Τισό, το στέκι των διασήμων

Υπολογίζεται ότι δέκα εκατομμύρια επισκέπτονται τη Βρετανική πρωτεύουσα κάθε χρόνο. Στοιχηματίζω ότι όλοι αυτοί περνάνε από το μουσείο της Μαντάμ Τισό. Εξ άλλου που αλλού μπορείς να πας και να δεις τόσους διάσημους συγκεντρωμένους μαζί;

Στο μαντάμ Τισό μπορείς να κάνεις τον παπαράτσι και με την κάμερα να απαθανατίσεις τους διάσημους όλου του κόσμου.

Το όνομα Τισό ήταν το επίθετο του άντρα της. Γεννήθηκε στο Στρασβούργο 7 Δεκεμβρίου 1761 και βαπτίσθηκε με το όνομα Αννα Μαρί Γκρόσολτς. Δεν γνώρισε τον πατέρα της γιατί όταν ήταν στρατιώτης σκοτώθηκε λίγο πριν γεννηθεί . Μετακόμισε στην Ελβετία με τη μητέρα της, που δούλευε ως υπηρέτρια στο σπίτι του δόκτορα Φιλίπ Κούρτιες. Ο Φιλίπ είχε ιατρείο, αλλά το πάθος του ήταν τα κέρινα ομοιώματα. Οι γνώσεις του στην ανατομία του επιτρέπουν να σμιλεύει το κερί τόσο καλά, ώστε αυτά που έφτιαχνε ήταν σαν να είχαν ψυχή.

Σύντομα εγκατέλειψε την ιατρική και αφοσιώθηκε στο πάθος του. Η πρώτη έκθεση κέρινων ομοιωμάτων που άνοιξε είχε έδρα το Παρίσι. Ήταν πριν 230 χρόνια που αυτή η κοιμωμένη πόζαρε κι είναι σήμερα τόσο τέλεια διατηρημένη που σου δίνει την εντύπωση ότι περιμένει το πριγκιπόπουλο να την ξυπνήσει μ ένα φιλί. Πρόκειται για τη μαντάμ Μποβαρί, διάσημη ερωμένη του βασιλιά Λουί 15ου. Αυτό είναι το παλαιότερο ομοίωμα στο μουσείο. Θυμίζουμε ότι η μαντάμ Μποβαρί βρήκε οικτρό θάνατο στη γκιλοτίνα το 1793 κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.

Η μαντάμ Τισό γνωρίζοντας στο ιατρείο τον Φιλίπ Κουρτιές έγινε μια εξαίρετη μαθήτρια. Συνεπαρμένη από τη δουλειά του εξελίχθηκε σε σπάνιο ταλέντο κατασκευής κέρινων ομοιωμάτων. Ήταν μόλις 17 χρόνων, όταν πρώτο της μοντέλο έγινε ο φημισμένος συγγραφέας της εποχής Βολτέρος. Το ταλέντο της την έκανε γρήγορα περιζήτητη και αγαπητή στους βασιλικούς κύκλους.
Χαρακτηριστικό είναι ότι διετέλεσε δασκάλα της πριγκίπισσας Ελισάβετ, αδελφής του βασιλιά Λουί του 16ου. Έζησε στη χλιδή των ανακτόρων των Βερσαλιών για 9 χρόνια. Σ αυτό το διάστημα δημιούργησε και τα ομοιώματα της βασιλικής οικογένειας. Από τότε τα βασιλικά ομοιώματα έγιναν παράδοση στο μουσείο της μαντάμ Τισό και όλοι όσοι επισκέπτονται το Λονδίνο θαυμάζουν τους βασιλείς της Βρετανίας και όλου του κόσμου.

Ας πάμε τώρα να δούμε πως φτιάχνονται αυτά τα περίφημα ομοιώματα. Πρώτα βγαίνουν οι φωτογραφίες. Μετά γίνονται οι ακριβείς μετρήσεις από όλες τις γωνιές του προσώπου και για όλα τα μέρη του ανθρώπινου σώματος. Βάσει αυτών των πρώτων στοιχείων γίνεται το ομοίωμα. Πριν γίνει το κέρινο, γίνεται ένα όμοιο από πηλό, από ειδικούς γλύπτες στα στούντιο της μαντάμ Τισό. Όλοι όσοι εργάζονται εδώ είναι ειδικοί στην ανατομία του σώματος και ιδιαίτερα του προσώπου. Δουλεύουν με βάση σκίτσα και φωτογραφίες και προσπαθούν πάντα τα ομοιώματα να εκπέμπουν την ακτινοβολία του ατόμου.

