Η ονομασία του νησιού συναντάται στον πληθυντικό, ίσως από την ύπαρξη και των διπλανών Αντικυθήρων. Ποια η σχέση όμως των δύο προσωνυμιών του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο; Ύστερα από μελέτες και έρευνες φαίνεται ότι τα δύο παραπάνω ονόματα έχουν σχέση αλληλεπίδρασης, δηλαδή είτε ότι η μια ταυτίζεται με την άλλη είτε ότι η μια δημιουργεί την άλλη. Τα δυο ονόματα του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο, έχουν στενή σχέση μεταξύ τους και βαδίζουν χέρι χέρι στα σοκάκια της ιστορίας.
Τα Κύθηρα, κατά τη Μυθολογία, είναι ο τόπος γέννησης της Αφροδίτης, όπου η θεά του έρωτα λατρεύτηκε ως «Αφροδίτη Ουρανία». Το νησί των Κυθήρων αποτέλεσε διαχρονικά πηγή έμπνευσης καλλιτεχνών, ζωγράφων, ποιητών και λογίων. Τόπος κατεξοχήν μαγικός, με έντονα τα σημάδια της ιστορίας αλλά και του μύθου, διαμόρφωσε μια ιδιαίτερη κουλτούρα εξαιτίας των πολλών και ετερόκλητων κατακτητών που κατά καιρούς δέχθηκε.
Νησί με έντονες αντιθέσεις, ακόμα και στην αρχιτεκτονική του, προκαλεί τον επισκέπτη να το ανακαλύψει. Καστροπολιτείες, εξαίρετης τέχνης, βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί, μεγάλα πέτρινα γεφύρια, σχολεία της Αγγλοκρατίας, παραδοσιακά πυργόσπιτα με πωρόλιθους στις πόρτες και τα παράθυρά τους, αρχοντικά με οικόσημα παλαιών επιφανών οικογενειών, είναι μερικά μόνο από τα ιδιαίτερα στοιχεία του πολιτισμού του νησιού.
Η Αγία Πελαγία φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος των επισκεπτών του νησιού, στις όμορφες και νεόκτιστες ξενοδοχειακές μονάδες που βρίσκονται στους γραφικούς λόφους της. Πολλά τουριστικά καταστήματα υπάρχουν κατά μήκος της παραλιακής της ζώνης, ενώ μια σειρά από ξεχωριστές παραλίες βρίσκεται στα δυτικά της, καθώς και η επιβλητική απόληξη του φαραγγιού της «Κακιάς Λαγκάδας».
Ο Ποταμός, είναι το μεγάλο κεφαλοχώρι του βορείου τμήματος με όμορφα παλιά αρχοντικά και ξεχωριστή αρχιτεκτονική που συνδυάζει εμπορική και τουριστική κίνηση και νυχτερινή διασκέδαση. Το πολύχρωμο και πολύβουο παραδοσιακό παζάρι είναι το σημείο συνάντησης για τους Κυθήριους, κάθε Κυριακή πρωί. Κοντά στον Ποταμό βρίσκονται ενδιαφέροντες αρχιτεκτονικά οικισμοί όπως τα Λογοθετιάνικα, τα Περλεγκιάνικα και τα Ντουριάνικα.
Στα ανατολικά Κύθηρα, ήπια βλάστηση, εκτεταμένες παραλίες με άμμο και κόκκινο βότσαλο και οικισμοί με νησιώτικο χρώμα χαρακτηρίζουν την περιοχή.
Το Διακόφτι με την υπέροχη παραλία του που ενδείκνυται για οικογένειες με παιδιά, τον όμορφο παραλιακό οικισμό του και το πασίγνωστο Ναυάγιο, αποτελεί το κύριο λιμάνι του νησιού των Κυθήρων.
Ο Αυλαίμωνας είναι το παραδοσιακό ψαροχώρι του νησιού με το γραφικό του λιμανάκι, το αρχοντικό «Καβαλίνι» με το ηλιακό ρολόι στο ανώφλι του και το μικρό Ενετικό Φρούριο (Καστέλο) του 16ου αιώνα. Κοντά στον Αυλαίμωνα βρίσκεται η Παλαιόπολη. Εδώ υπήρχε η ομηρική Σκάνδεια, για την οποία πιστεύεται ότι μέρος της έχει βυθιστεί στη θάλασσα μετά από σεισμούς. Στο λόφο πάνω από τον Αυλαίμωνα δεσπόζει ο Ναός του Αγ. Γεωργίου στο Βουνό, όπου ανακαλύφθηκε ένα σημαντικότατο Μινωικό ιερό κορυφής.
Κάστρα και μνημεία, παραδοσιακοί οικισμοί, καταπράσινοι λόφοι, λαγκαδιές και κοσμοπολίτικη αίσθηση, χαρακτηρίζουν το νότιο τμήμα των Κυθήρων.
Στο εμπορικό κέντρο του νοτίου τμήματος στο Λιβάδι, κυριαρχεί το μνημειώδες Αγγλικό γεφύρι «Κατούνι» με τα δώδεκα τόξα καθώς και το Αγγλικό σχολείο της «Μηλαπιδέας», ένα κτήριο με γοτθικές αψίδες. Εδώ βρίσκεται επίσης ο παλαιότερος βυζαντινός ναός που σώζεται στα Κύθηρα, ο ναός του Αγίου Ανδρέα, ενώ στον παλαιό μεταβυζαντινό ναό της Αναλήψεως στο Κάτω Λιβάδι στεγάζεται το μουσείο-συλλογή «Βυζαντινών Αρχαιοτήτων».
Η Χώρα είναι η πρωτεύουσα των Κυθήρων. Την χαρακτηρίζουν τα παλαιά αρχοντικά και τα γραφικά της σοκάκια. Η θέα από το σημείο «Μπελβεντέρε» είναι εντυπωσιακή. Το Ενετικό Κάστρο δεσπόζει εδώ στη διάρκεια της ημέρας, αλλά και τη νύχτα εντυπωσιάζει με τον επιβλητικό φωτισμό του. Στη Χώρα στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Λαογραφική Συλλογή «Λουράντου» και οι Δημόσιες υπηρεσίες του νησιού.
Κοντά στη Χώρα βρίσκεται το Καψάλι το οποίο ”αγκαλιάζεται” από δίδυμους κόλπους και από το κάστρο της Χώρας. Είναι σημείο συνάντησης για μπάνιο, αλλά και για νυχτερινή διασκέδαση.
Στην ενδοχώρα τα Μητάτα και τα Βιαράδικα είναι δύο καταπράσινα χωριά στο κέντρο του νησιού. Οι πηγές τους χιλιοτραγουδήθηκαν στην τοπική παραδοσιακή μουσική. Μοναδικής ομορφιάς είναι και το λαγκάδι που τα χωρίζει, με τα μικρά σπήλαια του «Σκύλου και της Γάτας» στις πλαγιές του. Η θέα από την πλατεία των Μητάτων προς την Παλαιόπολη και τα ανατολικά, είναι υπέροχη.
Χρόνια «κρυμμένα» αν και κοντά στο μεγαλύτερο σταυροδρόμι των Κυθήρων τα Αλοϊζιάνικα, τα Αρωνιάδικα και οι Πιτσινάδες είναι τρεις εξαιρετικοί παραδοσιακοί οικισμοί με υπέροχα αναπαλαιωμένα σπίτια και αυλές.
Στην περιοχή των Καρβουνάδων βρίσκονται οι οικισμοί Κεραμωτό, και Σταθιάνικα με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και Επτανησιακό χρώμα.
Στο χωριό Αραίοι ξεχωρίζει ο ναός του Αγίου Πέτρου του 13ου αιώνα, με βυζαντινές και μεταβυζαντινές τοιχογραφίες.
Το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας Μυλοποτάμου είναι το μόνο τουριστικά αξιοποιημένο σπήλαιο των Κυθήρων. Bρίσκεται σε μια απόκρημνη περιοχή δυτικά των Κυθήρων, 60 περίπου μέτρα πάνω από την θάλασσα. Κάποτε ήταν ιερό των Νυμφών και μετέπειτα λατρευτικός χώρος στα χριστιανικά χρόνια. Το σπήλαιο έχει συνολική έκταση 2.000 τετρ. μέτρα. Οι σταλακτίτες και σταλαγμίτες προσφέρουν θέαμα μοναδικό με τη χρωματική τους ποικιλία. Η ονομασία του σπηλαίου παραπέμπει στη λατρεία της Αγίας Σοφίας. Εντός του σπηλαίου βρίσκεται το εκκλησάκι της ομώνυμης Αγίας. Επίσης ο προθάλαμος της σπηλιάς κοσμείται από ένα κτιστό τέμπλο με σημαντικότατες αγιογραφίες, διατηρημένες σε εξαιρετική κατάσταση, που σύμφωνα με την τεχνοτροπία τους χρονολογούνται στον 13ο αιώνα μ.Χ.
Βρίσκεται στα δυτικά παράλια, στον όρμο Κόκκαλα, 60 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σύμφωνα με την μυθολογία ο Πάρις και η Ωραία Ελένη κατά την φυγή τους από την Αρχαία Σπάρτη βρήκαν καταφύγιο στο Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας. Εκεί, τέλεσαν το μυστήριο του γάμου τους, στον προθάλαμο του σπηλαίου. Ο κρυφόγαμος, όπως έχει ονομαστεί, έγινε προκείμενου η Ωραία Ελένη να μην θεωρηθεί παλλακίδα ή μοιχαλίδα του Πάρη. Πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι η Ωραία Ελένη – σύμφωνα με την τοπική παράδοση – δημιούργησε στο Σπήλαιο Αγίας Σοφίας το πρώτο βρεφοκομείο, παρέχοντας φροντίδα και στέγη σε εγκαταλελειμμένα βρέφη. Όλα τα παραπάνω κατατάσσουν το Σπηλαίο Αγίας Σοφίας στην παγκόσμια επίσημη λίστα των μυθολογικών Σπηλαίων. Είναι επομένως αντιληπτό ότι το σπήλαιο συνδέεται με δεκάδες μύθους και θρύλους. Επιπλέον, αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας αρκετών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Το 1930, ο Ιωάννης Πετρόχειλος, καθηγητής φυσικής του Γυμνασίου Κυθήρων (ο οποίος μετέπειτα εξελίχθηκε στον πλέον διάσημο Έλληνα σπηλαιολόγο), ανέλαβε την πρώτη συστηματική εξερεύνηση της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του. Το 1955, το σπήλαιο εξερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε από το ζεύγος Πετροχείλου. Εκπόνησε μάλιστα, και καθοδηγητική μελέτη αξιοποίησής του. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1970 στη μνήμη του συζύγου της, η Άννα Πετροχείλου, αποφάσισε να αξιοποιήσει το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας και συγχρόνως να το χαρτογραφήσει λεπτομερώς και να εκπονήσει ολοκληρωμένη μελέτη.
Το σπήλαιο είναι μερικώς διευθετημένο, ενώ διατηρεί τα πρωτογενή του χαρακτηριστικά. Το εσωτερικό του σπηλαίου προκαλεί αμέσως την προσοχή και το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Ο πολύμορφος σταλακτικός διάκοσμος είναι εξαιρετικός με τα θαυμάσια λιθομορφικά συμπλέγματα. Υπάρχουν εντυπωσιακές χρωματικές εναλλαγές του μαύρου, του άσπρου και του κόκκινου που οφείλονται στην χημική σύσταση των πετρωμάτων της περιοχής. Οι αίθουσές του γενικά μπορούν να χαρακτηριστούν στην πλειοψηφία τους ευρύχωρες και το ύψος τους σε μερικά σημεία φθάνει τα επτά μέτρα . Έτσι δεν παρουσιάζεται αίσθημα δυσφορίας από ανεπαρκή αερισμό των αιθουσών στους επισκέπτες.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η διαδρομή προς το Σπήλαιο Αγίας Σοφίας είναι μαγευτική.
Πού να κολυμπήσεις:
Ξεκινώντας από το βόρειο τμήμα του νησιού, βρίσκουμε την παραλία του Αϊ-Νικόλα, δίπλα στον επιβλητικό φάρο του Μουδαρίου. Συνεχίζει με τις παραλίες της Πλατειάς Άμμου και των Φούρνων.
Κοντά στην Αγία Πελαγία, υπάρχουν δύο υπέροχες παραλίες, του Λορέντζου και η Λαγκάδα, καθώς και η μικρή λίμνη δίπλα στη θάλασσα που δημιουργεί η απόληξη του εντυπωσιακού φαραγγιού της Παλαιόχωρας.
Λίγο ανατολικότερα συναντάμε το Διακόφτι με λευκή άμμο και δυτικά, τον Λιμιώνα και του Λυκοδήμου με τα μοναδικά τους ηλιοβασιλέματα.
Ανατολικά του νησιού, βλέπουμε μια σειρά από πανέμορφες παραλίες όπως η Παλαιόπολη και η Πιάτσα, ενώ προχωρώντας νότια συναντάμε το εξωτικό Καλαδί, την Κομπονάδα και την Φυρή Άμμο, παραλία που έχει βραβευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Χαλκός είναι η φυσική συνέχεια του λαγκαδιού που ξεκινάει από τον Κάλαμο, δημιουργώντας στην απόληξή του μια από τις πιο γραφικές παραλίες του νησιού.
Τέλος, στο νότιο μέρος, είναι το Καψάλι, το Σπαραγαρίο και το Μελιδόνι.
Αξίζει να προστεθεί ότι λόγω της ιδιαιτερότητας της θέσεώς του το νησί μπορεί να υποστηρίξει windsurfing, ιστιοπλοΐα, σκί, καταδύσεις, (scuba diving) και φυσικά ψάρεμα.
Κοντά στο χωριό Μυλοπόταμος, στη δυτικό τμήμα των Κυθήρων, ένας καταρράκτης δημιουργεί μια σειρά από φυσικές λιμνούλες που θα σας προσφέρουν μια διαφορετική εμπειρία. Aξίζει τον κόπο μια βουτιά στην παγωμένη φυσική πισίνα, βάθους περίπου τριών μέτρων.
Aν είστε λάτρης της αρχαιολογίας και σας αρέσουν τα κάστρα έχετε να δείτε αρκετά.
Κάστρο Χώρας: Χτισμένο σε ένα από τα στρατηγικότερα σημεία του νοτίου Αιγαίου, ελέγχει το Κρητικό, το Ιόνιο και το Αιγαίο πέλαγος. Ονομάστηκε το «μάτι της Κρήτης και των Ελληνικών Θαλασσών». Εξαιτίας αυτής του της θέσης, συγκέντρωνε το ενδιαφέρον του εκάστοτε κατακτητή. Χαρακτηριστικό δείγμα βενετικής οχυρωματικής τέχνης, πήρε τη σημερινή του μορφή το 1503, ενώ εκεί ήταν και το διοικητικό κέντρο του νησιού, όπου από το 1502 είχε εγκατεστημένο Προβλεπτή.
Κάστρο Μυλοπόταμου: Χτισμένο από τους Βενετούς σε απόκρημνο βράχο στα δυτικά του νησιού, έλεγχε την κίνηση στο Ιόνιο. Στην επιβλητική πύλη του φρουρίου δεσπόζει το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου της Βενετίας με τη λατινική επιγραφή «Pax tibi Marco evangelista meus (ειρήνη σοι τω Ε -υαγγελιστή μου Μάρκω) 1565». Μέσα στο κάστρο διατηρούνται πολλές εκκλησίες του 16ου-17ου αιώνα, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, γεμάτες τοιχογραφίες θαυμαστής τέχνης, καθώς και σπίτια που κατοικούνταν μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Το κάστρο περικλείει μια αληθινή νεκρόπολη.
Καστροπολιτεία Παλιόχωρας: Στα βορειοανατολικά του νησιού, καλά κρυμμένη από το τραχύ βραχώδες περιβάλλον, στέκεται ερειπωμένη η βυζαντινή πρωτεύουσα του νησιού, ο Άγιος Δημήτριος. Παρά τη φυσική της οχύρωση, η πλούσια και πυκνοκατοικημένη πόλη δεν απέφυγε την ολοσχερή της καταστροφή μετά από την καλά σχεδιασμένη επίθεση του αρχιναύαρχου του τουρκικού στόλου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα στα 1537, που κούρσεψε και εξόντωσε τους κατοίκους της. Όσοι γλίτωσαν το θάνατο, έφυγαν και έκτοτε η πολιτεία ερημώθηκε. Από τα εκτεθειμένα στο ανελέητο χτύπημα του χρόνου και των καιρικών φαινομένων ερείπια, διασώζονται λείψανα του τείχους, του παλατιού και πολλών εκκλησιών. Ξεχωρίζει η Αγία Βαρβάρα σε Μονεμβασιώτικη αρχιτεκτονική, λίγο έξω από την πόλη, και η κυρά του Φόρου (Forum=αγορά) στην είσοδο του κάστρου. Τόπος σφαγής, πολέμου και λεηλασίας κυριεύεται σήμερα από μια μεταφυσική σιγή, που διακόπτουν μόνο οι ήχοι της φύσης και των ανέμων που αντανακλούν στα αλλεπάλληλα λαγκάδια της.
Καστέλο Aυλέμωνα: Το ενετικό φρούριο - παρατηρητήριο της ανατολικής ακτής του νησιού, χτίστηκε τον 16ο αιώνα στον Αβλέμονα, που κατά την περίοδο εκείνη ήταν ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια του τόπου. Οι ντόπιοι τού καθιέρωσαν την ονομασία «Καστέλο». Χαριτωμένο αρχιτεκτονικά, διασώζει τους κύριους χώρους του και κάποια από τα κανόνια του.
Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του νησιού είναι ο πλούτος της ενδοχώρας του. Μικρά γραφικά χωριά και οικισμοί υπάρχουν σε όλη του την έκταση και αποτελούν έναν λαογραφικό θησαυρό για τον επισκέπτη.
Το νησί με τις 350 εκκλησίες- μια για κάθε μέρα του χρόνου:
Το θρησκευτικό συναίσθημα των Κυθηρίων είναι πολύ έντονο.
Λέγεται ότι το νησί αριθμεί σχεδόν 350 εκκλησίες. Καύχημα όλων των ντόπιων και θρησκευτικό κέντρο του νησιού είναι η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα, ιερό προσκύνημα πανελλήνιας εμβέλειας στα δυτικά των Κυθήρων και τόπος εύρεσης της Θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας, που γιορτάζει πανηγυρικά στις 24 Σεπτεμβρίου και προσελκύει χιλιάδες προσκυνητές.
Φαγητό - Ψώνια:
Τα τοπικά προϊόντα είναι εξαιρετικής ποιότητος. Πρωτεύον είναι το πασίγνωστο θυμαρίσιο μέλι που θεωρείται από τα κορυφαία παγκοσμίως. Ιδιαίτερα γευστικά είναι και τα προϊόντα των παραδοσιακών φούρνων που λειτουργούν στο νησί. Ξεχωρίζει το πασίγνωστο πλέον Τσιριγώτικο λαδοπαξίμαδο, το οποίο φτιάχνεται με την παραδοσιακή συνταγή αιώνων. Εξαιρετικό το βιολογικό λάδι, τα ντόπια κρασιά και τα θεραπευτικά βότανα.
Αγνά οπωροκηπευτικά προϊόντα της Κυθηραϊκής γης διατίθενται στα παραδοσιακά παζάρια του Λιβαδίου και του Ποταμού. Πρέπει επίσης να αναφερθούν τα γευστικά τοπικά λουκάνικα που πωλούνται στα κρεοπωλεία του νησιού και τα οποία δεν μοιάζουν με άλλα, ορεινής, πεδινής ή νησιωτικής προελεύσεως. Εξαιρετικά τέλος είναι και τα γλυκά κουταλιού, με συνταγές παλιές από Κυθήριες γιαγιάδες νοικοκυρές, όπως κοφτό κυδώνι, σταφύλι, καρπουζάκι, και βέβαια αμυγδαλάκια, οι γνωστές μάντολες, όπως λέγονται στην Κεφαλονιά, και μαρμελάδες από βερύκοκο, πορτοκάλι, ροδάκινο, κορόμηλο κλπ. Η τοπική παραδοσιακή μαγειρική ξεχωρίζει στην παραγωγή των γλυκών. Μπορεί κανείς να δοκιμάσει από μια πλούσια γκάμα που περιλαμβάνει αμυγδαλωτά, ροζέδες, ξεροτήγανα, πάστα μύλου, παστιτσέτα και πολλά άλλα.
Σαν αναμνηστικό από το νησί προτείνω μπουκετάκια με σεμπρεβίβα (ένα κίτρινο λουλουδάκι που το μαζεύουν από το νησάκι Χύτρα και θεωρείται το σήμα κατατεθέν του Τσιρίγου).
Η βραχονησίδα Χύτρα ή αλλιώς Αυγό, είναι ένα από τα ποιο εντυπωσιακά μέρη του νησιού. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση απέναντι από το λιμάνι του Καψαλίου. Διαθέτει μια θαλάσσια σπηλιά από την νότια πλευρά της, με χρώματα που σε μαγεύουν έξω αλλά και μέσα στο βυθό. Ονομάστηκε έτσι γιατί όπως λέει η παράδοση παλιά έκατσε ένα σύννεφο από πάνω για μέρες και δεν έφευγε. Το βράδυ με φεγγάρι τη βλέπεις από το Καψάλι ή τη Χώρα και νομίζεις πως δίπλα θα περάσουν τα πλοία των Ενετών ή του Μπαρμπαρόσα.
Στα Κύθηρα δεν θα βαρεθείς γιατί δεν είναι νησί, αλλά μωσαϊκό. Έχουν: Κυκλάδες, Επτάνησα, Κρήτη και Πελοπόννησο μαζί, φυσικά καταπληκτικές παραλίες, όμορφη Χώρα και ενδιαφέρουσα ενδοχώρα με περίπου 60 γραφικά χωριά. Στο ταξίδι αυτό θα χρειαστεί αυτοκίνητο, γιατί τα ταξιδιωτικά σημεία ενδιαφέροντος δεν είναι συγκεντρωμένα, αλλά διάσπαρτα. Το οδικό δίκτυο είναι καλό, ένας μεγάλος κεντρικός δρόμος διασχίζει όλο το νησί από τον Βορρά στον Νότο, ενώ η πρόσβαση στις περισσότερες παραλίες γίνεται μέσω ασφαλτόδρομων.
Τα Κύθηρα συνδέονται ακτοπλοϊκώς με τον Πειραιά, το Γύθειο, τη Νεάπολη και την Κρήτη και αεροπορικώς με την Αθήνα. Αν βρεθείς στο νησί στις 17 Αυγούστου, αξίζει να περάσεις στα Αντικύθηρα για το πανηγύρι του πολιούχου του νησιού, του Αγίου Μύρωνα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου