Βουλγαρία, προορισμός για όλο το χρόνο

Η πρωτεύουσα της Βουλγαρίας βρίσκεται στη συμβολή μερικών από τις σημαντικότερες συγκοινωνιακές αρτηρίες της Βαλκανικής Χερσονήσου, στο κέντρο μιας εύφορης και εκτεταμένης κοιλάδας.
Αρχικά ασήμαντο θρακικό χωριό, έως το 29 μ. Χ. που καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους, οπότε με το όνομα Ulpia Serbica αναπτύχθηκε σε ισχυρό εμπορικό κέντρο.
Ούννοι, Βυζαντινοί, Τούρκοι την κατέλαβαν διαδοχικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
«Φθάνοντας στη Σόφια περίμενα να δω μια ημι-βάρβαρη πόλη της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά συνάντησα μια μοντέρνα πρωτεύουσα», έγραφε το 1913 ο Φρανκ Κοξ, ανταποκριτής της βρετανικής εφημερίδας Morning Post, όταν επισκέφθηκε για πρώτη φορά τη Βουλγαρία.
Έναν αιώνα αργότερα, ο επισκέπτης εξακολουθεί να εκπλήσσεται από τα ευρωπαϊκά διαπιστευτήρια της βουλγαρικής πρωτεύουσας.

Η Σόφια είναι μια πόλη γεμάτη πάρκα και πλατείες και κυρίως αραιοκατοικημένη, όπου απολαμβάνει κανείς τον περίπατο και το αναψυκτικό του στα πολλά καφέ που είναι διασκορπισμένα στις πλατείες. Εκεί μπορείς να ακούσεις ελληνική μουσική και να παραγγείλεις στα ελληνικά, χωρίς να υπάρχει πρόβλημα συνεννόησης.
Η περιήγηση στην πόλη είναι εύκολη, ενώ έκδηλη είναι η αγωνία των κατοίκων να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις που προέκυψαν μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος.  

Ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην σημερινή πρωτεύουσα της Βουλγαρίας υπάρχουν ακόμη από την Εποχή του Ορείχαλκου. Το πρώτο χωριό,  Σερντόνπολις, Θρακικής προέλευσης, ανακαλύφθηκε κοντά στο κέντρο της σημερινής Σόφιας.
Ετερόκλητος είναι ο πληθυσμός στη Σόφια ανέκαθεν. Οι εκπρόσωποι των διαφορετικών εθνών και θρησκειών κατασκεύασαν τις δικές τους γειτονιές και τους πολιτιστικούς τους χώρους. Και έτσι με τους αιώνες, δημιουργήθηκαν στη σημερινή Σόφια όλες αυτές οι διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες.    

Δύο από τους  ναούς είναι χριστιανικοί – ο ορθόδοξος της Αγίας Κυριακής και ο καθολικός του Αγίου Ιωσήφ. Δίπλα τους είναι το τζαμί Μπάνια Μπασί (φωτό αριστερά) και η συναγωγή της Σόφιας, η οποία είναι η τρίτη μεγαλύτερη στην Ευρώπη, μετά από αυτή της Βουδαπέστης και του Άμστερνταμ και η μεγαλύτερη στα Βαλκάνια.
Εντυπωσιάζουν τα κτίσματα των ορθόδοξων ναών  του Αγίου Γεωργίου (ο Άγιος Γεώργιος καταγόταν από τη Σόφια της Βουλγαρίας και κάποτε ευρέθη στην Αδριανούπολη της Θράκης),
του Αγίου Νικολάου και του Μητροπολιτικού ναού του Αλεξάνδρου Νέφσκι (βυζαντινής αρχιτεκτονικής). 

