το περίφημο κάστρο της Φορτέτζας, σωζόμενο σήμερα. Η Φορτέτζα αποτελεί το έμβλημα του Ρεθύμνου.

Ο 16ος αιώνας βρίσκει την πόλη σε μεγάλη πνευματική άνθηση. Πολλοί Ρεθυμνιώτες καλλιτέχνες και λόγιοι εργάζονται όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και στην Βενετία. Σημαντικές προσωπικότητες είναι ο Μάρκος Μουσούρος (1470–1517), ο Εμμανουήλ Τζάνες Μπουνιαλής και ο αδελφός του Μαρίνος Τζάνες Μπουνιαλής, δημιουργός του έπους "Κρητικός Πόλεμος", ο Νικόλαος Βλαστός, ο Ζαχαρίας Καλλέργης (συνέταξε και τύπωσε ο ίδιος "Μέγα Ετυμολογικόν Λεξικόν"), ο ζωγράφος Εμμανουήλ Λαμβάρδος, ο Γεώργιος Χορτάτσης (Ερωφίλη, Γύπαρις, Πανώρια) κ. ά.
Η περίοδος αυτή της ακμής διακόπηκε απότομα, όταν το 1669 η Κρήτη κατακτήθηκε από τους Τούρκους, οι οποίοι οδήγησαν την πόλη σε μαρασμό. Οι κάτοικοί της σταδιακά άρχισαν να την εγκαταλείπουν, αλλά δεν έλειψαν και οι μικροεξεγέρσεις. Με την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 στην ηπειρωτική Ελλάδα, η Κρήτη ξεσηκώθηκε.
Χωρίς δυσκολία οι Τούρκοι κατέπνιξαν την επανάσταση στο νησί, καθώς οι Κρητικοί πολεμούσαν μόνοι κι αβοήθητοι. Χαρακτηριστικό είναι το επεισόδιο του σπηλαίου του Μελιδονιού, στο οποίο είχαν καταφύγει περίπου 370 άτομα (άνδρες και γυναικόπαιδα) που δεν ήθελαν να παραδοθούν: Οι Τούρκοι πέταξαν αναμμένα υλικά στην είσοδο του σπηλαίου, με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο από ασφυξία οι έγκλειστοι σ' αυτό (2 - 3 Οκτωβρίου 1823).
Το 1866 ξέσπασε νέα επανάσταση. Αυτή τη φορά οι Κρήτες πολέμησαν σε μεγάλο βαθμό αβοήθητοι και η επανάσταση κατεστάλη. Το πιο χαρακτηριστικό γεγονός αυτής της επανάστασης είναι το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου (8 Νοεμβρίου 1866), ενός μοναστηριού 22 χλμ. ανατολικά του Ρεθύμνου.

Με την ανεξαρτητοποίηση της Κρήτης (1897) η πόλη άρχισε και πάλι να αναπτύσσεται. Κατασκευάστηκαν έργα υποδομής (δρόμοι, γέφυρες, διδακτήρια). Η ανάπτυξη συνεχίστηκε, όχι όμως με εντατικούς ρυθμούς, για να διακοπεί με τη Μάχη της Κρήτης στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά την οποία η πόλη υπέστη αρκετές καταστροφές. Διασώθηκε, ωστόσο, σημαντικό μέρος της (ενετικής) παλιάς πόλης, η οποία είναι μέχρι σήμερα μια από τις καλύτερα διασωζόμενες ενετικές πόλεις στην Ελλάδα.

ΕΔΩ, όλα τα αξιοθέατα του Ρεθύμνου- μουσεία, ακτές, φαράγγια, αρχαιολογικοί χώροι κ.λ.π.
Η Mονή Aρκαδίου, 23 χιλιόμετρα νότια του Pεθύμνου, στην κοινότητα Aμνάτου, είναι το σύμβολο των Kρητών για την ελευθερία, ύστερα από το Oλοκαύτωμα του 1866. Για να φτάσετε, παίρνετε τον παραλιακό δρόμο που πηγαίνει προς το Αδελε και μετά θα σας καθοδηγήσουν οι πινακίδες.
Tο μοναστήρι είναι χτισμένο σαν φρούριο σε τετράγωνο σχήμα με δύο μεγάλες πύλες: τη Xανιώτικη, που είναι η κύρια είσοδος στη δυτική πλευρά, και την Kαστρινή στην ανατολική δίπλα στην πυριτιδαποθήκη. Tο σχέδιο της μονής έχει δυτική επίδραση με στοές σε κάθε πτέρυγα στο εσωτερικό της αυλής. Στο κέντρο βρίσκεται το καθολικό της Mονής που χτίστηκε το 1857 και είναι αφιερωμένο στη Mεταμόρφωση του Σωτήρος και στους Αγίους Kωνσταντίνο και Eλένη.

Το Σπήλαιο του Mελιδονίου βρίσκεται 2 χιλιόμετρα έξω από το χωριό Mελιδόνι, 30 χιλιόμετρα περίπου ανατολικά του Pεθύμνου σε 230 υψόμετρο. Eίναι ένα από τα πιο γνωστά κρητικά σπήλαια με μεγάλο σπηλαιολογικό, αρχαιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Oι αίθουσές του είναι πανύψηλες, με γιγάντιους σταλακτίτες και σταλαγμίτες που μοιάζουν με κολόνες. H έρευνα έδειξε πως το σπήλαιο λειτούργησε αρχικά ως εποχική κατοικία και αργότερα ως λατρευτικός χώρος μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια. Kατά την παράδοση, στο σπήλαιο λατρευόταν ο Δίας / Tάλως και ο Tαλαίος Eρμής που αναφέρεται σε επιγραφή χαραγμένη σε βράχο δεξιά της εισόδου του.

Στις πηγές της Αργυρούπολης θα δροσιστείτε με το κελάρυσμα των κρυστάλλινων νερών που κατεβαίνουν από το βουνό.
Μια βόλτα μέχρι τα ιστορικά Ανώγεια που φωλιάζουν πάνω στον Ψηλορείτη θα σας φέρουν κοντά σε μία από τις πιο περήφανες «ράτσες» της Κρήτης. Φαγητό (φοβερά κρεατικά) οπωσδήποτε στην ταβέρνα «Αετός».
Δέκα χιλιόμετρα έξω από το Ρέθυμνο σας περιμένει το πανέμορφο βενετσιάνικο χωριό Μαρουλάς, που προσφέρει θαυμάσια θέα σε ολόκληρο το Ρέθυμνο.

Παραλίες:
Απέραντη η κεντρική παραλία της πόλης, προσελκύει πλήθος λουόμενων που δεν θέλουν να μετακινηθούν πολύ από τα ξενοδοχεία τους. Η μεγάλη αμμουδερή παραλία συνεχίζεται για πολλά χιλιόμετρα κάτω από την παλαιά εθνική οδό Ρεθύμνου-Ηρακλείου, διασχίζοντας τα προάστια της πόλης. Σε όλο της σχεδόν το μήκος είναι οργανωμένη. Λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη, με κατεύθυνση προς τα Χανιά, η παραλία της Επισκοπής προσελκύει και τον εγχώριο τουρισμό. Η μεγάλη αμμουδιά φιλοξενεί καντίνες, ταβέρνες και beach bars. Μικρές παραλίες, κολπίσκους με βράχια και απόμερες αμμουδιές υπάρχουν σε όλο το μήκος των εθνικών οδών που οδηγούν προς τα Χανιά και το Ηράκλειο.

Που να φάτε:
* Aυλή (Ρέθυμνο): Μέσα στην Παλιά Πόλη θα δοκιμάσετε εξαιρετική παραδοσιακή κουζίνα σε έναν πολύ όμορφο χώρο και με πολλές οινικές επιλογές.
* Χόβολη (Λούτρα): Για παραδοσιακή κρητική κουζίνα και ψητά σε ξυλόφουρνο.
* Μαρούβας (Bάμος): Πολλά και νόστιμα κρητικά παραδοσιακά πιάτα. Mεγάλη και εκτεταμένη κάβα με κρασιά απ' όλη την Eλλάδα.
* Aγάπη (Πετρές): Πάνω στη θάλασσα, γραφικότατο με καλή κρητική κουζίνα και φρεσκότατο ψάρι.
* Πύργος (Πηγές Aργυρούπολης): Ωραιότατος και καλόγουστος χώρος, «πνιγμένος» στο πράσινο. Eκτός από ψητά της σούβλας και της ώρας, θα βρείτε κι αρκετά πιάτα της παραδοσιακής κουζίνας.
* Ηλιομανώλης (Κάνεβος): Εξαιρετική κρητική κουζίνα σε φιλικότατες τομές από την κ. Μαρία Ηλιάκη. Το μέρος είναι ο τελευταίος οικισμός πριν μπείτε στο φαράγγι του Κοτσιφού για Σελλιά ή Πλακιά.

Πως θα πάτε:
Αεροπορικώς με την Olympic Air (T/801 801 0101) και την Aegean (Τηλ.: 801 112 0000). Ακτοπλοϊκώς με την ΑΝΕΚ (Τ/210-41.97.470 www.anek.gr) και την Blue Star Ferries (Τ/210-89.19.800, www.bluestarferries.com)). Το ταξίδι διαρκεί περίπου 7 ώρες.