Όπως αυτό του Τζιάνι Φούτζι, πρωταθλητή στο σούμο.
- «Του ζήτησα να με κοιτάξει με τον τρόπο που θα κοίταζε κάποιον πριν από έναν αγώνα. Με κοίταξε μ’ ένα δυνατό βλέμμα, τόσο δυνατό που δεν μπορούσα να τον κοιτάξω κατάματα», δήλωσε ο γλύπτης στο μουσείο της μαντάμ Τισό, Στηβ Σουάλες.

- «Χρησιμοποίησα μία τεχνική με γραμμές, γιατί το έργο ήταν δύσκολο, λόγω του όγκου και της δύναμης του. Έπρεπε να χρησιμοποιήσω όλες μου τις γνώσεις στην ανατομία για να πετύχω αυτό το αποτέλεσμα», εξομολογείται ο Στηβ.

Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε το στούντιο που φτιάχνονται οι βάσεις των ομοιωμάτων από πηλό. Αφού γίνει η βάση, από πάνω πέφτει λιωμένο ειδικό κερί. Μετά από αρκετή ώρα αφαιρείται το πάνω στρώμα του κεριού και στο κάτω που μένει γίνονται οι διάφορες λεπτομέρειες που κάνουν τα ομοιώματα να φαίνονται σχεδόν ζωντανά. Στα κεφάλια, τα μαλλιά είναι αληθινά και τοποθετούνται μία μια τρίχα ξεχωριστά. Μετά πιάνουν δουλειά ειδικοί μακιγιέρ και στιλίστες, που βάζουν όλη τους την τεχνική ώστε το ομοίωμα να φαίνεται όμοιο με το πρόσωπο που απεικονίζει. Αυτό είναι πολύ χρονοβόρο και θέλει μεγάλη υπομονή.

Υπάρχει ολόκληρη γκαρνταρόμπα στο μουσείο της μαντάμ Τισό. Η συλλογή περιλαμβάνει ρούχα που ήταν στη μόδα αρκετές εκατοντάδες χρόνια πριν. Η γκαρνταρόμπα θεωρείται μοναδική και λέγεται ότι παρόμοια δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Πολλές φορές αυτοί που πρόκειται να φιλοξενηθούν στο μουσείο παραχωρούν τα ρούχα τους για να δείξει ακόμα πιο τέλειο το ομοίωμά τους. Διαφορετικά ράβονται ακριβή αντίγραφα των ρούχων. Ο Σιλβέστερ Σταλόνε έστειλε το κοστούμι του για να ντυθεί το ομοίωμά του. Ο Λουτσιάνο Παβαρότι έστειλε μέχρι και τα παπούτσια του. Βλέπετε είναι μεγάλη τιμή να φιλοξενείται το ομοίωμά σου στο μουσείο της μαντάμ Τισό.

Πως όμως αντιδρούν οι διάσημοι όταν αντικρίζουν τους εαυτούς τους στο μουσείο; Ο τέως πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ είπε ότι αισθάνθηκε πολύ παράξενα και πως θαύμασε την γραβάτα που του βάλανε. Ο Μάικλ Τζάκσον (φωτό)είπε για το κέρινο ομοίωμά του: «Είναι φανταστικό, είναι τέλειο».

Ποιοί γίνονται κέρινα ομοιώματα στο μουσείο; Όλοι οι διάσημοι και όλοι όσοι έχουν κάνει κάτι καλό η κάτι πολύ κακό στη ζωή τους. Υπάρχει μια ειδική επιτροπή που διαλέγει τις προσωπικότητες που θα γίνουν κέρινο ομοίωμα.

Στην πιο μεγάλη αίθουσα φιλοξενούνται οι πολιτικές προσωπικότητες. Σ' ένα άλλο σημείο είναι ο δρόμος που έκανε τους περισσότερους φόνους ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης. Φτιάχτηκε όπως ακριβώς ήταν. Ο επισκέπτης νιώθει τρομοκρατημένος καθώς βλέπει μπροστά του αναπαραστάσεις των πιο αιματηρών εγκλημάτων και της τιμωρίας τους. Η γκιλοτίνα ήταν καθημερινό φαινόμενο την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Είναι ο μηχανισμός που χρησιμοποιήθηκε για τον αποκεφαλισμό των καταδίκων. Η ισχυρή λεπίδα αφήνεται να πέσει σε ειδική διαμορφωμένη θέση, όπου προσαρμόζεται το κεφάλι του εκτελουμένου θύματος. Η μαντάμ Τισό, που ήταν πολιτικοποιημένο άτομο, γνώρισε από κοντά τη φρίκη εκείνων των ημερών κι ίσως γι αυτό απέδωσε τόσο πιστά τις εικόνες στο δωμάτιο του τρόμου.

Η μαντάμ Τισό πέθανε το 1850. Προηγουμένως, φεύγει από το Παρίσι και εγκαθίσταται στο Λονδίνο. Εν τω μεταξύ η επιχείρηση έγινε οικογενειακή. Την αναλαμβάνουν οι δυο γιοι της, οι οποίοι αποδείχθηκαν αντάξιοι διάδοχοι. Σήμερα είναι το μεγαλύτερο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στον κόσμο. Ολοι μένουν άφωνοι όταν επισκέπτονται το γκάρντεν πάρτι, την υπαίθρια αίθουσα όπου φιλοξενούνται διάφορες προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσμο.

Σε κάποια άλλη αίθουσα βλέπουμε κάποιους τεχνίτες του μουσείου καθώς δουλεύουν σε διάφορα στάδια. Τα κέρινα ομοιώματα μοιάζουν σχεδόν ζωντανά, το μόνο που τους λείπει είναι πως δεν μπορούν να γελάσουν σαν τον Τσάρλι Τσάπλιν ή να κινηθούν όπως ο Πελέ. Η μήπως μπορούν;

Τώρα με την προηγμένη τεχνολογία που προσφέρουν τα κομπιούτερς μπορεί να γίνει και αυτό. Χρησιμοποιώντας καινούργιες μεθόδους κάποια σύγχρονα ομοιώματα έχουν κίνηση στο πρόσωπο και σε άλλα μέρη του σώματος. Αν ζούσε η μαντάμ Τισό σίγουρα θα ήταν πολύ υπερήφανη για τις νέες εξελίξεις.

Ένα άλλο αξιοθέατο στο μουσείο είναι η διαδρομή στο παλιό Λονδίνο. Ανεβαίνοντας στο κλασικό μαύρο ταξί κάνουμε μια επίσκεψη σε αλλοτινές εποχές. Βλέπουμε τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ να συγγράφει τα αριστουργηματικά του έργα. Ξαναζούμε τον τρόμο της μεγάλης πυρκαγιάς που κατέστρεψε το Λονδίνο του Τσαρλς Ντίκενς και του Τζορτζ Μπέρναντ Σο, το 1666. Θυμόμαστε την επιδημία πανώλης, όταν τα θύματα θάβονταν σε κοινόχρηστους τάφους έξω από την πόλη το 1965. Δείτε το Λονδίνο όπως δεν το έχετε ξαναδεί πουθενά αλλού, το Λονδίνο της παλινόρθωσης, το βικτωριανό, του μεσοπολέμου μέχρι σήμερα.
Για μας που κάναμε αυτό το ταξίδι δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ.

Αναρωτηθήκατε όμως τι γίνεται στο μουσείο της μαντάμ Τισό όταν κλείνουν οι πόρτες;
Νοικιάζεται από διάφορους επιχειρηματίες που θέλουν να διασκεδάσουν τους καλεσμένους τους σ’ ένα ασυνήθιστο περιβάλλον, σ ένα περιβάλλον πολύ ανώτερο από του εστιατόριου.

Στο μαντάμ Τισό μη παραλείψετε να επισκεφθείτε το Σπέϊς Τρέϊλ και το Πλανητάριο. Οι ουρανοί είναι δικοί σας. Μπορείτε να δείτε το σύμπαν, τους πλανήτες, την τρύπα του όζοντος, τα άστρα, τους κομήτες. Είναι κάτι φανταστικό και σχεδόν εξωπραγματικό.
EΔΩ, το επίσημο site του μουσείου.
Υ.Γ.: Αυτό το άρθρο πρωτοδημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο Σεπτέμβριο του 2006 (και αναδημοσιεύθηκε -χωρίς την έγκρισή μου και χωρίς αναφορά στην πηγή προέλευσης- στην έγκυρη και ιστορική εφημερίδα του Ηρακλείου «ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ» στις 21-11-2006).