Εξ ίσου εντυπωσιακό είναι τo τζαμί Μπάνια – Μπασί, που είχε χτιστεί τον 16ο αι. από τον μουλά Εφέντη ως μνημείο για την γυναίκα του που πέθανε. Αρχιτέκτονας του τζαμιού είναι ο γνωστός Σινάν, ο οποίος οικοδόμησε μουσουλμανικά τεμένη σε σουλτανικό στιλ,  πιο όμορφα και αντιπροσωπευτικά.
Ενδιαφέρουσα είναι η περιοχή των μνημείων με τα βασιλικά ανάκτορα και τα μουσεία (αρχαιολογικό, εθνογραφικό, φυσικής ιστορίας).  Οι ουρές όμως εξακολουθούν να σχηματίζονται έξω από το μαυσωλείο του Δημητρόφ, του ηγέτη της κομμουνιστικής εποχής της χώρας, κατάλοιπο μιας ρεαλιστικής μεταφυσικής ματαιοδοξίας.
Στην πλατεία της 9ης Σεπτεμβρίου, μιας από τις κεντρικότερες της πόλης, αλλά και σε όλες τις πλατείες, δεσπόζουν τα αγάλματα των λαϊκών αγωνιστών. Άκομψα συμπλέγματα, άλλα έχουν ακόμα την αίγλη μιας νοοτροπίας δεκαετιών και μιας λαϊκότροπης μορφής τέχνης.
Αξιομνημόνευτα μνημεία είναι η αρχαία Βασιλική της Αγίας Σοφίας (12ου αιώνα) και η νέα Μητρόπολη (19ου αι).
 
Η βουλγαρική «Ερμού» βρίσκεται στις οδούς Βίτοσα και Σταμπολίισκι, αν και τους περισσότερους ομοεθνείς μας θα τους βρείτε στο εμπορικό κέντρο του Τζουμ, που είναι σχεδόν απαραίτητος σταθμός όλων των τουριστικών πούλμαν.
Για αναμνηστικά από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατευθυνθείτε προς την υπαίθρια αγορά έξω από το Ναό του Αλεξάντερ Νέφσκι, ενώ για μια γεύση βουλγαρικής «λαϊκής αγοράς» μπορείτε να πάτε στην αγορά του Ζένσκι στην οδό Στεφάν Σταμβόλοβ.
Tέλος, ο Ζωολογικός Κήπος της Σόφιας είναι ανάμεσα στις πιο αγαπημένες και πολυσύχναστες ατραξιόν στη βουλγαρική πρωτεύουσα, πρώτος σε έκταση και ποικιλότητα ειδών στη Βαλκανική χερσόνησο.

Η Βουλγαρία επιφυλάσσει στον επισκέπτη αμέτρητες ευχάριστες εκπλήξεις και είναι ένας από τους πιο οικονομικούς και ασφαλείς προορισμούς.
Σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από τη Σόφια, υπάρχουν πολλά χειμερινά θέρετρα, κυρίως στον ορεινό όγκο Βίτοσα όπου φθάνει κανείς εύκολα, είτε οδικώς είτε με τελεφερίκ.
Για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ και για χαλάρωση ξεχωρίζει βεβαίως το Μπάνσκο, στα νότια της Σόφιας, όπου σας περιμένουν πισίνες, σάουνες, μασάζ, μπαρ και καφετέριες, ντίσκο και πάρα πολλές γραφικές ταβέρνες, οι περισσότερες με ζωντανή παραδοσιακή μουσική, μαγαζιά με σουβενίρ, με εξοπλισμό σκι, αλλά και με ρούχα. Η πόλη Μπάνσκο βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού Πίριν στη ΝΔ Βουλγαρία και διαθέτει δεκάδες πηγές θερμού μεταλλικού νερού. Οι επισκέπτες της μπορούν να χαρούν την πανοραμική θέα από την κορυφή του καμπαναριού της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας, μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της Βαλκανικής, που άρχισε να χτίζεται το 1833 και λειτουργεί από το 1835. 

