Μια μέρα σαν κι αυτή, 11 Ιανουαρίου 1801: Με εντολή του Αλή Πασά, η κυρά Φροσύνη κι άλλες 16 Γιαννιώτισσες ρίχνονται στη Λίμνη των Ιωαννίνων και πνίγονται.(Στη φωτό η αναπαράσταση της σφαγής του Αλή πασά στο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στα Γιάννενα).
Η Κυρα-Φροσύνη (Ευφροσύνη Βασιλείου) ήταν ιστορικό πρόσωπο που τ' όνομά της συνδέθηκε με την ιστορία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Ήταν σύζυγος του εμπόρου και προκρίτου των Ιωαννίνων Δημητρίου Βασιλείου και ανιψιά του μητροπολίτη Λάρισας και μετέπειτα Ιωαννίνων Γαβριήλ Γκάγκα.
Η Φροσύνη φημιζόταν για την ομορφιά της, το γένος της και τη μόρφωσή της. Επωφελούμενη της αποδημίας του συζύγου της στη Βενετία, άρχισε ν' αναζητά ερωτικούς συντρόφους, μεταξύ των οποίων ήταν και ο γιος του Αλή Πασά Μουχτάρ, ο οποίος μάλιστα σ΄ ένδειξη μεγάλης ικανοποίησης από τον έρωτά της, της πρόσφερε το δακτυλίδι του, που του είχε κάνει δώρο η σύζυγός του. Κατά το χρόνο όμως που ο Μουχτάρ στάλθηκε από τον πατέρα του, κατά διαταγή του Σουλτάνου, εναντίον κάποιου αποστάτη στην Αδριανούπολη, η Φροσύνη αναγκάσθηκε λόγω οικονομικών δυσκολιών να πωλήσει το δακτυλίδι σε κάποιον χρυσοχόο της πόλης. Εκείνος με τη σειρά του προσπάθησε να το πωλήσει στη σύζυγο του Μουχτάρ. Έτσι αποκαλύφθηκε η όλη ιστορία, που κατά τα οθωμανικά τότε έθιμα κρίθηκε μοιχεία με προβλεπόμενη ποινή αυτή του θανάτου.
Στη συνέχεια η σύζυγος του Μουχτάρ έσπευσε και ανήγγειλε στον πεθερό της Αλή πασά το γεγονός ζητώντας την παραδειγματική τιμωρία της αντιζήλου της. Πράγματι ο Αλή Πασάς προκειμένου να μην εκθέσει άλλον στη εκδίκηση με την επάνοδο του Μουχτάρ μετέβη ο ίδιος νύκτα με συνοδεία στην οικία της Φροσύνης διατάζοντας τη μεταγωγή και τη φυλάκισή της. Την ίδια νύκτα συνελήφθησαν και 16 ακόμα γυναίκες των Ιωαννίνων για τις οποίες υπήρχαν στοιχεία για την ηθικά επιλήψιμη διαγωγή τους. Και για τις δεκαεπτά γυναίκες αποφασίσθηκε ο διά πνιγμού θάνατός τους στη λίμνη των Ιωαννίνων, με ταυτόχρονη σφράγιση των σπιτιών τους και δήμευση των περιουσιών τους. Μάλιστα τα δύο μικρά τέκνα της Φροσύνης εγκαταλείφθηκαν κυριολεκτικά στο δρόμο, χωρίς να τολμά κανείς να τα πάρει σπίτι του, από φόβο προς τον Αλή.
Η απόφαση αυτή του Αλή Πασά εκτελέστηκε σαν σήμερα το 1801. Όμως μία μέρα πριν την εκτέλεση, ο θείος της Φροσύνης, Μητροπολίτης Γαβριήλ, προσπάθησε με πλούσια δώρα να ζητήσει τη συγχώρεση της Φροσύνης από τον Αλή Πασά, εκείνος το μόνο που δέχθηκε ήταν να επιτρέψει την προστασία των παιδιών της Φροσύνης από τον ίδιο τον Μητροπολίτη προκειμένου να τύχουν ηθικής ανατροφής.
Όταν τα πτώματα της Φροσύνης και των άλλων 16 γυναικών εκβράστηκαν στην ακτή παραλήφθηκαν και κηδεύτηκαν, ενώ το πτώμα της Φροσύνης θάφτηκε στο Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων. Η δε τοπική Μητρόπολη έσπευσε μάλιστα με επικήδειες τιμές να αναγορεύσει τα λείψανα αυτών σε "καλλιμάρτυρες". Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ίσως την προσπάθεια που κατέβαλε ο τότε Μητροπολίτης προκειμένου οι γυναίκες αυτές και προ πάντων η Φροσύνη να θεωρηθούν θύματα του τυράννου και όχι κατάδικοι ηθικής παρανομίας και να τύχουν συμπάθειας από το λαό.
Σημειώνεται πως, αργότερα, επί των πρώτων κυβερνήσεων του υπό ανάδειξη ελληνικού κράτους, ο Μητροπολίτης Γαβριήλ προσπάθησε να αναδείξει τη Φροσύνη και ως ηρωίδα της Επανάστασης.
Η ιστορία αυτή ενέπνευσε αφενός τη δημοτική μούσα, αφετέρου και τους Έλληνες λογοτέχνες όπως τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, ο οποίος έγραψε το 1859 ένα ποίημα αφιερωμένο σε αυτήν, επί του οποίου και βασίσθηκε ο Ζακυνθινός μουσουργός Παύλος Καρέρ και έγραψε ομώνυμη όπερα.
Ενέπνευσε επίσης τον Α. Ραγκαβή και τον Σωτήρη Σκίπη, όπου στο ποίημα του τελευταίου βασίσθηκε ο Θεόδωρος Σπάθης αφήνοντας ημιτελή ομώνυμη επίσης όπερα.
Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω δημοτικό τραγούδι:
Τραβάει αγέρας και βοριάς που κυματάει η λίμνη
να βγάλει τες αρχόντισσες και την Κυρα-Φροσύνη.
-Φροσύν΄, σε κλαίει το σπίτι σου, σε κλαίνε τα παιδιά σου,
σε κλαίν΄ όλα τα Γιάννινα διά την ομορφιά σου.
-Φροσύν΄, σε κλαίει η άνοιξη, σε κλαίει το καλοκαίρι,
σε κλαίει κι ο Μουχτάρ-πασάς με το τσεβρέ[1] στο χέρι.
Πηγή: wikipedia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου