Στην πιο ορεινή επαρχία του νομού Χανίων, κάτω από τα βουνά υπάρχει το Λιβυκό πέλαγος, που για να είμαστε πιο σωστοί λέγεται Νότιο Κρητικό. Απολαύστε τις χαρές της θάλασσας, στις 24 πανέμορφες παραλίες, άλλες με άμμο, άλλες με βότσαλο, άλλες με δέντρα, άλλες με σπηλιές, όλες όμως με υπέροχα γαλαζοπράσινα νερά. Η Βρύση είναι η βασική παραλία της Χώρας, στο δυτικό τέρμα της κωμόπολης, με άμμο και βοτσαλάκι. Είναι αρκετά οργανωμένη και φτάνετε εδώ περπατώντας στα στενά σοκάκια της Χώρας. Πάνω από την παραλία, στα ανατολικά, υπάρχει η μικρή Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Τα Γλυκά Νερά, είναι μια ονειρεμένη λωρίδα βοτσαλωτής ακτής κάτω από κάθετους βραχώδεις όγκους που υψώνονται στα 400 μέτρα. Στα Γλυκά Νερά πας με βάρκα από τη Χώρα η με τα πόδια αν αντέχεις την πεζοπορία. Βρίσκεται μετά την παραλία του Ίλιγγα και είναι η εναλλακτική παραλία των Σφακίων. Ο Φοίνικας και ο Λύκος είναι πιο απόκρημνες παραλίες με πολλά βράχια και βυθό φιλικό περισσότερο για δύτες και ψαροτουφεκάδες. Εκτός από μια παραλία που δείχνει απάτητη μέσα σε μια πευκόφυτη κοιλάδα, στη Λισό θα ανακαλύψετε έναν από τους πιο ατμοσφαιρικούς και άγνωστους παραθαλάσσιους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού. Η αρχαία Λισός φημιζόταν για το Ασκληπιείο με τις ιαματικές πηγές και ήταν μεγάλο θεραπευτικό κέντρο για όλους τους Κρητικούς.
Σε ολόκληρο τον Δήμο Σφακίων, που είναι ο πιο αραιοκατοικημένος της Ελλάδας (γύρω στους 2.500 κατοίκους σε έκταση 468 τ.χλμ.), η Χώρα Σφακίων είναι το ένα από τα τρία χωριά με τους περισσότερους κατοίκους, οι οποίοι μετά βίας έφταναν τους 300 στην απογραφή του 2001. 'Ολη η γραφικότητα που περιμένεις από ένα τουριστικό ψαροχώρι συγκεντρώνεται στον Μπρόσγιαλο, το λιμανάκι με τα διάφανα νερά, τις ταβέρνες και τα μικρά ξενοδοχεία.
260 είναι τα σπήλαια που υπάρχουν στα Σφακιά. Πολλά από αυτά βρίσκονται στις Σφακιανές μαδάρες των Λευκών ορέων, ενώ η περιοχή της Αγίας Ρουμέλης είναι η πρώτη σε αριθμό, με εξήντα δύο σπήλαια και βάραθρα. Το παλαιότερο ίχνος κατοίκησης της Κρήτης, βρίσκεται σε ένα σπήλαιο των Σφακίων και συγκεκριμένα στη θέση "Σκορδολάκια", στο ορεινό χωριό Ασφένδου. Το μικρό αυτό σπήλαιο έχει τεράστια αρχαιολογική σημασία, καθώς το 1960 ανακαλύφτηκαν εγχάρακτες παλαιολιθικές βραχογραφίες στο δάπεδο, πάνω σε σταλαγμιτική πλάκα, που χρονολογούνται πριν από περίπου 7.500 έως 8.500 έτη.
Στην περιοχή των Σφακίων γεννήθηκε και μεγαλούργησε μια θεά, πριν ο ανθρώπινος νους εφεύρει την Αρτέμιδα-προστάτιδα του κυνηγιού και των δασών. Ήταν η Βριτομάρτις (από το βριτύ = γλυκιά και το μάρτις = κοπέλα, παρθένα), η οποία λατρεύτηκε σ’ ολόκληρη την Κρήτη, αλλά και πέραν απ’ αυτή. Στον ίδιο τόπο κατέφευγε ο λαμπρός θεός Απόλλων, για να τον εξαγνίσει από το φρικτό μίασμα ο πανίσχυρος αρχιερέας Καρμάνορας. Από τότε ο Απόλλων έγινε φίλος και προστάτης των Σφακιανών.
Το πασίγνωστο στην αρχαιότητα μαντείο της Τάρρας ήταν επίσης κτισμένο εκεί. Από την Τάρρα ξεκίνησαν ιερείς και πήγαν στη (σημερινή) Στερεά Ελλάδα όπου έκτισαν ένα νέο μαντείο, το Μαντείο των Δελφών. Στο ταξίδι τους οδηγούσε ο φίλος τους Απόλλων, μεταμορφωμένος σε Δελφίνι – όπως και η ακολουθία του. Γι’ αυτό οι Σφακιανοί έδωσαν την ονομασία «Μαντείο των Δελφών» (δηλαδή, κατά μία ερμηνεία, των δελφινιών) και το αφιέρωσαν στο θεό-φίλο τους. Στο βουνό Γκίγκιλος (βουνό που δεσπόζει πάνω από την είσοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς) επέλεξε κι έστησε το θρόνο του ο Δίας ο Κρηταγενής, πριν τον μεταφέρει αργότερα στην κορυφή του Ολύμπου.
Στα Σφακιά έζησε κι η πανέμορφη νεράιδα Ακακκαλίδα. Από τους γεμάτους θρύλους έρωτές της με θεούς, ήρθαν στον κόσμο οι μετέπειτα γενάρχες που έκτισαν πόλεις ξακουστές, όπως η Κυδωνία, η Νάξος, η Έφεσσος και η Οαξός. Εκεί γεννήθηκε κι ανατράφηκε επίσης ο περίφημος μουσικοσυνθέτης και τραγουδιστής Χρυσόθεμις, πρώτος νικητής στα Πύθια, στον πανελλήνιο διαγωνισμό μουσικής. Σ’ αυτό τον τόπο βασίλευσε ο Κατρέας, ο πρωτότοκος γιος του Μίνωα.
Στο δικό του παλάτι βρισκόταν φιλοξενούμενος ο βασιλιάς της Σπάρτης Μενέλαος (ήταν εγγονός του), τότε που βρήκε ευκαιρία ο Πάρις να κλέψει την Ωραία Ελένη, αιτία του Τρωικού Πολέμου. Ακόμη και σήμερα, το φαράγγι που βρισκόταν δίπλα στο παλάτι του Κατρέα, ονομάζεται «του Κατρέ ο λαγκός» (λαγκός = φαράγγι). Στο νησί Γαύδος, την αρχαία Ωγυγία, ζούσε η νύμφη Καλυψώ, που κράτησε κοντά της για οκτώ ολόκληρα χρόνια τον πολυμήχανο Οδυσσέα, όπως το βεβαιώνει ο Όμηρος. Ακόμη, τα Σφακιά είναι η περιοχή όπου ενδημεί ο δίκταμος, φυτό με θαυματουργές ιδιότητες.
Η παράδοση θέλει την ίδια την Αφροδίτη να μαζεύει το δίκταμο και να το δίδει ως βάλσαμο στον τραυματισμένο γιο της. Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι ο Απόστολος Παύλος έμεινε θαλασσοδαρμένος στα Σφακιά, όταν τον πήγαιναν στη Ρώμη για να τον δικάσουν.
Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Πολεμικό Μουσείο Σφακίων, όπου εκτίθεται με μια μεγάλη ιδιωτική συλλογή του Γεώργιου Χατζηδάκη από όπλα, βλήματα, στρατιωτικές στολές και άλλα απομεινάρια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Ανάμεσα στις παραλίες υπάρχουν τα φαράγγια σε ιδιαίτερα τραχιές και δυσπρόσιτες περιοχές. Από τα δυτικά προς τα ανατολικά συναντάμε 15 φαράγγια: του Κλάδου, τα Δώματα, της Σαμαριάς, της Ελυγιάς, του Αγίου Ιωάννη, της Αράδαινας, τον Ιλιγγα, των Καλών Λάκκων, του Παππά το Λάγγο, το Σφακιανό, των Κομπάδων, της Ιμπρου, της Κάπνης, του Ασφένδου και το Καλλικρατιανό.
Το φαράγγι της Σαμαριάς είναι το διασημότερο πεζοπορικό φαράγγι της Ευρώπης, με διαδρομή σκληρή και πολύωρη που όμως αξίζει τον κόπο. To Φαράγγι της Σαμαριάς ξεκινάει από το οροπέδιο Ομαλός 38 χιλιόμετρα από τα Χανιά σε ύψος 1080 μέτρα στα Λευκά Όρη.Η διαδρομή ξεκινάει από το ξυλόσκαλο και είναι κατηφορική για περίπου 1,5 ώρα. Μετά το χωριό έχουμε ακόμα περίπου 2 - 2,5 ώρες μέχρι τη θάλασσα. Το φαράγγι από την είσοδο (οροπέδιο Ομαλός) μέχρι και την έξοδό του (έλεγχος εισιτηρίων) είναι 13 χιλιόμετρα. Από κει και μέχρι την Αγιά Ρουμέλη είναι ακόμα 2,5 χιλιόμετρα.
Από το φαράγγι της Σαμαριάς περνάει και τμήμα του μεγάλου ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4, που ξεκινάει από τα Πυρηναία Όρη στην Ισπανία, περνάει από Γαλλία, Ελβετία, Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία και φτάνει στη χώρα μας, όπου διασχίζει την ηπειρωτική Ελλάδα μέχρι την Πελοπόννησο, για να συνεχίσει έπειτα νοητά στην Κρήτη και να ολοκληρωθεί στην Κάτω Ζάκρο, στο νοτιοανατολικό άκρο της Μεγαλονήσου.
Η Αράδαινα είναι το πιο βαθύ και ένα από τα πιο απότομα φαράγγια του Νομού Χανίων. Απέχει 19 χλμ. από τη Χώρα Σφακίων, 84 από τα Χανιά και βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα Σφακιά -Ανώπολη - Άγιος Ιωάννης. Είναι μικρότερο από αυτό της Σαμαριάς, με συνολικό μήκος 15 χλμ., αλλά εξίσου εντυπωσιακό με ψηλά κατακόρυφα τοιχώματα, πλούσια βλάστηση και άγρια ζωή. Ξεκινάει από τα Λευκά Όρη και καταλήγει στο Λιβυκό Πέλαγος, στην παραλία Μάρμαρα.
Το φαράγγι είναι εύκολα προσβάσιμο και είναι επισκέψιμο καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, εφόσον το επιτρέπει ο καιρός. Στον πυθμένα του φαραγγιού διακρίνεται η κοίτη του ποταμού που καθίσταται επικίνδυνη σε περίπτωση ισχυρής βροχόπτωσης. Με ύψος 138m είναι ιδανικό, όχι μόνο για πεζοπορία αλλά και για bunjee jumping. Στην έξοδο του φαραγγιού, στο «Διαλισκάρι», συναντάμε μια μικρή απομονωμένη, πεντακάθαρη χαλικοπαραλία γνωστή στους ντόπιους ως «Μάρμαρα».