Το Κοτέλ, στα ανατολικά της Σόφιας, βρίσκεται ψηλά στα βουνά του Αίμου. Αυτή η μικρή ορεινή κωμόπολη κάποτε ζούσε κάτω από ένα καθεστώς περιορισμένης αυτονομίας και υπήρξε εμπορικό, θρησκευτικό και εκπαιδευτικό κέντρο, αλλά και βασικός πυρήνας για την ανάπτυξη των ιδεών του κινήματος για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από τον τουρκικό ζυγό.
Εκεί γεννήθηκαν και έζησαν μερικές από τις σημαντικότερες μορφές των γραμμάτων της χώρας, όπως ο Νεόφυτος Μποσβέλι και ο Πέτρος Μπερόν, δημιουργός του πρώτου βουλγαρικού αλφαβητάριου.
Το Κοτέλ και τα γύρω χωριά της περιοχής έχουν ανακηρυχθεί τα τελευταία χρόνια προστατευόμενοι ιστορικοί οικισμοί.
Περισσότερα από 110 κτήρια από πέτρα και ξύλο, παραδοσιακής βουλγαρικής αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής, που διασώθηκαν από την πυρκαγιά του 1894 στις γειτονιές του Γαλατά και της Νταρλιάνκας, έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα.
Η οικιακή υφαντουργία έχει παράδοση αιώνων στη μικρή ορεινή πολιτεία του Κοτέλ.
Στη γύρω περιοχή, οι φυσιολάτρες είναι σίγουρο ότι θα ενθουσιαστούν από τους καταρράκτες του Σκοκοβέτε και του Σίνι Βιρ, καθώς και από τα τρία εντυπωσιακά σπήλαια της περιοχής Λεντένικα, Ντριανόβσκα και Κουρβαβάτα Λιόσκα.
14 χλμ. από το Κότελ υπάρχει το χωριό Ζέραβνα, που θεωρείται το «Μαργαριτάρι του Αίμου». Είναι ένας ξεχασμένος από το χρόνο μικρός παράδεισος και όλο το χωριό των 750 κατοίκων έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέος οικισμός.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι οι άνθρωποι της περιοχής, ζεστοί και καλοσυνάτοι φιλοξενούν τον επισκέπτη χωρίς προσποιητά χαμόγελα και καμώματα.

Κτισμένη πάνω σ' ένα βραχώδες νησάκι στα βουλγαρικά παράλια, η Mεσημβρία, αρχαία ελληνική αποικία του Εύξεινου Πόντου απέχει μόλις... χίλια βήματα από την Ιστορία, όσα χωρίζουν και σήμερα την αρχαία Μεσημβρία από τη σύγχρονη πόλη Nessebar, έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της παράκτιας Βουλγαρίας. Η Nessebar βρίσκεται περίπου 35 χλμ. βόρεια της πόλης Burgas και περιλαμβάνεται από το 1983 στον κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Οταν οι Δωριείς ίδρυσαν τη Μεσημβρία έσπευσαν να την οχυρώσουν με ισχυρά περιμετρικά τείχη. Απομεινάρια αυτού του οχυρωματικού έργου μπορείτε να δείτε σε διάφορα σημεία της πόλης, αλλά το πιο καλοδιατηρημένο κομμάτι του εντοπίζεται στην είσοδό της. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, μέσα στα τείχη της Nessebar υπήρχαν κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους περισσότερες από 40 εκκλησίες. Σήμερα, μόλις 10 έχουν διασωθεί. Η παλαιότερη εκκλησία   είναι η πρώτη μητρόπολή της, η Αγία Σοφία (6ου αιώνα), από την οποία σώζονται μόνο τρεις εξωτερικοί τοίχοι και κάποιες πλευρικές κιονοστοιχίες. Η τρίκλιτη εκκλησία του Αγίου Στεφάνου (10ου-12ου αιώνα) ήταν η νέα μητρόπολη της πόλης, ενώ η εκκλησία των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ (13ου αιώνα) ήταν από τις τελευταίες που κτίστηκαν πριν από την άλωση της Nessebar από τους Τούρκους.

Η Βάρνα είναι μια ατμοσφαιρική πόλη στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, στην αγκαλιά ενός κόλπου που περιβάλλεται από λόφους και αποτελεί ιδανικό προορισμό για μονοήμερες εκδρομές στα γειτονικά μοδάτα παραθαλάσσια κέντρα.
Οι Ρωμαϊκές Θέρμες χρονολογούνται από τα τέλη του 2ου αι, μ. Χ., ενώ ο τεράστιος Καθεδρικός της Κοίμησης της Θεοτόκου κατασκευάστηκε μεταξύ του 1880 και του 1886. Το αρχαιολογικό μουσείο φιλοξενεί περισσότερα από 100.000 εκθέματα στις 39 αίθουσες του, το Εθνογραφικό Μουσείο στεγάζει πλούσιες συλλογές και το Εθνικό Μουσείο Πολεμικού Ναυτικού αναβιώνει την πολεμική ναυτική ιστορία της χώρας. Άλλο αξιοθέατο της Βάρνας είναι το ενυδρείο, που χτίσθηκε το 1912.

18 χλμ. από τη Βάρνα υπάρχει ένα μνημείο μοναδικής ομορφιάς, το Robiti Kamani, που σημαίνει Πέτρινο Δάσος. Είναι μια μικρή αμμώδης περιοχή, όπου ορθώνονται βράχοι έως 6 μέτρα ύψος και 1,5 μ. πλάτος. Αυτός ο μοναδικός σχηματισμός βράχων σύμφωνα με τους αρχαιολόγους είναι ηλικίας 50 εκατομμυρίων ετών.

Περίπου 75 χλμ. βορειοδυτικά από τη Βάρνα, στο δρόμο προς τη Σόφια, σταματήσαμε στην Πλίσκα, την πρώτη πρωτεύουσα των Βουλγάρων.  Η Πλίσκα αναφέρεται για πρώτη φορά στα βυζαντινά χρονικά του Γεωργίου Κεδρηνού, του Ιωάννη Ζωναρά και της Άννας Κομνηνής.
Ένα μεγάλο πέτρινο άγαλμα πολεμιστή με βλοσυρό βλέμμα δεσπόζει στο φτωχό χωριό, που στις μέρες μας είναι σχεδόν ξεχασμένο από όλους, με εξαίρεση τους τουρίστες που φτάνουν κυρίως τους θερινούς μήνες.
Σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο της Πλίσκα συνεχίζονται οι ανασκαφές και τα ευρήματα δίνουν στους επισκέπτες μια εικόνα από την καθημερινή ζωή των κατοίκων της την εποχή του Μεσαίωνα.

Λίγο διαφορετική είναι η εικόνα στο χωριό Μάδαρα, στη ρίζα ενός πανύψηλου βράχου που θυμίζει λίγο τα δικά μας Μετέωρα. Ακολουθώντας το μονοπάτι και τα ατέλειωτα πέτρινα σκαλιά, φτάσαμε μέσα από πυκνό δάσος στη ρίζα του ύψους 100 μέτρων κάθετου βράχου από ψαμμίτη, πάνω στον οποίο βρίσκεται το περίφημο ανάγλυφο του «Καβαλάρη των Μαδάρων».  Η δημιουργία του μοναδικού αυτού έργου τοποθετείται χρονικά στις πρώτες δεκαετίες του 8ου μ. Χ. αι. και συμπίπτει με την ίδρυση του Πρώτου Βουλγαρικού Βασιλείου.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα τρία ελληνικά γράμματα «ΔΑΜ» η «ΔΑΝ», που διακρίνονται χαραγμένα στο βράχο κάτω από το δεξί πόδι του αλόγου, μπορεί να ήταν η υπογραφή του καλλιτέχνη: Δαμιανός, Δανιήλ η Δάμασος. Το μοναδικό αυτό μνημείο από το 1979 συμπεριλαμβάνεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. 

Στην περιοχή υπάρχουν 12 άλλα αξιοθέατα πέρα από τον Ιππέα της Μαδάρα. Είναι η Πρεσλάβα, παλιά πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, καθώς και η πόλη Σούμεν με την πλούσια ιστορία, πανεπιστημιακό, πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο της Βορειοανατολικής Βουλγαρίας.

Εδώ, υπάρχει βλάστηση από υδρόφιλα φυτά και πολλές πηγές για τις οποίες αρχαία κείμενα αναφέρουν ότι το νερό τους είναι ιερό και ευλογημένο από τους θεούς που διάλεξαν την τοποθεσία για κατοικία τους - κάτι σαν τον Όλυμπο στην Ελλάδα. 

Από τα γνωστότερα τουριστικά αξιοθέατα της Βουλγαρίας είναι η μονή της Ρίλας,  η μεγαλύτερη και πιο φημισμένη ορθόδοξη μονή χώρα. Βρίσκεται στα Όρη Ρίλα, σε ύψος 1.147 μέτρων και 117 χιλιόμετρα νότια της  Σόφιας, στη βαθειά κοιλάδα του ποταμού Ρίλσκα. Το μοναστήρι έχει πάρει το όνομά από τον ιδρυτή του, τον ερημίτη Ιωάννη (Ιβάν) της Ρίλα (876 - 946 μ. Χ.
Ολόκληρο το συγκρότημα της μονής καταλαμβάνει μια έκταση 8.800 m² και αποτελείται από μια μονόκλιτη βασιλική, κελιά όπου μένουν οι μοναχοί και έναν πύργο. Το μοναστήρι το 1976 ανακηρύχθηκε εθνικό ιστορικό μνημείο της Βουλγαρίας και το 1983 χαρακτηρίστηκε από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Kληρονομιάς.

Συνεχίζοντας την περιήγησή μας στη Βουλγαρία πήγαμε στο Μπελογκραντσίκ, όπου οι βράχοι καλύπτουν μια περιοχή περίπου 90 τετραγωνικών χιλιομέτρων (3-5 χιλιόμετρα πλάτος και 30 χιλιόμετρα μήκος) και σε υψόμετρα έως 200 μέτρα. Οι πιο μεγαλοπρεπείς βράχοι που περικυκλώνουν την μικρή πόλη Μπελογκραντσίκ είναι: η Βρεφοκρατούσα, ο Καβαλάρης, οι Μοναχοί, η Μαθήτρια, το Λιοντάρι, η Αρκούδα, ο Αδάμ και η Εύα, το Κάστρο.  

Άλλα σπουδαία αξιοθέατα στη Βουλγαρία είναι το εθνογραφικό συγκρότημα Έταρα και το αρχαίο ιερό Περπερικόν.
Βρίσκεται, πάνω στον λόφο Каменяк (Κάμενιακ), σε υψόμετρο 470 μέτρων, κοντά στο χωριό Горна крепост (Γκόρνα κρέποστ - Άνω κάστρο) και στην διοικητική περιφέρεια της πόλης Кърджали (Κάρντζαλι). Παλαιότερα ήταν γνωστό και με το Τουρκικό όνομα dj'in tepesi (Ντζίν τεπεσί - Βουνό των πνευμάτων). Ολόκληρη η πόλη είναι σκαλισμένη στα βράχια καθιστώντας την ένα από τα πιο επιβλητικά αρχαία μεγαλιθικά μνημεία...
Η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή χρονολογείται από το 5000 π.Χ.. Υπάρχουν επίσης ευρήματα από την Εποχή του Χαλκού, ενώ τα παλαιότερα κεραμικά που έχουν βρεθεί ανάγονται από τους αρχαιολόγους στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου. Της ίδιας περιόδου με τα κεραμικά είναι και ο εντυπωσιακός κυκλικός βωμός του Διονύσου.
Θεωρείται πως εδώ ήταν μια από τις πρωτεύουσες - έδρες των Θρακών βασιλέων της φυλής των Οδρυσών, Τήρη και Σιτάλκη, πατέρα και γιου αντίστοιχα.

Στα ψώνια εξέχουσα θέση κατέχουν τα τοπικά αρώματα. Εδώ και αιώνες καλλιεργείται στη Βουλγαρία το δαμασκηνό τριαντάφυλλο, το καλύτερο είδος για την παραγωγή ροδέλαιου. Σε ότι αφορά στην ποιότητα, οι ειδικοί του χώρου της αρωματοποιίας υποστηρίζουν ότι το βουλγαρικό ροδέλαιο είναι το καλύτερο απ’ όλα. Η Βουλγαρία είναι, επίσης, ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αιθέριου ελαίου λεβάντας.

Με την εκρηκτική της ανάπτυξη κατά την τελευταία δεκαετία, η Βουλγαρία αποτελεί μία από τις ευχάριστες εκπλήξεις των Βαλκανίων, έχοντας πλέον αποτινάξει και τα τελευταία στερεότυπα και απομεινάρια της «σκοτεινής» εποχής της. Ολόχρυσες αμμουδερές παραλίες, άνετες και οικονομικές λύσεις για διαμονή, υπέροχα δάση και ορεινά τοπία, σπάνια πανίδα, έντονο φολκλορικό χρώμα στην επαρχία είναι μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το φιλόξενο πρόσωπό της.
Η Βουλγαρία, γειτόνισσα από παλιά, κομμάτι του Βυζάντιου, "Αδελφό κράτος", μέλος της ΕΕ από την 1 Ιανουαρίου του 2007, έκανε πολύ δρόμο από το 1989. Σήμερα είναι ένας ονειρεμένος τόπος διακοπών, με υποδομές αναπτυγμένες, με θέρετρα, χειμερινά και καλοκαιρινά, πολλά με υψηλό πολιτιστικό επίπεδο, με παραδοσιακές βαλκανικές αξίες όχι τελείως ξένες προς τις δικές μας, με κοινό τόπο την Ορθοδοξία, με πλούσια αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και με καταπληκτικά φτηνές τιμές. Και, μη ξεχνάμε, είναι και δύο βήματα από την Ελλάδα!  ΕΔΩ, το video του enlefkotv για τη Βουλγαρία.