Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Κυρά - Φροσύνη, ο θρύλος των Ιωαννίνων

Μια μέρα σαν κι αυτή, 11 Ιανουαρίου 1801: Με εντολή του Αλή Πασά, η κυρά Φροσύνη κι άλλες 16 Γιαννιώτισσες ρίχνονται στη Λίμνη των Ιωαννίνων και πνίγονται.

(Στη φωτό η αναπαράσταση της σφαγής του Αλή πασά στο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στα Γιάννενα).

Η Κυρα-Φροσύνη (Ευφροσύνη Βασιλείου) ήταν ιστορικό πρόσωπο που τ' όνομά της συνδέθηκε με την ιστορία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Ήταν σύζυγος του εμπόρου και προκρίτου των Ιωαννίνων Δημητρίου Βασιλείου και ανιψιά του μητροπολίτη Λάρισας και μετέπειτα Ιωαννίνων Γαβριήλ Γκάγκα.

Η Φροσύνη φημιζόταν για την ομορφιά της, το γένος της και τη μόρφωσή της. Επωφελούμενη της αποδημίας του συζύγου της στη Βενετία, άρχισε ν' αναζητά ερωτικούς συντρόφους, μεταξύ των οποίων ήταν και ο γιος του Αλή Πασά Μουχτάρ, ο οποίος μάλιστα σ΄ ένδειξη μεγάλης ικανοποίησης από τον έρωτά της, της πρόσφερε το δακτυλίδι του, που του είχε κάνει δώρο η σύζυγός του. Κατά το χρόνο όμως που ο Μουχτάρ στάλθηκε από τον πατέρα του, κατά διαταγή του Σουλτάνου, εναντίον κάποιου αποστάτη στην Αδριανούπολη, η Φροσύνη αναγκάσθηκε λόγω οικονομικών δυσκολιών να πωλήσει το δακτυλίδι σε κάποιον χρυσοχόο της πόλης. Εκείνος με τη σειρά του προσπάθησε να το πωλήσει στη σύζυγο του Μουχτάρ. Έτσι αποκαλύφθηκε η όλη ιστορία, που κατά τα οθωμανικά τότε έθιμα κρίθηκε μοιχεία με προβλεπόμενη ποινή αυτή του θανάτου.

Στη συνέχεια η σύζυγος του Μουχτάρ έσπευσε και ανήγγειλε στον πεθερό της Αλή πασά το γεγονός ζητώντας την παραδειγματική τιμωρία της αντιζήλου της. Πράγματι ο Αλή Πασάς προκειμένου να μην εκθέσει άλλον στη εκδίκηση με την επάνοδο του Μουχτάρ μετέβη ο ίδιος νύκτα με συνοδεία στην οικία της Φροσύνης διατάζοντας τη μεταγωγή και τη φυλάκισή της. Την ίδια νύκτα συνελήφθησαν και 16 ακόμα γυναίκες των Ιωαννίνων για τις οποίες υπήρχαν στοιχεία για την ηθικά επιλήψιμη διαγωγή τους. Και για τις δεκαεπτά γυναίκες αποφασίσθηκε ο διά πνιγμού θάνατός τους στη λίμνη των Ιωαννίνων, με ταυτόχρονη σφράγιση των σπιτιών τους και δήμευση των περιουσιών τους. Μάλιστα τα δύο μικρά τέκνα της Φροσύνης εγκαταλείφθηκαν κυριολεκτικά στο δρόμο, χωρίς να τολμά κανείς να τα πάρει σπίτι του, από φόβο προς τον Αλή.

Η απόφαση αυτή του Αλή Πασά εκτελέστηκε σαν σήμερα το 1801. Όμως μία μέρα πριν την εκτέλεση, ο θείος της Φροσύνης, Μητροπολίτης Γαβριήλ, προσπάθησε με πλούσια δώρα να ζητήσει τη συγχώρεση της Φροσύνης από τον Αλή Πασά, εκείνος το μόνο που δέχθηκε ήταν να επιτρέψει την προστασία των παιδιών της Φροσύνης από τον ίδιο τον Μητροπολίτη προκειμένου να τύχουν ηθικής ανατροφής.

Όταν τα πτώματα της Φροσύνης και των άλλων 16 γυναικών εκβράστηκαν στην ακτή παραλήφθηκαν και κηδεύτηκαν, ενώ το πτώμα της Φροσύνης θάφτηκε στο Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων. Η δε τοπική Μητρόπολη έσπευσε μάλιστα με επικήδειες τιμές να αναγορεύσει τα λείψανα αυτών σε "καλλιμάρτυρες". Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ίσως την προσπάθεια που κατέβαλε ο τότε Μητροπολίτης προκειμένου οι γυναίκες αυτές και προ πάντων η Φροσύνη να θεωρηθούν θύματα του τυράννου και όχι κατάδικοι ηθικής παρανομίας και να τύχουν συμπάθειας από το λαό.

Σημειώνεται πως, αργότερα, επί των πρώτων κυβερνήσεων του υπό ανάδειξη ελληνικού κράτους, ο Μητροπολίτης Γαβριήλ προσπάθησε να αναδείξει τη Φροσύνη και ως ηρωίδα της Επανάστασης.