Η Αράδαινα, απέχει περίπου 7 χιλιόμετρα από την είσοδο της θάλασσας και η πορεία στο φαράγγι χαρακτηρίζεται από βαθμό μέτριας δυσκολίας. Στη διαδρομή σας στο φαράγγι θα συναντήσετε ένα κατακόρυφο πέρασμα βάθους εννέα μέτρων, όπου έχει τοποθετηθεί μεταλλική σκάλα για διευκόλυνση.
Για να φθάσετε στο φαράγγι κατευθύνεστε οδικά από τη Χώρα Σφακίων, προς τον ορεινό οικισμό Ανώπολης, ανεβαίνοντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο (μήκους 12 χλμ.) στις νότιες ρίζες των Λευκών Ορέων. Μετά 3,5 χλμ. φθάνετε στο ερειπωμένο χωριό Αράδαινα, χτισμένο στο χείλος του φαραγγιού. Ο οικισμός της Αράδαινας, αποτελεί ένα αληθινό εθνολογικό μουσείο της Σφακιανής αρχιτεκτονικής.
Στα αξιοθέατα της περιοχής περίοπτη θέση κατέχει το Φραγκοκάστελλο, ένα μεσαιωνικό κάστρο που δεσπόζει ανάμεσα στα αγέρωχα βουνά και τη θάλασσα. Η παράδοση λέει πως εδώ κάθε χρόνο στα τέλη Μαϊου εμφανίζονται οι Δροσουλίτες, τα φαντάσματα των νεκρών πολεμιστών του Χατζημιχάλη Νταλιάνη που υπερασπίστηκαν το κάστρο από τους Τούρκους.
"Σα θε να δεις και να χαρείς
όμορφα παλικάρια
άμε στο Φραγκοκάστελο
νά 'ναι τ' Αγίου Νικήτα.
Να κατεβούνε τα χωριά
τα πάνω και τα κάτω
να δεις και την ευλάβεια
και τέχνη των αρμάτων" - λέει ένα παλιό ριζίτικο τραγούδι για τους Σφακιανούς.
Άλλα αξιοθέατα στην περιοχή είναι η Αγία Ρούμελη με την εκκλησία της Παναγίας, αλλά και το νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, η Γαύδος.
Στην περιοχή του Λουτρού τοποθετείται η αρχαία πόλη Φοίνικας ή Κατώπολη, το επίνειο της αρχαίας Ανώπολης, που αναπτύχθηκε στην κορυφή του απότομου βράχου ο οποίος υψώνεται πίσω και πάνω από το Λουτρό, στα 650 μ. Στην ίδια περίπου θέση, η σημερινή Ανώπολη είναι από τα μεγαλύτερα χωριά των Σφακίων, ένα χωριό που ζει κυρίως από την κτηνοτροφία και τα τελευταία χρόνια κι από τον τουρισμό.
Για την ονομασία των Σφακίων υπάρχουν πολλές εκδοχές. Δυο είναι οι επικρατέστερες: Ότι η ονομασία προέρχεται από τις πολλές σφάκες που υπάρχουν στην περιοχή ή ότι προέρχεται από τη λέξη Σφαξ που σημαίνει γήινο χάσμα, καθώς το κυρίαρχο στοιχείο των Σφακίων είναι ο ορεινός τους όγκος με τις πολυάριθμες χαράδρες και τα απόκρημνα φαράγγια. Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι το όνομα προέρχεται από ένα ενετικό φρούριο των 16ου-17ου αιώνων που σώζεται ακόμη και σήμερα στη Χώρα Σφακίων και ονομάζεται Sfakia h Sfachia.
...Πλησιάζοντας στα Σφακιά -απέχουν 72 χλμ. από τα Χανιά- η φύση αγριεύει, τα βουνά γίνονται κακοτράχαλα, το τοπίο είναι ξεχωριστό. Μαζί με αυτό ξεχωρίζουν και οι άνθρωποι. Τραχείς, αλλά ντόμπροι. Ιδιαίτεροι και συναρπαστικοί. Η φιλοξενία τους παροιμιώδης, όπως και η παλικαριά τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου