Mονεμβασία ή Μονεμβασιά, Μαλβάζια ή Μαλβαζούι. Αυτό το βραχονήσι που ενώνεται με τη στεριά με
μια λωρίδα γης ορθώνεται περήφανα και έχοντας πίσω του όλο το Aιγαίο
μοιάζει έτοιμο να σαλπάρει, γι' αλλού.
Σα να μας κάνει χάρη που
είναι δεμένο με τη ξηρά, που μας δίνει την ευκαιρία να το επισκεφθούμε
εύκολα, που μας αφήνει να βρεθούμε δίπλα του, χωρίς τίποτε το απειλητικό
πλέον να κρύβεται πίσω από τα τεράστια τείχη.
Σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα της Παναγίας της Χρυσαφίτισσας έφευγε από τη Σπάρτη και εμφανιζόταν στη Μονεμβασιά.
Στο σημείο της εμφάνισης της έλαμπε φως και ανάβλυζε νερό. Οι
Χρυσαφίτες έπαιρναν την εικόνα πίσω αλλά αυτή επέστρεφε στη Μονεμβασιά.
Στο σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα κτίστηκε, το 1600 περίπου, ο ναός της
"Εύρεσης" για να την στεγάσει.
Δίπλα του κτίσθηκε κι ένα μοναστήρι.
Το μοναστήρι αυτό σήμερα είναι ο παραδοσιακός ξενώνας "Κελλιά" που
φιλοξενεί τουρίστες προσφέροντας όλες τις ανέσεις, καθαριότητα και
εξυπηρέτηση σε μια ξεχωριστή ατμόσφαιρα.
Διαβαίνοντας τα καλντερίμια
της Καστροπολιτείας θα γνωρίσετε αιώνες ιστορίας ενός τόπου που μάγεψε
κατακτητές και πειρατές Φράγκους, Βυζαντινούς, Τούρκους, Ενετούς,
Καταλανούς, Αλγερινούς.
Η
πόλη χωριζόταν σε δύο μεγάλους μαχαλάδες, την άνω πόλη, της οποίας
σήμερα σώζονται ερείπια και την κάτω πόλη που υπάρχει ακόμα. Στην άνω
πόλη που προστατευόταν από δικό της τείχος, κατοικούσαν οι άρχοντες και
στεγάζονταν οι διοικητικές αρχές της πόλης, ενώ στην κάτω πλευρά ήταν οι
γειτονιές των ναυτικών που είχαν έτσι εύκολη πρόσβαση προς τη θάλασσα.
Η παρακμή της πόλης άρχισε με την παράδοση της πόλης στους Τούρκους,
αφού πολλοί από τους τοπικούς άρχοντες εγκαταλείπουν την πατρίδα τους
και μεταναστεύουν στη Βενετία, την Κέρκυρα και την Κρήτη. Η απελευθέρωση
ήρθε το 1823 μετά από πολυήμερη πολιορκία.
Από τότε πέρασαν πολλά
χρόνια. Ο τοπικός χαρακτήρας της πόλης έμεινε, όμως, αναλλοίωτος. Μέχρι
και τώρα η Μονεμβασιά δεν αφήνει κανέναν από τους περαστικούς επισκέπτες
της να ξεχάσει τις ιδιαίτερότητές της. Τα μικρά δωμάτια των ξενοδοχείων
μέσα στα παλιά σπίτια με τα πολλά επίπεδα και τα τοξωτά ταβάνια, ο
δαίδαλος που δημιουργούν τα λιθόστρωτα στενά σοκάκια, τα σκαλάκια και οι
καμάρες, οι βυζαντινές εκκλησίες με τις παλιές εικόνες, τα κανόνια στις
άκρες του κάστρου που κοιτάει το πελαγος, τα ερείπια της άνω πόλης, όλα
βρίσκονται στην ίδια θέση, εδώ και αιώνες, για να θυμίζουν "τα παλιά"
και να διηγούνται ιστορίες από το παρελθόν, δημιουργώντας μια ξεχωριστή
ατμόσφαιρα. Ο κάβος Κρεμμύδι, το Καμήλι νοτιότερα, το άσπρο ξωκλήσι του Αγίου Φωκά πάνω στο κύμα.
Στον κατάλογο με τα αξιοθέατα του Κάστρου συναντάμε το μουσουλμανικό
τέμενος της Α΄ Τουρκοκρατίας, τις χτισμένες γύρω στο 1700 εκκλησίες της Παναγίας
Μυρτιδιώτισσας και του Αγίου Νικολάου, καθώς επίσης και το ναό της
Παναγίας Χρυσαφίτισσας (17ου αιώνα). Εννοείται ότι δεν φεύγεις από τη
Μονεμβασιά, αν δεν επισκεφτείς το σπίτι του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη
Ρίτσου, για να τον «δεις» να αγναντεύει τη θάλασσα έχοντας κατακτήσει
την αιωνιότητα.
Το πολύ αξιόλογο και μοντέρνο στο στήσιμό του
αρχαιολογικό μουσείο είναι η ιδανική αφετηρία για να εξερευνήσετε τον
πραγματικά μοναδικό οικισμό. Μενεξέ Καλεσί το έλεγαν το Κάστρο οι Τούρκοι, από τα λουλούδια του.
Πως θα πάτε:
Από τη Μονεμβασιά η Σπάρτη απέχει 92 χιλιόμετρα. Η απόστασή της από την Αθήνα είναι 320 χλμ. ΚΤΕΛ Λακωνίας: Τηλέφ. 27310-26.485.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται ο δρόμος μετά τη Σπάρτη καθώς το
μεγαλύτερο οδικό τμήμα της Ανατολικής Λακωνίας θυμίζει παλαιότερες
εποχές.
Επίσης θαλάσσιο δελφίνι συνδέει τον Πειραιά με τη Μονεμβασιά (η
διαδρομή διαρκεί 4,5 ώρες), ενώ υπάρχει και φέρι μπόουτ από τον Πειραιά.
Διαμονή:
Το «Kinsterna Hotel & Spa», είναι ένα από τα ομορφότερα ξενοδοχεία
στην Ελλάδα, σε ένα ειδυλλιακό κτήμα, το οποίο αξίζει και με το παραπάνω
για όσους μπορούν να προσφέρουν μια ιδιαίτερη απόδραση στον εαυτό τους.
Ακόμη κι αν δεν μείνετε εδώ, αξίζει να έρθετε για δείπνο και ποτό στο
εστιατόριό του.
Από τις καλύτερες προτάσεις διαμονής εντός του Κάστρου είναι ο Ξενώνας Αρδάμης (27320/61886-7).
Για βενετσιάνικη ατμόσφαιρα στο Μαλβάζια (27320/61323), λιτά και
ρομαντικά στα Κελιά (27320/61520) και στο Βυζαντινό (27320/61351). Πιο
απλά και σε παραδοσιακό στυλ στα ενοικιαζόμενα δωμάτια του Τάκη
Παπαδάκη (27320/61695) και στον Γουλά (27320/61223).
Εκτός του Κάστρου,
αλλά σε κοντινή απόσταση από αυτό, ξεχωρίζει το Λαζαρέτο, που συνδυάζει
ατμόσφαιρα και ανέσεις (27320/61991-4).
Σε πιο μοντέρνο στυλ το
Πανόραμα (27320/61198) και για κάτι πιο οικονομικό θα πρέπει να βγείτε
εκτός Παλιάς Πόλης, στο «Topalti Village» (27320/61534), με θέα στο
Κάστρο.
Φαγητό:
Πολλές γραφικές και όμορφες ταβέρνες-καφενεία
κρύβονται μέσα στο κάστρο και σας προδιαθέτουν να καθίσετε, έστω και αν
νιώσετε λίγο στενάχωρα, λόγω γενικότερου χωροταξικού προβλήματος. Το
φαγητό είναι καλό σε γενικές γραμμές και όχι κατ' ανάγκη "τουριστικό".
Εκτός κάστρου οι επιλογές είναι πολύ περισσότερες. Το καλύτερο ψάρι
προσωπικά το έχω φάει εκτός Μονεμβασίας στο
λιμανάκι της Πλύτρας
(πιο κάτω από τον Ασωπό).
Το λιμάνι του Γέρακα (στα 20 χλμ. Από την
Μονεμβασία) προσφέρεται ιδιαιτέρως, είτε για καφέ, είτε για ψαρομεζέδες.
Χρήσιμα Τηλέφωνα:
Κωδικός 27320- Δήμος Μονεμβασιάς 61.222- Αστυνομία
61.210 - Αγροτικό Ιατρείο 61.240 - Λιμεναρχείο 61.266 - Πρώτες Βοήθειες, τηλ 61204 - ΟΤΕ, τηλ 61399
- ΕΛΤΑ, τηλ 61231
Aξίζει να πας κι εσύ στη Μονεμβασιά για...
* Να επισκεφθείς την Αγία Σοφία στην Άνω Πόλη.
* Να περπατήσεις ως τον Ι.Ν. Παναγίας Χρυσαφίτισσας.
* Να σουλατσάρεις μέσα στα χαλάσματα.
* Να δοκιμάσεις τα υπέροχα τοπικά κρασιά.
* Να γλυκαθείς με το περίφημο αμυγδαλωτό Μονεμβασιάς.
Κοντινές εκδρομές:
Κλασσικές διαδρομές αποτελούν η Νεάπολη με τα γύρω χωριά Βελανιδιά,
Άγιος Νικόλαος, Παραδείσι και το υπέροχο σπήλαιο της Καστανιάς –
Ελαφόνησος, καθώς και η πιο μακρινή, αλλά υπέροχη Μάνη – Γύθειο –
Αρεόπολη – Οίτυλο – Λιμένι.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα πρόταση είναι η
επίσκεψη στο Γεράκι, βόρεια της Μονεμβασιάς, όπου βρίσκεται το μοναδικό
φιόρδ στην Ελλάδα. Είναι ένας παράδεισος μοναδικής ομορφιάς και
ιδιαιτερότητας.
Επίσης στην ευρύτερη περιοχή της Μονεμβασιάς, αξιζει
μια μικρή εκδρομή μέχρι την Πλύτρα, με πολύ όμορφες παραλίες και τη
μοναδική βυθισμένη πόλη του αρχαίου Ασωπού.
*ΕΔΩ, το επίσημο site της Μονεμβασιάς.
«Κυρά Μονοβασιά μου, πέτρινο καράβι μου.
Χιλιάδες οι φλόκοι σου και τα πανιά σου.
Κι όλο ασάλευτη μένεις
να με αρμενίζεις μες στην οικουμένη»
Δεν
τους έγραψε τυχαία ο Ρίτσος τους στίχους αυτούς για τη γενέτειρά του,
τη Μονεμβασιά.