Σάββατο 31 Ιουλίου 2021

Kάλυμνος, «Ή σφουγγάρι ή τομάρι»

Οι Καλύμνιοι λένε χαρακτηριστικά ότι η πέτρα και τα βράχια, αυτά που για αιώνες θεωρούσαν κατάρα, και τους ανάγκαζαν να ξενιτεύονται, τα τελευταία χρόνια μετατράπηκαν σε ευλογία. Στο βιβλίο «Ή σφουγγάρι ή τομάρι», που έγραψε η Φανερωμένη Σκυλλά - Χαλκιδιού έχει πολλά να πει για τις καλύμνικες συνήθειες και το σφουγγαράδικο παρελθόν. Από μια άλλη οπτική, αυτήν της γυναίκας:

"...Οι κόρες, μανάδες, σύζυγοι έμεναν πάντα μόνες στο νησί, ξεπροβόδιζαν τα καΐκια με άσπρα μαντίλια και μόλις χάνονταν από τα μάτια τους φορούσαν τα μαύρα, ενώ πάντα περίμεναν αγέλαστες και αμίλητες για μήνες. Ότι χτυπούσαν χαρμόσυνα τις καμπάνες όταν τους έβλεπαν να ’ρχονται. Και όταν έβλεπαν καΐκι να επιστρέφει με μεσίστια τη σημαία, ήξεραν πως κάποιος χάθηκε, πως ρίχτηκε με σακί στη θάλασσα ή θάφτηκε σε ξερονήσι. Τότε οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα, οι τοίχοι βάφονταν γκρι κι εκείνες έκαναν ξόι στα ρούχα του σκασμένου...".

(Κάλυμνος Δεκαετία του '50 - Φωτογραφία, Δημήτρης Χαρισιάδης, αρχείο Μουσείου Μπενάκη).

Κάλιαρι, η πολιτιστική πρωτεύουσα της Σαρδηνίας

Το Κάλιαρι (στην τοπική διάλεκτο σημαίνει «κάστρο»), είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα της Σαρδηνίας. Ο μνημειακός της πλούτος με Art Nouneau οικοδομήματα την κάνει να φέρει επάξια όχι μόνο τον τίτλο της πρωτεύουσας αλλά και της πολιτιστικής και πνευματικής πόλης της Σαρδηνίας. 

(Photo, pixabairis)

Τα ρωμαϊκά και βυζαντινά μνημεία της πόλης, αλλά και οι μεσαιωνικές οχυρώσεις της, θα σας ταξιδέψουν στο πλούσιο παρελθόν της. 

Στο κέντρο θα βρείτε το Castello, την παλιά συνοικία με τα αριστοκρατικά κτίρια, και το μεγαλοπρεπή καθεδρικό. Δεσπόζουσα θέση στην πόλη έχουν η Piazza Matteotti, το κυβερνείο και η Piazza della Costituzione.

Παρασκευή 23 Ιουλίου 2021

20 λόγοι για να πας στη Σαμοθράκη

Η Σαμοθράκη βρίσκεται στο Βορειοανατολικό Αιγαίο μεταξύ των νησιών Λήμνος, Ίμβρος και Θάσος και απέχει 24 ναυτικά μίλια από την Αλεξανδρούπολη. Είναι καταπράσινη, γεμάτη νερά, μυρωδιές από βότανα και μια μυστικιστική ομορφιά.

20 μοναδικά πράγματα που θα δείτε, θ’ αντιληφθείτε, θα γνωρίσετε, θα γευτείτε και θ’ απολαύσετε μόνον εδώ και σε καμία άλλη γωνιά της Γης:

1. Το υψηλότερο όρος του Αιγαίου, το Σάος! Σάος, σημαίνει σώος, υγιής, σωτήρ. Κι αυτό γιατί, λόγω του ύψους του, έσωσε τους ανθρώπους όταν έγινε ο κατακλυσμός του Δαρδάνου. Η κορυφή του αγγίζει τα 1.611 μ. λες κι αγγίζει το Φεγγάρι, εξ ου κι η ονομασία της. Εξ αιτίας του δε, το έδαφος του νησιού είναι ορεινό, καλυπτόμενο από δάση και κοιλάδες, με πολλά τρεχούμενα νερά. Πάνω στην κορυφή Φεγγάρι του Σάος ανέβαιναν οι θεοί του Ολύμπου για να παρακολουθήσουν τα τεκταινόμενα στην Τροία.

2. Τον υψηλότερο καταρράκτη στην Ελλάδα, το Κρεμαστό Νερό, που πέφτει από ύψος 180 μ.
Το Κρεμαστό Νερό βρίσκεται στη νότια ακτή της νήσου κι είναι προσβάσιμο μόνο δια θαλάσσης. Λέγεται έτσι επειδή είναι ένας καταρράκτης που πέφτει στη θάλασσα. (Για να πάει κανείς σε αυτόν τον πλανήτη να δει άλλο μέρος όπου καταρράκτες πέφτουν στη θάλασσα, θα πρέπει να ταξιδέψει έως τη Γροιλανδία!). Το χειμώνα, λόγω πολλών νερών, ο καταρράκτης δε γλείφει τα βράχια και πέφτει στον αέρα. Εξ ου και τ’ όνομά του. Ο καταρράκτης αυτός καταγράφεται ως ο 4ος ψηλότερος στην Ευρώπη και 11ος στον πλανήτη, αφού πέφτει από ύψος 180 μ.!

3. Τον πρώτο (πέτρινο) χάρτη του κόσμου!
Στον αρχαιολογικό χώρο, στ’ ανατολικά του Νεωρίου, προς το Ιερόν, υπάρχει ένας παράξενος βράχος (1,20×0,80μ.) περίπου, ο οποίος προεξέχοντας από το έδαφος ενσωματώθηκε στο μετέπειτα κτισμένο τοίχο (3ος π.Χ. αι.) αγνώστου χρήσεως δωματίου. Ο τοίχος είναι κατασκευασμένος από επιμήκεις ογκόλιθους, καταφανώς μυκηναϊκής τεχνοτροπίας. Το 1990, επισκεπτόμενη τον αρχαιολογικό χώρο, η γυναικολόγος δρ. Ε. Λεοντίδου, παρατήρησε το βράχο και σ’ αυτόν εντόπισε το σχήμα της Σαμοθράκης! Συγκριτικό σχεδίασμα του βράχου εκπόνησαν ο Ολλανδός φιλέλληνας μουσικολόγος καθηγητής J. Munsey κι ο λόγιος J. Kurtich, οι οποίοι κατέληξαν πως στα περισσότερά του σημεία όντως ταυτίζεται με το χάρτη της Σαμοθράκης! Εάν είναι έτσι, θα πρόκειται για τον αρχαιότερο χάρτη του κόσμου!

4. Την πρώτη αναφορά τιάρας στον κόσμο, την οποία πήραν οι πάπες ως έμβλημά τους.
Τα αρχαία ένθεα κι ενθουσιαστικά όντα Κορύβαντες, ιερείς της Μεγάλης Μητέρας Θεάς Μα, φορούσαν περικεφαλαία. Γι’ αυτό κι ο Ευριπίδης τους αναφέρει τρικόρυθους. Τη φορούσαν και όταν χόρευαν, αλλά κι όταν περπατούσαν, ως λέγει ο Στράβων. Το δε κορυβάντιον (κόρυς) του αρχιερέως ελέγετο τιάρα. Κι επειδή με τους Σάλιους ιερείς η κορυβαντική λατρεία πέρασε στην Ιταλία, κατάλοιπο αυτών έμεινε να καλείται τιάρα κι η μίτρα των παπών της Ρώμης. Με άλλα λόγια, το κορυφαίο σύμβολο του πάπα, έχει καταγωγή από την αρχαία ελληνική θρησκεία της Σαμοθράκης.

5. Το πρώτο μεικτό ιερατείο στον κόσμο! Και το πρώτο ιερατείο που εξίσωσε τα δυο φύλα!
Στη Σαμοθράκη, ιερό κέντρο της εποχής, οι Κάβειροι αποκτούν την κυριότερη υπόσταση και θέση τους. Εδώ λατρεύονταν οι εξής Κάβειροι: Η Μεγάλη Μητέρα-Αξίερος (Δήμητρα), η Αξιόκερσα (Περσεφόνη), ο Αξιόκερσος ή Αξιοκέρσης (Άδης) – παριστανόταν ως γενειοφόρος άνδρας με σκούρο ένδυμα Το θείο ζεύγος Αξιόκερσος – Αξιόκερσα δεχόταν σπονδές, προσφορές και θυσίες σε μια τρύπα στο χώμα, ως χθόνιες θεότητες που ήταν. Και ήταν χθόνιες γιατί από τον ουρανό ήλθαν στη Γη. «Έπεσαν» στη Γη με διατεταγμένη υπηρεσία: Για να εγκαταστήσουν «μια νέα τάξη πραγμάτων», θα λέγαμε σήμερα. Κι αρχίζουν να διδάσκουν τον «ενοποιό κύκλο» (Πλάτων, Πλωτίνος): Ο Αξιόκερσος αρπάζει την Αξιόκερσα, αλλά αυτή επιστρέφει. Το δρώμενο αυτό παίζόταν και διδασκόταν στα Μυστήρια. Η “ποθούμενη” νίκη του φωτός επί του σκότους. Η αιώνια εναλλαγή των εποχών, των χρόνων, των κύκλων. Και: ο Κάσμιλος ή Καδμήλος ( Ιθύφαλλος Ερμής, του «ιερού μύθου», θεός γονιμότητας, «προσκολλημένος» στη Μεγάλη Μητέρα Θεά, υπεταγμένος σε αυτήν, ίσως, σύζυγος της Αξιέρου, ο οποίος επεξηγείτο μόνο κατά την μύηση). Έτσι έχουμε δυο θεούς και δυο θεές στο αρχαίο Πάνθεον της Σαμοθράκης.

6. Τον καρπό πραούστι!
Το πραούστι ή πραουστί είναι ένας ενδιάμεσος καρπός δένδρου, ένα τοπικό κίτρινο-πράσινο τοπικό φρούτο μεταξύ δαμάσκηνου κι αγριοκορόμηλου. Το λένε έτσι επειδή εμφανίζεται κι ωριμάζει «προ Αυγούστου». Το πραουστί είναι το παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού της Σαμοθράκης. Και ιδού πώς το φτιάχνουν: Το ξεφλουδίζουν, του βγάζουν τα κουκούτσια και το βάζουν στον ασβέστη για 30΄ περίπου. Έπειτα το ξεπλένουν και το βράζουν. Για ένα κιλό πραούστι απαιτείται κάτι λιγότερο από ένα κιλό ζάχαρη.

7. Την πρώτη μπάλλα, σύγχρονου τύπου, στον κόσμο!
Στη Σαμοθράκη επιβεβαιώθηκε το έθιμο της καύσεως των νεκρών, τουλάχιστον για τις εποχές 5ου-6ου π.Χ. αι. Οι μεταγενέστεροι τάφοι (4ος-3ος π.Χ. αι.) φέρουν κτερίσματα. Εντυπωσιακό το εύρημα μικρής πήλινης αναπαραστάσεως σφαίρας, αποτελούμενη από περικάλυμμα, εντός του οποίου τοποθετείτο αεροθάλαμος (σαμπρέλα), όπως ακριβώς γίνεται σήμερα με τις μπάλες! Εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της νήσου. Πρόκειται για την πρώτη μαρτυρία μπάλας, με τη σύγχρονη μορφή της, στον κόσμο.

8. Την πρώτη σύλληψη της τριαδικότητος του θείου.
Την πρώτη γραπτή σύλληψη της τριαδικότητος έχουμε από το Φερεκύδη, από την Σύρο, το διδάσκαλο του Πυθαγόρα: «Ζας μεν και χρόνος ήσαν αεί και χθονίη». Αλλά πάντα πριν τα γραπτά, υπάρχει η σκέψη. Κι η σκέψη της τριαδικότητος γεννήθηκε στη Σαμοθράκη: Οι Κάβειροι στη Σαμοθράκη εγκαθίδρυσαν μια παράξενη θρησκευτική τριαδικότητα, με τον Ήφαιστο, το Διόνυσο και την Αθηνά, σε μεταγενέστερη απόδοση. (Αποδεικνύεται και από νομίσματα της Ηφαιστειάδος και της Σαμοθράκης).

9. Την πρώτη χρήση της λέξης «άναξ» για τον τοπικό άρχοντα!
Η λέξη άναξ (άνακτος, ανάκτορο κλπ.) ήταν στα πολύ παλαιά χρόνια η κορυφαία θέση της πολιτικής πυραμίδας ενός τόπου. Τα ονόματα των θεών της Σαμοθράκης δεν ήταν επιτρεπτό να τα προφέρουν οι πιστοί. Γι’ αυτό τους καλούσαν όλους εκτός από «μεγάλους θεούς» και «άνακες» ή «άνακτες» (Εξ αυτών των ανάκτων προέκυψαν οι Ανακίμ των Φοινίκων). Εδώ έχουμε άλλη μια παγκόσμια πρωτοπορία της Σαμοθράκης, αφού εδώ για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε η λέξη άναξ, όπως ακριβώς την εννοούμε σήμερα.
Για την τάξη των πραγμάτων, ο βασιλεύς ήταν ο 8ος στην ιεραρχία μίας χώρας άρχοντας, αυτός που επικοινωνούσε με τη βάση (το λαό) και μετέφερε στους ανωτέρους του τις επιθυμίες τους. Με τον καιρό ο βασιλεύς έπεισε (διάβαζε κορόιδεψε) το λαό πως αυτός κάνει όλη την δουλειά και πως δε χρειάζονται οι ανώτεροί του, τους οποίους τις περισσότερες φορές ο λαός δεν είχε δει και ποτέ. Έτσι σιγά, σιγά κι έναν, έναν τους κατήργησε. Κι έμεινε αυτός ο πρώτος άρχων.

10. Το μεγαλύτερο κυκλικό οικοδόμημα της αρχαιότητας!
Στον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού των Μεγάλων Θεών στην Σαμοθράκη ευρίσκεται κι η θόλος, ένα αφιέρωμα (του 288/89-285/81 π.Χ.) της βασίλισσας Αρσινόης, συζύγου του βασιλέως της Θράκης, Λυσιμάχου “εξ ου και Αρσινόειο” κτισμένο επί αρχαιοτέρου οικοδομήματος του 7ου π.Χ. αι. Η βασίλισσα Αρσινόη όταν χώρισε με το βασιλιά των Θρακών Λυσίμαχο, ήλθε στη Σαμοθράκη, όπου ερωτεύθηκε τον Πτολεμαίο. Πάνω από την είσοδο ήταν η αναθηματική επιγραφή της Θράσσας βασίλισσας σώζεται έως σήμερα. Δεξιά της εισόδου, υπήρχαν δυο μικροί βωμοί και ένας τετράγωνος χώρος, με νερό, για τις σπονδές. Η διάμετρος της θόλου είναι μεγαλυτέρα των 20 μ. και το ύψος της ξεπερνούσε τα 12,65μ. Αυτό το καθιστά το μεγαλύτερο κυκλικό αρχαίο κτίριο της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Στο ανώτερο τμήμα του υψηλού κυκλικού ανάγλυφου μαρμάρινου τοίχου (ύψους 7μ.) είχε εξωτερικά διακοσμηθεί από σειρά 44 δωρικών στύλων (παραστάδες) -πεσσούς (ύψους 2,85μ.), ανάμεσα στους οποίους, ίσως, να υπήρχαν παράθυρα, δια των οποίων φωτιζόταν εσωτερικώς το οικοδόμημα. Υποβάσταζαν μεγάλων διαστάσεων δωρικό θριγκό. Στο γείσο του υδρορροές, που κατέληγαν σε λεοντοκεφαλές και καλυπτήρες διακοσμημένες με περικοκλάδες.! Πάνω από τη θόλο, ζωγραφισμένα μαρμάρινα κιγκλιδώματα! Η θόλος ήταν κτισμένη από μάρμαρο Θάσου. Ο Γάλλος Coquard, το 1866, το χαρακτήρισε «το πιο λαμπρό οικοδόμημα της Ελλάδος».

11. Την πρώτη χρήση του μαγνήτη στην ιατρική (μαγνητοθεραπεία)! Οι ιδαίοι δάκτυλοι είχαν ιδιαίτερη σχέση με τα μέταλλα. Άλλωστε, ο ιδαίος δάκτυλος δεν ήταν τίποτε άλλο, από ένα σίδερο, ισχυρά μαγνητισμένο, το οποίο χρησιμοποιείτο στους ναούς, από ειδικούς ιερείς-ιατρούς, τους «ιδαίους ιατρούς», για θεραπευτικούς σκοπούς. Η Μεγάλη Μητέρα άλλωστε λατρευόταν σε συγκεκριμένους βράχους, άρα σε μαγνήτες, οι οποίοι είχαν προξενήσει το ενδιαφέρον των αρχαίων και επ’ αυτών μαγνήτιζαν διάφορα σιδερά ιερά αντικείμενα. Παλαιά έλεγαν ότι ίσως για πρώτη φορά ο μαγνήτης να εμφανίσθηκε στη Σαμοθράκη, όπως μαρτυρά το Μέγα Ετυμολογικόν.

12. Την πρώτη θεοποίηση της Τύχης! Η Σαμοθράκη δεν έδωσε μόνο τη λατρεία των Καβείρων. Έδωσε κι αυτήν της εφόρου της τύχης και της ειμαρμένης των θνητών, της θεάς Τύχης, της οποίας η λατρεία στους ναούς της, τα Τυχαία, έκρυβε πάντα μυστήρια. Απ’ εδώ διαδόθηκε ακολούθως και στην λοιπή Ελλάδα και στην Ιταλία, κυρίως την εποχή των διαδόχων και των Ρωμαίων. Και γιατί λατρευόταν το πρώτον στην Σαμοθράκη; Μα, γιατί η Τύχη (κι η Χρυσηίς) ήταν συμπαίκτρια με την Κόρη/ Περσεφόνη, η οποία λατρευόταν ιδιαιτέρως στην ιερά νήσο. Και γιατί ως θεά της ευτυχίας ήταν αυτή που άρμοζε στα Καβείρια, τα οποία δίδασκαν την εσωτερική αρμονία και ευτυχία. Γι? αυτό κι η Πάνθεια Τύχη έφθασε να τιμάται μαζί με τη Μεγάλη Μητέρα/ Γη στα Καβείρια της Σαμοθράκης.

13. Την πρώτη παραγωγή μπύρας! Ο βασιλεύς Ουάρρων είχε φτιάξει μεγάλα πιθάρια, χωρητικότητας 300 κιλών δημητριακών, τα οποία έθαβε στην γη. Αυτό δείχνει και την πλούσια παραγωγή δημητριακών τους. Οι Σαΐοι ήσαν και οι πρώτοι οι οποίοι παρασκεύασαν ένα γοητευτικό ποτό, τον «βρύτο», «λίαν δριμύ εκ κριθών, καρπών και ριζών» (λέγει ο Αθήναιος και ο Αρχίλοχος), που δεν είναι άλλο από τη γνωστή μας μπύρα. Η παρασκευή ζίλα και βρύτου απεικονίζεται σε ανάγλυφο ρωμαϊκών χρόνων, το οποίο ευρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σόφιας.

14. Την πρώτη επεξεργασία δέρματος με στύψη! Στην Σαμοθράκη πρωτοκατοίκησε το θρακικό έθνος των Σαΐων, το οποίο πριν κατοικούσε στα θρακικά παράλια. Η Σαμοθράκη εξυπηρετούσε τους Σαΐους ως ενδιάμεσος σταθμός για το εμπόριό τους με την Τροία. Εμπόριο που συνίστατο κυρίως σε δέρματα ζώων. Στη χώρα των Σαΐων υπήρχε αρχαίο ορυχείο στύψεως (ένυδρο θειικό άλας). Αυτό χρησιμοποιούσαν στη βυρσοδεψία. Κι αυτό τους έκανε μοναδικούς. Γι’ αυτό στην τουρκική γλώσσα έμεινε η ανάμνηση τους με την λέξη σιαπ (Σιαπαίοι = στύψη) και σιαπσί (= επεξεργασία δέρματος με στύψη).

15. Την πρώτη εφεύρεση του νάρθηκος στην ιατρική!
Κυριότερος θεός των Σαΐων ήταν ο Διόνυσος, προστάτης των αμπελώνων και του οίνου τους. Την καλλιέργεια και την απόσταξη δίδαξε σ’ αυτούς ο βασιλιάς τους, Εύμολπος. Ο οίνος τους προξενούσε πονοκέφαλο. Γι’ αυτό έδεναν τις κεφαλές τους με ταινία (μίτρα) ? εξ ου και «Μιτροφόρος» ο Διόνυσός τους! Το διάδημα των Σαΐων βασιλέων, πιστών του Διονύσου, ήταν η μίτρα, το κατοπινό στέμμα. Από την άκρατη οινοποσία τους, πολλάκις κτυπούσαν ή συνεπλέκοντο κι έτσι έσπαζαν χέρια ή πόδια. Τότε χρησιμοποιούσαν τα ξύλινα καλαμένια κοντάρια τους ή τον κοντό των θυρσών για «νάρθηκα», γινόμενοι έτσι κι οι πρώτοι ευρετές αυτού του ορθοπεδικού βοηθήματος.

16. Την πρώτη εφεύρεση του ιππικού! Ιερό ζώο των Σαΐων ήταν ο ίππος. Αυτοί ήσαν κι οι πρώτοι που εκγύμνασαν ίππους για μάχη. Η βοήθεια του βασιλέα των Θρακών Ρήσσου προς τον Πρίαμο, με κάτασπρα εκπαιδευμένα άλογα, έγινε από το ιπποστάσιο των Σαπαίων.

17. Τους πρώτους άγιους του κόσμου. Από την ρίζα αξι- (Αξίερος, κλπ.) προκύπτει το άξιος δηλ. το άγιος, Έτσι μπορούμε να πούμε πως στη Σαμοθράκη γεννήθηκαν οι πρώτοι άγιοι. Θεσμό που υιοθέτησαν εξ αυτών όλες οι θρησκείες του κόσμου. Το πρώτο συνθετικό «αξι-» δηλώνει και την αξίνα, τον πέλεκυ, εργαλεία δηλαδή που είχαν αξία εκείνη την εποχή.

18. Την πρώτη εφεύρεση του σωσιβίου, από το Δάρδανο. Φοβηθείς την οργή του θεού, η οποία εκφράσθηκε με τον κατακλυσμό, ο Δάρδανος έφυγε εκ Σαμοθράκης «επί σχεδίας», διότι μιλάμε για τόσο παλαιά, «που η χρήση των πλοίων ακόμη δεν υπήρχε» («πλοίων γαρ χρήσις ουδέπω ην»-Φώτιος)! Μάλιστα για να μην πνιγεί, φούσκωσε με αέρα το χιτώνα του, ούτως ώστε σε περίπτωση ναυαγίου να επιπλεύσει. Γι’ αυτό κάποιοι παραδίδουν πως δε διασώθηκε με σχεδία, αλλά με δερμάτινο ασκό, τον οποίο υποδύθηκε! Έγινε έτσι ο πρώτος ευρετής του σωσιβίου.

19. Τη μεγαλύτερη υποβρύχια ηλεκτρική σύνδεση νησιού με στεριά στην Ελλάδα. Στη Σαμοθράκη, στα Δυτικά της Καμαριώτισσας λειτουργεί αιολικό πάρκο με ανεμογεννήτριες. Ηλεκτρικά όμως το νησί συνδέεται με την Αλεξανδρούπολη υποβρύχιο καλώδιο (μήκος 24 ν.μ.).

20. Την αρχαιοτέρα σωζόμενη χριστιανική εκκλησία στον κόσμο! Εισερχόμενος κανείς στον αρχαιολογικό χώρο των Γκατελούτσι, ένα μονοπάτι αριστερά οδηγεί έπειτα από 50 μ. στην παλαιοχριστιανική βασιλική «του αποστόλου Παύλου», ορατή κι από τον παραλιακό δρόμο. Κτίστηκε σε ανάμνηση της εκεί επισκέψεως του αποστόλου το 49 ή το 51 μ.Χ. Ο Παύλος διέμεινε στη Σαμοθράκη μόνο ένα βράδυ, στο δρόμο του για τη Νεάπολη (νυν Καβάλα) κι ακολούθως την Ευρώπη. Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, θα πρέπει να ομιλούμε για την αρχαιότερη σωζόμενη χριστιανική εκκλησία.

Πότε να πάτε στη Σαμοθράκη;
Το καράβι σαλπάρει από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης όταν ο καιρός το επιτρέπει. Αυτό σημαίνει ότι την προσεγγίζεις ευκολότερα το καλοκαίρι. Γι’ αυτούς που αναζητούν ησυχία οι ιδανικοί καλοκαιρινοί μήνες είναι ο Ιούνιος και ο Ιούλιος.

Πέμπτη 22 Ιουλίου 2021

Σαγαλασσός, η πόλη των λιμνών

Στη φωτογραφία, το ρωμαϊκό θέατρο, το επιβλητικότερο και καλύτερα διατηρημένο μνημείο στη Σαγαλασσό, αρχαιολογική τοποθεσία στην νοτιοδυτική Τουρκία, περίπου 100 χιλιόμετρα βόρεια της Αττάλειας και 30 χιλιόμετρα από την Ισπάρτα (την αρχαία Σπάρτη της Μικράς Ασίας). 

Η Σαγαλασσός εκτιμάται ότι ιδρύθηκε περί τα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα και εγκαταλήφθηκε περί τις αρχές του 13ου αιώνα. Στους Ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη ήταν γνωστή ως η «πρώτη πόλη της Πισιδίας», μια περιοχ
ή της δυτικής μεριάς του Ταύρου σήμερα γνωστή ως η Περιοχή των Τουρκικών Λιμνών. Υπήρξε από τις σημαντικότερες πόλεις της Πισιδίας ήδη από τους ελληνιστικούς χρόνους.

Η αστική περιοχή ήταν απλωμένη σε διάφορα επίπεδα σε ένα υψόμετρο μεταξύ 1400 και 1600 μέτρων. Η πόλη κατάφερε να ανακάμψει μετά από μεγάλο σεισμό στις αρχές του 6ου αιώνα μ.Χ. , αλλά επιδημίες, έλλειψη νερού, έλλειψη ασφάλειας και σταθερότητας, ασταθής οικονομία και τελικά ένας δεύτερος καταστροφικός σεισμός περίπου στα μέσα του 7ου αιώνα μ.Χ., ανάγκασαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την πόλη τους.

Η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή χρονολογείται από το 8000 π.Χ., πριν κατοικηθεί κανονικά.

Η Σαγαλασσός ήταν μια από τις πλουσιότερες πόλεις της Πισιδία όταν την κατέκτησε ο Μέγας Αλέξανδρος το 333 π.Χ. στην πορεία του προς την Περσία. Είχε πληθυσμό που αριθμούσε τις μερικές χιλιάδες. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, η περιοχή περιήλθε διαδοχικά στα εδάφη του Αντίγονου, ίσως του Λυσίμαχου, των Σελευκιδών της Συρίας, και στη Δυναστεία των Ατταλιδών της Περγάμου. Τα αρχαιολογικό ιστορικό φανερώνει ότι ο ντόπιος πληθυσμός υιοθέτησε γρήγορα την ελληνιστική κουλτούρα. 

Το θέατρο της φωτογραφίας είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.574 μ., σε επικλινές σημείο και θεμελιώθηκε στα νοτιοδυτικά με ένα πολύπλοκο σύστημα διαδρόμων με θολωτή στέγαση. Ο αρχιτέκτονας του θεάτρου σχεδίασε τη σκηνή με ένα μόνο όροφο, με στόχο να προσφέρει στους θεατές εξαιρετική θέα προς το τοπίο, όπου δέσποζε ο λόφος του Μεγ. Αλεξάνδρου. Ανάμεσα στην αγορά και το θέατρο, βρίσκονται τα ερείπια της δωρικής κρήνης, εν μέρει λαξευμένης σε πλαγιά, η οποία χτίστηκε τον 1ο αι. π.Χ. Το μνημείο ήταν προσανατολισμένο προς τα νοτιοανατολικά και αποτελούνταν από 3 δωρικές στοές που περιέβαλλαν μια αυλή. 

Καθοριστικά στοιχεία στη γεωμορφολογία της περιοχής αποτελούν οι λίμνες Burdur, Eğridir και Beyşehir, καθώς και οι ποταμοί Κέστρος, Μέλας και Ευρυμέδων - για το λόγο αυτό αποκαλείται σήμερα περιοχή των λιμνών.

Κυριακή 18 Ιουλίου 2021

Τα βρήκαμε τα Κύθηρα: Δεν είναι νησί, αλλά μωσαϊκό

Τα Κύθηρα βρίσκονται νότια της Πελοποννήσου, ανάμεσα στον Κάβο Μαλέα και τη Δυτική Κρήτη, στο σημείο όπου συναντιούνται το  Ιόνιο, το  Αιγαίο και το Κρητικό Πέλαγος. Ανήκουν μεν στα  Επτάνησα, όμως δεν μοιάζουν. Αποτελούν μια ιδιαίτερη διοικητική, γεωγραφική και ιστορική ενότητα και στο διάβα των αιώνων έχουν διαμορφώσει έναν άκρως ιδιαίτερο χαρακτήρα. 

Η ονομασία του νησιού συναντάται στον πληθυντικό, ίσως από την ύπαρξη και των διπλανών Αντικυθήρων. Ποια η σχέση όμως των δύο προσωνυμιών του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο; Ύστερα από μελέτες και έρευνες φαίνεται ότι τα δύο παραπάνω ονόματα έχουν σχέση αλληλεπίδρασης, δηλαδή είτε ότι η μια ταυτίζεται με την άλλη είτε ότι η μια δημιουργεί την άλλη. Τα δυο ονόματα του νησιού, Κύθηρα και Τσιρίγο, έχουν στενή σχέση μεταξύ τους και βαδίζουν χέρι χέρι στα σοκάκια της ιστορίας. 

Τα Κύθηρα, κατά τη Μυθολογία, είναι ο τόπος γέννησης της Αφροδίτης, όπου η θεά του έρωτα λατρεύτηκε ως «Αφροδίτη Ουρανία». Το νησί των Κυθήρων αποτέλεσε διαχρονικά πηγή έμπνευσης καλλιτεχνών, ζωγράφων, ποιητών και λογίων. Τόπος κατεξοχήν μαγικός, με έντονα τα σημάδια της ιστορίας αλλά και του μύθου, διαμόρφωσε μια ιδιαίτερη κουλτούρα εξαιτίας των πολλών και ετερόκλητων κατακτητών που κατά καιρούς δέχθηκε. 

Νησί με έντονες αντιθέσεις, ακόμα και στην αρχιτεκτονική του, προκαλεί τον επισκέπτη να το ανακαλύψει. Καστροπολιτείες, εξαίρετης τέχνης, βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί, μεγάλα πέτρινα γεφύρια, σχολεία της Αγγλοκρατίας, παραδοσιακά πυργόσπιτα με πωρόλιθους στις πόρτες και τα παράθυρά τους, αρχοντικά με οικόσημα παλαιών επιφανών οικογενειών, είναι μερικά μόνο από τα ιδιαίτερα στοιχεία του πολιτισμού του νησιού. 

Ο  Καραβάς με τα τρεχούμενα νερά και τις ρεματιές του και η   Πλατειά Άμμος με την αμμουδερή παραλία της και τον όμορφο οικισμό της είναι τα βορειότερα χωριά των Κυθήρων. Στην περιοχή βρίσκεται και το περίφημο «Φανάρι του Μουδαρίου», ένας από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους φάρους της Ελλάδας, εξαίρετο μνημείο αρχιτεκτονικής. Σημείο αναφοράς της περιοχής είναι το εξαίρετο δάσος του Γερακαρίου, με τις όμορφες διαδρομές του και την επιβλητική φυσική του ομορφιά (κατά τη θερινή περίοδο ισχύουν περιορισμοί πρόσβασης για λόγους πυρασφάλειας).

Η   Αγία Πελαγία   φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος των επισκεπτών του νησιού, στις όμορφες και νεόκτιστες ξενοδοχειακές μονάδες που βρίσκονται στους γραφικούς λόφους της. Πολλά τουριστικά καταστήματα υπάρχουν κατά μήκος της παραλιακής της ζώνης, ενώ μια σειρά από ξεχωριστές παραλίες βρίσκεται στα δυτικά της, καθώς και η επιβλητική απόληξη του φαραγγιού της «Κακιάς Λαγκάδας».

Ο   Ποταμός,  είναι το μεγάλο κεφαλοχώρι του βορείου τμήματος με όμορφα παλιά αρχοντικά και ξεχωριστή αρχιτεκτονική που συνδυάζει εμπορική και τουριστική κίνηση και νυχτερινή διασκέδαση. Το πολύχρωμο και πολύβουο παραδοσιακό παζάρι είναι το σημείο συνάντησης για τους Κυθήριους, κάθε Κυριακή πρωί. Κοντά στον Ποταμό βρίσκονται ενδιαφέροντες αρχιτεκτονικά οικισμοί όπως τα   Λογοθετιάνικα, τα   Περλεγκιάνικα   και τα   Ντουριάνικα.

Στα ανατολικά Κύθηρα, ήπια βλάστηση, εκτεταμένες παραλίες με άμμο και κόκκινο βότσαλο και οικισμοί με νησιώτικο χρώμα χαρακτηρίζουν την περιοχή.

Το   Διακόφτι   με την υπέροχη παραλία του που ενδείκνυται για οικογένειες με παιδιά, τον όμορφο παραλιακό οικισμό του και το πασίγνωστο Ναυάγιο, αποτελεί το κύριο λιμάνι του νησιού των Κυθήρων.

Ο   Αυλαίμωνας   είναι το παραδοσιακό ψαροχώρι του νησιού με το γραφικό του λιμανάκι, το αρχοντικό «Καβαλίνι» με το ηλιακό ρολόι στο ανώφλι του και το μικρό Ενετικό Φρούριο (Καστέλο) του 16ου αιώνα. Κοντά στον  Αυλαίμωνα βρίσκεται η   Παλαιόπολη. Εδώ υπήρχε η ομηρική Σκάνδεια, για την οποία πιστεύεται ότι μέρος της έχει βυθιστεί στη θάλασσα μετά από σεισμούς. Στο λόφο πάνω από τον Αυλαίμωνα δεσπόζει ο Ναός του Αγ. Γεωργίου στο Βουνό, όπου ανακαλύφθηκε ένα σημαντικότατο Μινωικό ιερό κορυφής. 

Κάστρα και μνημεία, παραδοσιακοί οικισμοί, καταπράσινοι λόφοι, λαγκαδιές και κοσμοπολίτικη αίσθηση, χαρακτηρίζουν το νότιο τμήμα των Κυθήρων.

Στο εμπορικό κέντρο του νοτίου τμήματος στο Λιβάδι, κυριαρχεί το μνημειώδες   Αγγλικό γεφύρι «Κατούνι» με τα δώδεκα τόξα καθώς και  το Αγγλικό σχολείο της «Μηλαπιδέας», ένα κτήριο με γοτθικές αψίδες. Εδώ βρίσκεται επίσης ο παλαιότερος βυζαντινός ναός που σώζεται στα Κύθηρα, ο ναός του   Αγίου Ανδρέα, ενώ στον παλαιό μεταβυζαντινό ναό της   Αναλήψεως   στο   Κάτω Λιβάδι   στεγάζεται το μουσείο-συλλογή «Βυζαντινών Αρχαιοτήτων».

Η   Χώρα   είναι η πρωτεύουσα των Κυθήρων. Την χαρακτηρίζουν τα παλαιά αρχοντικά και τα γραφικά της σοκάκια. Η θέα από  το σημείο «Μπελβεντέρε» είναι εντυπωσιακή. Το Ενετικό Κάστρο δεσπόζει εδώ στη διάρκεια της ημέρας, αλλά και τη νύχτα εντυπωσιάζει με τον επιβλητικό φωτισμό του. Στη   Χώρα   στεγάζεται το   Αρχαιολογικό Μουσείο, η Λαογραφική Συλλογή «Λουράντου» και οι Δημόσιες υπηρεσίες του νησιού.

Κοντά στη   Χώρα   βρίσκεται το   Καψάλι   το οποίο ”αγκαλιάζεται” από δίδυμους κόλπους και από το κάστρο της Χώρας. Είναι σημείο συνάντησης για μπάνιο, αλλά και για νυχτερινή διασκέδαση.

Στην ενδοχώρα τα Μητάτα   και τα   Βιαράδικα   είναι δύο καταπράσινα χωριά στο κέντρο του νησιού. Οι πηγές τους χιλιοτραγουδήθηκαν στην τοπική παραδοσιακή μουσική. Μοναδικής ομορφιάς είναι και το λαγκάδι που τα χωρίζει, με τα μικρά σπήλαια του «Σκύλου και της Γάτας» στις πλαγιές του. Η θέα από την πλατεία των Μητάτων προς την Παλαιόπολη   και τα ανατολικά, είναι υπέροχη.

Χρόνια «κρυμμένα» αν και κοντά στο μεγαλύτερο σταυροδρόμι των Κυθήρων τα  Αλοϊζιάνικα, τα Αρωνιάδικα και οι Πιτσινάδες   είναι τρεις εξαιρετικοί παραδοσιακοί οικισμοί με υπέροχα αναπαλαιωμένα σπίτια και αυλές.

Στην περιοχή των   Καρβουνάδων  βρίσκονται οι οικισμοί   Κεραμωτό, και   Σταθιάνικα  με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική και Επτανησιακό χρώμα.

Στο χωριό   Αραίοι   ξεχωρίζει ο ναός του   Αγίου Πέτρου   του 13ου   αιώνα, με βυζαντινές και μεταβυζαντινές τοιχογραφίες. 

Το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας Μυλοποτάμου είναι το μόνο τουριστικά αξιοποιημένο σπήλαιο των Κυθήρων. Bρίσκεται σε μια απόκρημνη περιοχή δυτικά των Κυθήρων, 60 περίπου μέτρα πάνω από την θάλασσα. Κάποτε ήταν ιερό των Νυμφών και μετέπειτα λατρευτικός χώρος στα χριστιανικά χρόνια. Το σπήλαιο έχει συνολική έκταση 2.000 τετρ. μέτρα. Οι σταλακτίτες και σταλαγμίτες προσφέρουν θέαμα μοναδικό με τη χρωματική τους ποικιλία. Η ονομασία του σπηλαίου παραπέμπει στη λατρεία της Αγίας Σοφίας. Εντός του σπηλαίου βρίσκεται το εκκλησάκι της ομώνυμης Αγίας. Επίσης ο προθάλαμος της σπηλιάς κοσμείται από ένα κτιστό τέμπλο με σημαντικότατες αγιογραφίες, διατηρημένες σε εξαιρετική κατάσταση, που σύμφωνα με την τεχνοτροπία τους χρονολογούνται στον 13ο αιώνα μ.Χ.

Βρίσκεται στα δυτικά παράλια, στον όρμο Κόκκαλα, 60 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σύμφωνα με την μυθολογία ο Πάρις και η Ωραία Ελένη κατά την φυγή τους από την Αρχαία Σπάρτη βρήκαν καταφύγιο στο Σπήλαιο της Αγίας Σοφίας. Εκεί, τέλεσαν το μυστήριο του γάμου τους, στον προθάλαμο του σπηλαίου. Ο κρυφόγαμος, όπως έχει ονομαστεί, έγινε προκείμενου η Ωραία Ελένη να μην θεωρηθεί παλλακίδα ή μοιχαλίδα του Πάρη. Πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι η Ωραία Ελένη – σύμφωνα με την τοπική παράδοση – δημιούργησε στο Σπήλαιο Αγίας Σοφίας το πρώτο βρεφοκομείο, παρέχοντας φροντίδα και στέγη σε εγκαταλελειμμένα βρέφη. Όλα τα παραπάνω κατατάσσουν το Σπηλαίο Αγίας Σοφίας στην παγκόσμια επίσημη λίστα των μυθολογικών Σπηλαίων. Είναι επομένως αντιληπτό ότι το σπήλαιο συνδέεται με δεκάδες μύθους και θρύλους. Επιπλέον, αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας αρκετών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Το 1930, ο Ιωάννης Πετρόχειλος, καθηγητής φυσικής του Γυμνασίου Κυθήρων (ο οποίος μετέπειτα εξελίχθηκε στον πλέον διάσημο Έλληνα σπηλαιολόγο), ανέλαβε την πρώτη συστηματική εξερεύνηση της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του. Το 1955, το σπήλαιο εξερευνήθηκε και χαρτογραφήθηκε από το ζεύγος Πετροχείλου. Εκπόνησε μάλιστα, και καθοδηγητική μελέτη αξιοποίησής του. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1970 στη μνήμη του συζύγου της, η Άννα Πετροχείλου, αποφάσισε να αξιοποιήσει το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας και συγχρόνως να το χαρτογραφήσει λεπτομερώς και να εκπονήσει ολοκληρωμένη μελέτη.

Το σπήλαιο είναι μερικώς διευθετημένο, ενώ διατηρεί τα πρωτογενή του χαρακτηριστικά. Το εσωτερικό του σπηλαίου προκαλεί αμέσως την προσοχή και το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Ο πολύμορφος σταλακτικός διάκοσμος είναι εξαιρετικός με τα θαυμάσια λιθομορφικά συμπλέγματα. Υπάρχουν εντυπωσιακές χρωματικές εναλλαγές του μαύρου, του άσπρου και του κόκκινου που οφείλονται στην χημική σύσταση των πετρωμάτων της περιοχής. Οι αίθουσές του γενικά μπορούν να χαρακτηριστούν στην πλειοψηφία τους ευρύχωρες και το ύψος τους σε μερικά σημεία φθάνει τα επτά μέτρα . Έτσι δεν παρουσιάζεται αίσθημα δυσφορίας από ανεπαρκή αερισμό των αιθουσών στους επισκέπτες.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η διαδρομή προς το Σπήλαιο Αγίας Σοφίας είναι μαγευτική.    

Η ποικιλία των μορφών της ακτογραμμής των Κυθήρων αναδεικνύει την υπέροχη πεντακάθαρη θάλασσά τους η οποία προσφέρεται για καταδύσεις και θαλάσσια σπορ. Συγκεκριμένες οργανωμένες πλαζ, συνυπάρχουν αρμονικά με αυθεντικά παραδεισένιες παραλίες. Κάθε σημείο του νησιού έχει πρόσβαση σε μια κοντινή ακρογιαλιά. Το σίγουρο είναι πως σε όποια κι αν βρεθείτε, θα απολαύσετε την δροσερή θάλασσα των Κυθήρων. Οι παραλίες του νησιού είναι πολλές και ικανοποιούν κάθε απαίτηση.

Πού να κολυμπήσεις:

Ξεκινώντας από το βόρειο τμήμα του νησιού, βρίσκουμε την παραλία του Αϊ-Νικόλα, δίπλα στον επιβλητικό φάρο του Μουδαρίου. Συνεχίζει με τις παραλίες της Πλατειάς Άμμου και των Φούρνων. 

Κοντά στην Αγία Πελαγία, υπάρχουν δύο υπέροχες παραλίες, του Λορέντζου και η Λαγκάδα, καθώς και η μικρή λίμνη δίπλα στη θάλασσα που δημιουργεί η απόληξη του εντυπωσιακού φαραγγιού της Παλαιόχωρας. 

Λίγο ανατολικότερα συναντάμε το Διακόφτι με  λευκή  άμμο και δυτικά, τον Λιμιώνα και του Λυκοδήμου με   τα   μοναδικά   τους ηλιοβασιλέματα.  

Ανατολικά του νησιού, βλέπουμε μια σειρά από πανέμορφες παραλίες όπως η Παλαιόπολη και η Πιάτσα, ενώ προχωρώντας νότια συναντάμε το εξωτικό Καλαδί, την Κομπονάδα και την Φυρή Άμμο, παραλία που έχει βραβευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Ο Χαλκός είναι η φυσική συνέχεια του λαγκαδιού που ξεκινάει από τον Κάλαμο, δημιουργώντας στην απόληξή του μια από τις πιο γραφικές παραλίες του νησιού. 

Τέλος, στο νότιο μέρος, είναι το Καψάλι, το Σπαραγαρίο και το Μελιδόνι. 

Αξίζει να προστεθεί ότι λόγω της ιδιαιτερότητας της θέσεώς του το νησί μπορεί να υποστηρίξει windsurfing, ιστιοπλοΐα, σκί, καταδύσεις, (scuba diving) και φυσικά ψάρεμα.

Κοντά στο χωριό Μυλοπόταμος, στη δυτικό τμήμα των Κυθήρων, ένας καταρράκτης δημιουργεί μια σειρά από φυσικές λιμνούλες που θα σας προσφέρουν μια διαφορετική εμπειρία. Aξίζει τον κόπο μια βουτιά στην παγωμένη φυσική πισίνα, βάθους περίπου τριών μέτρων.

Aν είστε λάτρης της αρχαιολογίας και σας αρέσουν τα κάστρα έχετε να δείτε αρκετά.

Κάστρο Χώρας:   Χτισμένο σε ένα από τα στρατηγικότερα σημεία του νοτίου Αιγαίου, ελέγχει το Κρητικό, το Ιόνιο και το Αιγαίο πέλαγος. Ονομάστηκε το «μάτι της Κρήτης και των Ελληνικών Θαλασσών». Εξαιτίας αυτής του της θέσης, συγκέντρωνε το ενδιαφέρον του εκάστοτε κατακτητή. Χαρακτηριστικό δείγμα βενετικής οχυρωματικής τέχνης, πήρε τη σημερινή του μορφή το 1503, ενώ εκεί ήταν και το διοικητικό κέντρο του νησιού, όπου από το 1502 είχε εγκατεστημένο Προβλεπτή. 

Κάστρο Μυλοπόταμου:   Χτισμένο από τους Βενετούς σε απόκρημνο βράχο στα δυτικά του νησιού, έλεγχε την κίνηση στο Ιόνιο. Στην επιβλητική πύλη του φρουρίου δεσπόζει το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου της Βενετίας με τη λατινική επιγραφή «Pax tibi Marco evangelista meus (ειρήνη σοι τω Ε -υαγγελιστή μου Μάρκω) 1565». Μέσα στο κάστρο διατηρούνται πολλές εκκλησίες του 16ου-17ου αιώνα, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, γεμάτες τοιχογραφίες θαυμαστής τέχνης, καθώς και σπίτια που κατοικούνταν μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Το κάστρο περικλείει μια αληθινή νεκρόπολη.

Καστροπολιτεία Παλιόχωρας:   Στα βορειοανατολικά του νησιού, καλά κρυμμένη από το τραχύ βραχώδες περιβάλλον, στέκεται ερειπωμένη η βυζαντινή πρωτεύουσα του νησιού, ο Άγιος Δημήτριος. Παρά τη φυσική της οχύρωση, η πλούσια και πυκνοκατοικημένη πόλη δεν απέφυγε την ολοσχερή της καταστροφή μετά από την καλά σχεδιασμένη επίθεση του αρχιναύαρχου του τουρκικού στόλου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα στα 1537, που κούρσεψε και εξόντωσε τους κατοίκους της. Όσοι γλίτωσαν το θάνατο, έφυγαν και έκτοτε η πολιτεία ερημώθηκε. Από τα εκτεθειμένα στο ανελέητο χτύπημα του χρόνου και των καιρικών φαινομένων ερείπια, διασώζονται λείψανα του τείχους, του παλατιού και πολλών εκκλησιών. Ξεχωρίζει η Αγία Βαρβάρα σε Μονεμβασιώτικη αρχιτεκτονική, λίγο έξω από την πόλη, και η κυρά του Φόρου (Forum=αγορά) στην είσοδο του κάστρου. Τόπος σφαγής, πολέμου και λεηλασίας κυριεύεται σήμερα από μια μεταφυσική σιγή, που διακόπτουν μόνο οι ήχοι της φύσης και των ανέμων που αντανακλούν στα αλλεπάλληλα λαγκάδια της.

Καστέλο Aυλέμωνα: Το ενετικό φρούριο - παρατηρητήριο της ανατολικής ακτής του νησιού, χτίστηκε τον 16ο αιώνα στον Αβλέμονα, που κατά την περίοδο εκείνη ήταν ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια του τόπου. Οι ντόπιοι τού καθιέρωσαν την ονομασία «Καστέλο». Χαριτωμένο αρχιτεκτονικά, διασώζει τους κύριους χώρους του και κάποια από τα κανόνια του. 

Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του νησιού είναι ο πλούτος της ενδοχώρας του. Μικρά γραφικά χωριά και οικισμοί υπάρχουν σε όλη του την έκταση και αποτελούν έναν λαογραφικό θησαυρό για τον επισκέπτη.

Το νησί με τις 350 εκκλησίες- μια για κάθε μέρα του χρόνου:

Το θρησκευτικό συναίσθημα των Κυθηρίων είναι πολύ έντονο. 

Λέγεται ότι το νησί αριθμεί σχεδόν 350 εκκλησίες. Καύχημα όλων των ντόπιων και θρησκευτικό κέντρο του νησιού είναι η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα, ιερό προσκύνημα πανελλήνιας εμβέλειας στα δυτικά των Κυθήρων και τόπος εύρεσης της Θαυματουργής Εικόνας της Παναγίας, που γιορτάζει πανηγυρικά στις 24 Σεπτεμβρίου και προσελκύει χιλιάδες προσκυνητές.  

Φαγητό - Ψώνια:

Τα τοπικά προϊόντα είναι εξαιρετικής ποιότητος. Πρωτεύον είναι το πασίγνωστο θυμαρίσιο μέλι που θεωρείται από τα κορυφαία παγκοσμίως.  Ιδιαίτερα γευστικά είναι και τα προϊόντα των παραδοσιακών φούρνων που λειτουργούν στο νησί. Ξεχωρίζει το πασίγνωστο πλέον Τσιριγώτικο λαδοπαξίμαδο, το οποίο φτιάχνεται με την παραδοσιακή συνταγή αιώνων. Εξαιρετικό το βιολογικό λάδι,  τα ντόπια κρασιά και τα θεραπευτικά βότανα. 

Αγνά οπωροκηπευτικά προϊόντα της Κυθηραϊκής γης διατίθενται στα παραδοσιακά παζάρια του Λιβαδίου και του Ποταμού. Πρέπει επίσης να αναφερθούν τα γευστικά  τοπικά λουκάνικα   που πωλούνται στα κρεοπωλεία του νησιού και τα  οποία δεν μοιάζουν με άλλα, ορεινής, πεδινής ή νησιωτικής προελεύσεως.    Εξαιρετικά τέλος είναι και τα   γλυκά κουταλιού, με συνταγές παλιές από Κυθήριες γιαγιάδες νοικοκυρές, όπως κοφτό κυδώνι, σταφύλι, καρπουζάκι, και βέβαια αμυγδαλάκια, οι γνωστές μάντολες, όπως λέγονται στην Κεφαλονιά, και μαρμελάδες από βερύκοκο, πορτοκάλι, ροδάκινο, κορόμηλο κλπ. Η τοπική παραδοσιακή μαγειρική ξεχωρίζει στην παραγωγή των γλυκών. Μπορεί κανείς να δοκιμάσει από μια πλούσια γκάμα που περιλαμβάνει αμυγδαλωτά, ροζέδες, ξεροτήγανα, πάστα μύλου, παστιτσέτα και πολλά άλλα.

Κοντά σε αυτά, απαραίτητη η εμπειρία του τσιριγώτικου ηδύποτου, της «Φατουράδας», είδους τσίπουρου εμπλουτισμένου με ζάχαρη και καννελογαρύφαλλα. 

Σαν αναμνηστικό από το  νησί προτείνω μπουκετάκια με σεμπρεβίβα (ένα κίτρινο λουλουδάκι που το μαζεύουν από το νησάκι Χύτρα και θεωρείται το σήμα κατατεθέν του Τσιρίγου).  

Η βραχονησίδα Χύτρα ή αλλιώς Αυγό, είναι ένα από τα ποιο εντυπωσιακά μέρη του νησιού. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση απέναντι από το λιμάνι του Καψαλίου. Διαθέτει μια θαλάσσια σπηλιά από την νότια πλευρά της, με χρώματα που σε μαγεύουν έξω αλλά και μέσα στο βυθό. Ονομάστηκε έτσι γιατί όπως  λέει η παράδοση παλιά έκατσε ένα σύννεφο από πάνω για μέρες και δεν έφευγε.  Το βράδυ με φεγγάρι τη βλέπεις από το Καψάλι ή τη Χώρα και νομίζεις πως δίπλα θα περάσουν τα πλοία των Ενετών ή του Μπαρμπαρόσα. 

Στα Κύθηρα δεν θα βαρεθείς γιατί δεν είναι νησί, αλλά μωσαϊκό. Έχουν: Κυκλάδες, Επτάνησα, Κρήτη και Πελοπόννησο μαζί, φυσικά καταπληκτικές παραλίες, όμορφη Χώρα και ενδιαφέρουσα ενδοχώρα με περίπου 60 γραφικά χωριά. Στο ταξίδι αυτό θα χρειαστεί αυτοκίνητο, γιατί τα ταξιδιωτικά σημεία ενδιαφέροντος δεν είναι συγκεντρωμένα, αλλά διάσπαρτα. Το οδικό δίκτυο είναι καλό, ένας μεγάλος κεντρικός δρόμος διασχίζει όλο το νησί από τον Βορρά στον Νότο, ενώ η πρόσβαση στις περισσότερες παραλίες γίνεται μέσω ασφαλτόδρομων. 

Τα     Κύθηρα     συνδέονται ακτοπλοϊκώς με τον Πειραιά, το     Γύθειο,  τη     Νεάπολη  και την  Κρήτη και αεροπορικώς με την     Αθήνα. Αν βρεθείς στο νησί στις 17 Αυγούστου, αξίζει να περάσεις στα   Αντικύθηρα     για το πανηγύρι του πολιούχου του νησιού, του  Αγίου Μύρωνα.

Πέμπτη 15 Ιουλίου 2021

Covent Garden, η ρομαντική πλατεία του Λονδίνου

Σε αυτή την πλατεία της ιστορικής και άκρως τουριστικής λονδρέζικης γειτονιάς λειτούργησε επί τρεις και πλέον αιώνες η μεγαλύτερη αγορά φρούτων και λαχανικών της βρετανικής πρωτεύουσας ως το 1974, όταν μεταφέρθηκε σε προάστιο. Η περιοχή έχει εξελιχθεί και ήδη τη στολίζουν πανάκριβες μπουτίκ, φημισμένα εστιατόρια, pop-up μπαρ, θέατρα και ξενοδοχεία. Γοητευτικό και ρομαντικό, το Κόβεντ Γκάρντεν Μάρκετ, τα έχει όλα συγκεντρωμένα.

Εδώ βρίσκεται από τον 18ο αιώνα το σπίτι της περίφημης Βασιλικής Όπερας του Λονδίνου (London’s Royal Opera House). Το Κόβεντ Γκάρντεν βρίθει συνήθως street theatre παραστάσεων που μπορείτε να απολαύσετε καθισμένοι στα τραπεζάκια που έχουν έξω τα όμορφα εστιατόρια, ένα από αυτά είναι και το Rules - από τα παλαιότερα εστιατόρια του Λονδίνου!

Πρόταση: Απολαύστε ένα pint στην παλαιότερη λονδρέζικη pub, το Lamb & Flag, όπου λέγεται ότι δρόσιζε τον ουρανίσκο του ο Άγγλος μυθιστοριογράφος Charles Dickens.

Όπως έχω γράψει πριν χρόνια, το Λονδίνο ήταν πάντα μια συναρπαστική πόλη. Όποιος έχει βαρεθεί αυτή την πόλη σημαίνει ότι έχει βαρεθεί την ίδια του τη ζωή.