Η ιστορία αυτή ενέπνευσε αφενός τη δημοτική μούσα, αφετέρου και τους Έλληνες λογοτέχνες όπως τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, ο οποίος έγραψε το 1859 ένα ποίημα αφιερωμένο σε αυτήν, επί του οποίου και βασίσθηκε ο Ζακυνθινός μουσουργός Παύλος Καρέρ και έγραψε ομώνυμη όπερα.
Ενέπνευσε επίσης τον Α. Ραγκαβή και τον Σωτήρη Σκίπη, όπου στο ποίημα του τελευταίου βασίσθηκε ο Θεόδωρος Σπάθης αφήνοντας ημιτελή ομώνυμη επίσης όπερα.

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω δημοτικό τραγούδι:

Τραβάει αγέρας και βοριάς που κυματάει η λίμνη

να βγάλει τες αρχόντισσες και την Κυρα-Φροσύνη.

-Φροσύν΄, σε κλαίει το σπίτι σου, σε κλαίνε τα παιδιά σου,

σε κλαίν΄ όλα τα Γιάννινα διά την ομορφιά σου.

-Φροσύν΄, σε κλαίει η άνοιξη, σε κλαίει το καλοκαίρι,

σε κλαίει κι ο Μουχτάρ-πασάς με το τσεβρέ[1] στο χέρι.

Πηγή: wikipedia

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ 7/9 ΣΤΗ ΡΟΔΟ

Σήμερα Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου στις 4 το απόγευμα διεξάγεται το SpeedSector σε συνεργασία με τον Ροδιακό Σύλλογο Αυτοκίνησης, ένα μοναδικό Event δεξιοτεχνίας Supercar στην πλατεία Ελευθερίας υπό την αιγίδα της ΟΜΑΕ (Ομοσπονδία Μηχανοκίνητου Αθλητισμού Ελλάδας). Οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν και να ακούσουν από κοντά μερικά από τα αυτοκίνητα των ονείρων τους σε οριοθετημένη διαδρομή. 👉Λαϊκό Γλέντι θα ξεκινήσει σήμερα στην Άμαρτο Κρητηνίας, μετά το πέρας του πανηγυρικού εσπερινού στο Μοναστήρι της Παναγίας. 👉Στην Ιερά Μονή Σκιαδενή, σήμερα θα γίνει παραδοσιακό γλέντι με τον Βάϊο Καραδημήτρη στις 9 το βράδι. Θα προηγηθεί πανηγυρικός εσπερινός στη 7 μ.μ. για την αυριανή εορτή του Γενεσίου της Θεοτόκου. 👉Σήμερα και αύριο έχουν προγραμματιστεί εκδηλώσεις στην Παναγιά Τσαμπίκα Κάτω. Είναι η εξοχήν Ροδίτισσα Παναγιά που βρίσκεται στον Αρχάγγελο της και θεωρείται η προστάτιδα της εγκυμοσύνης και της τεκνογονίας. 👉11η Γιορτή Αμπελιού! Συνεχίζεται σήμερα Κυριακή 8 Σεπτεμβρί...

Λίμνη Ασσάλ, η πιο αλμυρή στον κόσμο

Η λίμνη Ασσάλ στο Τζιμποτί ! Η λίμνη βρίσκεται 155 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και είναι το χαμηλότερο χερσαίο σημείο στην Αφρική και η τρίτη χαμηλότερη χερσαία κοιλότητα στη Γη μετά τη Νεκρά Θάλασσα και τη Θάλασσα της Γαλιλαίας. Εξαιτίας της έντονης εξάτμισης η αλατότητα της λίμνης είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερη από της θάλασσας και ως εκ τούτου είναι η πιο αλμυρή λίμνη στο κόσμο, μετά τη λίμνη Δον Χουάν στην Ανταρκτική. Η λίμνη Ασσάλ θεωρείται «εθνικός θησαυρός» και είναι προστατευόμενη με νόμο περιοχή από το 2000.

Ρήγας Φεραίος: "Αρκετό σπόρο έσπειρα..."

Σαν σήμερα το 1797 συλλαμβάνεται στην Τεργέστη ο εθνεγέρτης Ρήγας Βελεστινλής (Φεραίος) . Με την ευκαιρία αυτής της επετείου ανασύρω από το προσωπικό μου αρχείο απομαγνητοφωνημένο κείμενο από την εκπομπή "ΕΝ ΛΕΥΚΩ" που προβλήθηκε 12 Μαρτίου 1999 από το Κανάλι "4" της Ρόδου. "Ένας μήνας πέρασε από την παράδοση του Οτσαλάν στους διώκτες του και το μυαλό δε λέει να ξεκολλήσει από τα γεγονότα. Οι ολέθριοι χειρισμοί και ο άθλιος ρόλος που διεδραμάτισαν κάποιοι, με αποτέλεσμα να πέσει στα χέρια του «σφαγέα της Κύπρου» ο ηγέτης του Κουρδικού λαού, φέρνουν στη μνήμη την περίπτωση του Εθνομάρτυρα Ρήγα Βελεστινλή. Είναι εκπληκτικές οι ομοιότητες μέσα σε απόσταση 200 ετών. Ο Ρήγας Φερραίος άρχισε την πάλη του διαφωτισμού από τη Βιέννη και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Παρ ότι η Αυστρία είχε στενούς δεσμούς με την Τουρκία, υπήρχαν εκεί πολλές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της εθνικοαπελευθερωτικής δράσης των Ρωμιών. Οι ελληνικές εμπορικές παροικίες έσφυζαν από οικονομική δραστηρ...