Για να βαδίσετε στα λιθόστρωτα σοκάκια της Παλιάς Πόλης και να φωτογραφίσετε ένα αρχιτεκτονικό χαρμάνι από παραδοσιακά σπίτια (κηρύχθηκαν διατηρητέα περίπου 600 κτίρια σε όλη την Ξάνθη).
Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2020
Οι καλύτεροι λόγοι για να πάτε στην Ξάνθη
Πέμπτη 26 Νοεμβρίου 2020
Κερκίνη, το θαύμα της φύσης
Η επιφάνειά της λίμνης κυμαίνεται από 45 μέχρι 72 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μέγιστο βάθος της από 4,7 ως 9,2 μέτρα, ανάλογα με το επίπεδο της στάθμης του νερού. Πάνω από τη λίμνη περνά μία από τις αρχαιότερες μεταναστευτικές οδούς των πουλιών. Εδώ φιλοξενούνται μεγάλοι πληθυσμοί καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Στην Κερκίνη μάλιστα αναπαράγεται ο μεγαλύτερος αριθμός από κορμοράνους και χουλιαρομύτες στην Ελλάδα, καθώς και δύο είδη γλαρονιών, το μουστακογλάρονο και το μαυρογλάρονο.
Επιπλέον, και τα ζώα που θα δούμε στην ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Κερκίνης, είναι πολλά, εξαιρετικά και σπάνια. Όπως η βίδρα, το ζαρκάδι, το τσακάλι, ο λύκος, η αγριόγατα, ενώ υπάρχουν αρκετά κοινά είδη, όπως η αλεπού, η νυφίτσα, ο αγριόχοιρος, ο λαγός, ο σκαντζόχοιρος και ο ασβός.
Σπουδαία είναι, επίσης, και η ιχθυοπανίδα της λίμνης. Στο ευρύτερο σύστημα Κερκίνης - Στρυμόνα, έχουν καταγραφεί πάνω από 30 είδη ψαριών με εμπορικό ενδιαφέρον. Στη λίμνη και στα γύρω βουνά έχουν καταγραφεί 300 και πλέον είδη πουλιών. Από αυτά, δυο, ο αργυροπελεκάνος και η λαγόνα, είναι παγκόσμια απειλούμενα με εξαφάνιση. Παρατηρούνται ακόμη, οι πιο σημαντικές αποικίες της Ν. Βαλκανικής Χερσονήσου από κορμοράνους, χουλιαρομύτες, χαλκόκοτες και διάφορα είδη ερωδιών, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν και νέες αποικίες και νέα είδη για την περιοχή, όπως η νανόχηνα, το φοινικόπτερο, ο κυνηκογέρακας, ο νανόκυκνος. Η Κερκίνη αποτελεί έναν από τους 11 υδρότοπους Διεθνούς Σημασίας (της σύμβασης Ραμσάρα) και μια από τις 113 σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας. Οι νομαρχιακές αποφάσεις ρυθμίζουν το κυνήγι, την αλιεία κατά την περίοδο της αναπαραγωγής και τις υλοτομίες.
Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας στη θέση της λίμνης υπήρχε βάλτος και το χωριό ονομαζόταν Μπούτκοβο, που σημαίνει Βαλτοχώρι. Η λίμvη, στη σκιά του όρους Μπέλες, δημιoυργήθηκε τo 1932 με τηv κατασκευή εvός φράγματoς στov πoταμό Στρυμόvα, κovτά στo χωριό Λιθότoπoς και τηv κατασκευή αvαχωμάτωv στα αvατoλικά και δυτικά. Σκoπός της δημιoυργίας της λίμvης ήταv η αvάσχεση και συγκράτηση τωv πλημμυρικώv παρoχώv τoυ Στρυμόvα, η συγκράτηση τωv φερτώv υλώv και η άρδευση της πεδιάδας τωv Σερρώv.
Σ' αυτόν τον ακριτικό Νομό των Σερρών που υπάρχει ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς θησαυρούς της Ελλάδας, σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα να πάτε κι εσείς. Εκτός από την Κερκίνη, αξίζει να επισκεφθείτε τον Λιθότοπο, χωριό από τα πιο ανεπτυγμένα τουριστικά, δίπλα στο φράγμα του Στρυμόνα, τα γραφικά χωριά Άνω και Κάτω Πορόια, αλλά και το περίφημο οχυρό Ρούπελ, πάνω από το χωριό Προμαχώνας.
Εδώ θα κάνετε εξορμήσεις στην περιοχή με 4x4, βαρκάδες, ιππασία, κανό, ποδηλασία, πεζοπορία, birdwatching, τοξοβολία, πεζοπορία, ψάρεμα και spa σε θερμά λουτρά.
Μη φύγετε χωρίς να δοκιμάσετε τις βουβαλίσιες μπριζόλες και λουκάνικα, το αγριογούρουνο με κυδώνι, αλλά και τα τα ψάρια της λίμνης.
Η Κερκίνη απέχει 53 χιλιόμετρα από Σέρρες και 95 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη. Η πρόσβαση είναι εύκολη, οδικώς από Θεσσαλονίκη, μέσω της επαρχιακής οδού Θεσσαλονίκης – Κιλκίς – Σερρών ή μέσω της εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Σερρών διασταύρωση Στρυμονικού αριστερά για λίμνη Κερκίνη. Από Σέρρες, είτε μέσω της επαρχιακής οδού Σερρών – Κιλκίς, είτε μέσω της εθνικής οδού Σερρών – Θεσσαλονίκης διασταύρωση Στρυμονικού δεξιά για λίμνη Κερκίνη.
Διαβάστε περισσότερα για τα αξιοθέατα της περιοχής στον παρακάτω σύνδεσμο: http://kerkini.gr/aksiotheata/
( Φωτογραφίες: Christos Kataxenos)
Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2020
Rothenburg, η κουκλίστικη πόλη του Μπετόβεν
Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2020
Ζαντάρ, η κορόνα της Δαλματίας
Η πόλη κατοικείται από τον 7ο αιώνα π.Χ. με το όνομα Ζαντέρ (Jader). Αργότερα αναφέρεται με το ελληνικό όνομα Ιδάσσα, ενώ στα ρωμαϊκά χρόνια είχε το όνομα Ζαντέρα (Jadera) και αργότερα Ντιαντόρα (Diadora). Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα ονομαζόταν Ζάρα και ήταν η πόλη στην οποία επιτέθηκαν οι Σταυροφόροι της Δ' Σταυροφορίας το 1202.
Το Ζαντάρ διαθέτει ένα καλοδιατηρημένο δίκτυο ρωμαϊκών δρόμων γύρω από την Ρωμαϊκή Αγορά, η οποία χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Αύγουστο, τον 1ο αιώνα.
Αποτελεί το ιστορικό κέντρο της Δαλματίας και την έδρα της Ρωμαιοκαθολικής Αρχιεπισκοπής του Ζαντάρ. Αξιοθέατα στην πόλη είναι ο οκτάγωνος πυργωτός ναός του Αγίου Δονάτου (9ος αιώνας) με το εντυπωσιακό καμπαναριό του, ο καθεδρικός ναός της Αγίας Αναστασίας (9ος-12ος αιώνας) σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής με δύο τεράστια κυκλικά βιτρό και η Ρωμαϊκή αγορά που βρίσκεται ακριβώς δίπλα, στην πλακόστρωτη πλατεία Ζελένι. Χτισμένη σε μια χερσόνησο η παλιά πόλη περιβάλλεται από τείχος και αρκετά μνημεία της έχουν χαρακτηριστεί Παγκόσμια Κληρονομιά από την UNESCO.
Εκτός από τα κλασσικά αξιοθέατα, αξίζει και επιβάλλεται μια στάση στο "μουσικό όργανο" του Ζάνταρ. Πρόκειται για μια κατασκευή η οποία βρίσκεται ακριβώς στο βόρειο ανατολικό άκρο της πόλης, ένα κούφιο κατασκεύασμα σε μέρος του λιμένα, μέσω του οποίου εισέρχονται τα θαλάσσια νερά και το όργανο ανάλογα με την ένταση τους παράγει διαφορετικούς ήχους, απόκοσμους και ιδιαίτερους. Μοναδικό γεγονός, η ώρα του ηλιοβασιλέματος μετά μουσικής.
Η πόλη διαθέτει και πλήθος μουσείων μεταξύ των οποίων και το μουσείο της ιστορίας του γυαλιού, όπου εκτός από τα εντυπωσιακά εκθέματα, λειτουργεί σχολή για την επεξεργασία του γυαλιού.
Στα καντούνια, ψηλά κτίρια με βαριά οικόσημα - σημάδια αριστοκρατικής γενιάς και σκαλοπάτια οδηγούν σε ψηλότερες γειτονιές επάνω στον λόφο. Στο κέντρο οι πλατείες: με τα απαραίτητα καφέ τους, τις αγορές, τα ταβερνάκια και τους ζωγράφους να εκθέτουν στα πέτρινα σκαλοπάτια λάδια και ακουαρέλες.
Στην πολυσύχναστη παραλιακή προμενάδα (Riva), πρωτοποριακές οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις συνυπάρχουν με το παλαιότερο πανεπιστήμιο (1396) της Κροατίας. Από δω θα θαυμάσετε το κανάλι του Ζάνταρ, τα νησιά Ugljan και Pasman και την ανοικτή θάλασσα στα βορειοδυτικά, αναμένοντας «το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα του κόσμου» όπως είχε πει κάποτε ο Χίτσκοκ.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι κορυφαίος ευρωπαϊκός προορισμός για το 2016 αναδείχτηκε η πόλη Ζαντάρ, πρώτος ανάμεσα στους 20 καλύτερους προορισμούς της Ευρώπης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας.
Η Aegean προτείνει να ταξιδέψετε στο Ζαντάρ "για να γνωρίσετε μια ατμοσφαιρική μεσογειακή πόλη με δυνατή αστική κουλτούρα και ανεπιτήδευτο χαρακτήρα, που τα τελευταία χρόνια κερδίζει διαρκώς διεθνείς τίτλους αναγνώρισης ως η «νέα Κροατική πρωτεύουσα του κουλ» και «το ψυχαγωγικό κέντρο της Αδριατικής». Μετά, εξορμήστε στο αρχιπέλαγος και την ενδοχώρα της βόρειας Δαλματίας, ένα σύμπλεγμα από εκατοντάδες ανέγγιχτους νησιωτικούς παραδείσους και εθνικά πάρκα απίστευτης ομορφιάς".
Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2020
Σορέντο, ταξίδι μέσα στις λεμονιές
Μια υπέροχη πόλη με εντυπωσιακές επαύλεις, 47 χλμ. από τη Νάπολη, με ένα μοναδικό ηλιοβασίλεμα που εκθείασαν προσωπικότητες σαν το Γκαίτε, τον Νίτσε, τον Βάγκνερ, τον Βέρντι, τον Μπάιρον και τον Καζανόβα.
Το Σορέντο, αρχαία ελληνική πόλη, έχει την ηρεμία του τοπίου και το πάθος των 18 χιλιάδων κατοίκων του. Τα χρώματα και τα αρώματα συνδυάζονται με μια μοναδική θέα στον Κόλπο της Νάπολης, τον Βεζούβιο και το Κάπρι.
Αξιοθέατα στην πόλη: Η πλατεία Σεντίλε Ντομινόβα, το Ντουόμο με τον μαρμάρινο θρόνο του Αρχιεπισκόπου, το περιστύλιο στην εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου, το μουσείο Κορεάλε ντι Τερανόβα και ο Καθεδρικός Ναός των Αγίων Φιλίππου και Ιακώβου )του 14ου αιώνα με πρόσοψη ανακατασκευασμένη το 1924 και πόρτες του 11ου αιώνα από την Κωνσταντινούπολη), η villa Comunale, ένα μεγάλο πάρκο με κήπους, συντριβάνια και απίστευτη θέα.
Οι σημαντικότεροι αρχαίοι ναοί του Σορέντο ήσαν εκείνοι της Αθηνάς και των Σειρήνων (ο μοναδικός ναός αφιερωμένος στις Σειρήνες σε ολόκληρο τον αρχαιοελληνικό κόσμο). Λέγεται ότι το όνομα της πόλεως είναι παραφθορά του ονόματος «Σειρήνες». Σύμφωνα με τον Διόδωρο τον Σικελιώτη, το Σορέντο ιδρύθηκε από τον Λίπαρο, γιο του Αύσονα, ο οποίος ήταν γιος του Οδυσσέα και της Κίρκης. Η αρχαία πόλη συνδεόταν πιθανώς με τον λαό των Αυσόνων, μία από τις αρχαιότερες εθνικές ομάδες στην περιοχή. Κατά την προ-ρωμαϊκή εποχή το Σορέντο βρισκόταν υπό την επίδραση του ελληνικού πολιτισμού, όπως μαρτυρεί η παρουσία του ναού της Αθηνάς, ο οποίος, επίσης κατά τον θρύλο, θεμελιώθηκε από τον Οδυσσέα.
Είναι βεβαίως ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός για την περιοχή αλλά και ολόκληρη την Ιταλία στο σύνολό της, προσελκύοντας χιλιάδες τουρίστες ετησίως και πολλά ζευγάρια που το επιλέγουν ως ρομαντικό προορισμό. Οι ορεινές ακτές του Σορέντο και τα πολυτελή ξενοδοχεία του έχουν προσελκύσει κατά καιρούς διασημότητες όπως τον Ενρίκο Καρούζο και τον Λουτσιάνο Παβαρόττι.
Δεν φεύγουμε χωρίς να αγοράσουμε λιμοντσέλο, το χωνευτικό τοπικό λικέρ από τις αιωνόβιες λεμονιές του Σορέντο. Από το 2000 τα λεμόνια του Σορέντο χαρακτηρίστηκαν προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης και το αυθεντικό λικέρ Limoncello θα πρέπει να παράγεται 100% από λεμόνια αυτής της ποικιλίας. Το Limoncello πίνεται πάντα παγωμένο και ποτέ σε θερμοκρασία δωματίου, γιατί τότε βγάζει την «πίκρα» του λεμονιού.
Τι να φάτε: Δοκιμάστε σαλάτα ρόκα-ντομάτα-μοτσαρέλα και spaghetti alle cozze (με μύδια). Φημισμένα είναι τα ραβιόλια γεμιστά με τυρί caciotto και μαντζουράνα σε σάλτσα από ντομάτα και βασιλικό. Εξαιρετικά τα λευκά και μαύρα tagliolini με πικάντικη σάλτσα από κολοκύθα και καλαμάρια. Το τέλειο δείπνο αρχίζει μ' ένα ποτήρι Ravello Rosso και ολοκληρώνεται με την πάντα φρεσκότατη τιραμισού.
Πορθμεία και υδροπτέρυγα συνδέουν το Σορέντο με τη Νάπολη (σε 40 λεπτά), το Αμάλφι, το Ποζιτάνο, το Κάπρι και την Ίσκια. Από το κέντρο της Νάπολης μπορείτε να πάτε στο Σορέντο και με το τρένο από τον σιδηροδρομικό σταθμό Circumvesuviana (μέσω της Πομπηίας). Η διαδρομή διαρκεί περίπου 1 ώρα και 10 λεπτά.
Δευτέρα 16 Νοεμβρίου 2020
Κ-άσος, στο τέρμα της άγονης γραμμής
Βρίσκεται ανάμεσα σε Κάρπαθο και Κρήτη. Μικρό και πετρώδες, αλλά με μεγάλη ναυτική παράδοση που έφερε πλούτη στο νησί.
Έχει έκταση 62 τετραγωνικά χιλιόμετρα και οι μόνιμοι κάτοικοι του δεν ξεπερνούν τους 1.500. Κύρια ασχολία τους είναι η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία. Ολόκληρη η περιοχή που εκτείνεται από τη Σαρία (βορείως της Καρπάθου) μέχρι τις δυτικές άκρες της Κάσου, καθώς και όλα τα Κασονήσια, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός βιότοπος για τη Μεσογειακή φώκια monachus monachus.
Ευρήματα που ήρθαν στο φως στην Ελληνοκαμάρα μαρτυρούν ότι η Κάσος έχει προϊστορικές ρίζες και μάλιστα έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο (Ιλιάς Β, στ. 676-680), ενώ βρισκόταν υπό την κυριαρχία της Κω. Στην κλασική εποχή ανήκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία και ήταν γνωστή για την εμπορική της δραστηριότητα. Κατά τις αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στην Κάσο από τον Ross και τον Hiller von Gaertringen, βρέθηκαν στην περιοχή του Εμπορειού ερείπια νεκρικών θαλάμων, δεκάδες κίονες από λείο γρανίτη, δάπεδα με έγχρωμα πετράδια, τεμάχια μαρμάρινων θριγκών με χριστιανικές επιγραφές, καθώς και τετράγωνη πλάκα με αφιέρωση στον Ασκληπιό.
Το 1820, λίγο πριν ξεσπάσει η Ελληνική Επανάσταση, ο πληθυσμός της Κάσου είχε φθάσει περί τις 12.000 και ο εμπορικός στόλος της περί τα 100 πλοία. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας δέχτηκε πολλές επιδρομές και καταστροφές, που όμως δεν στάθηκαν εμπόδιο στην εξέλιξη του νησιού και στη διατήρηση των εθίμων μέχρι σήμερα. Η συμμετοχή του στόλου στον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα κόστισε στο νησί τη μεγάλη σφαγή τον Μάϊο του 1824. Για αρκετά χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα, το νησί παρέμεινε έρημο. Στη συνέχεια ακολούθησε την τύχη των υπόλοιπων Δωδεκανήσων.
H Κάσος φημίζεται για τα πανηγύρια και τα γλέντια της. Σε όλα ακολουθείται το ίδιο εθιμοτυπικό. Οι προετοιμασίες αρχίζουν λίγες ημέρες πριν, όπου γίνεται έρανος, άσπρισμα, σφάξιμο αρνιών, φτιάξιμο του χώρου και την ίδια ημέρα μετά τον Εσπερινό οι γυναίκες κάθονται με τις ώρες, τυλίγουν τους ντουλμά(δ)ες και μαγειρεύουν τις μακαρούνες. Οι άντρες από την άλλη βολεύονται στα... μαγειριά, ανάμεσα στα κούμηλα, τα ξύλα και τη ζέστη από τις φωτιές και ξεκινούν σιγά σιγά το γλέντι.
Μεγάλη γιορτή στο νησί είναι η επέτειος του Ολοκαυτώματος που γίνεται 6 και 7 Ιουνίου. Επίσης στη διάρκεια του καλοκαιριού διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις. Παραδοσιακά πανηγύρια γίνονται στις 17 Ιουλίου στη γιορτή της Αγίας Μαρίνας, στις 6 Αυγούστου του Χριστού, στις 14 Σεπτεμβρίου του Τιμίου Σταυρού, του Αγίου Γεωργίου στο ομώνυμο μοναστήρι και 26 Οκτωβρίου του Αγίου Δημητρίου. Το μεγαλύτερο πανηγύρι γίνεται τον Δεκαπενταύγουστο στην εκκλησία της Παναγίας, που έχει κτισθεί το 1770. Επίσης τον Ιούνιο γίνεται το πανηγύρι της Αγίας Τριάδας και τέλος το φημισμένο του Αγ. Μάμα στις 2 Σεπτεμβρίου που διαρκεί δυο μέρες και προσφέρεται φαγητό.
Η Κάσος έχει πέντε χωριά, που συνδέονται μεταξύ τους με ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Η μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ τους δεν είναι πάνω από τέσσερα χιλιόμετρα. Το Φρυ είναι η πρωτεύουσα και το μοναδικό λιμάνι του νησιού. Οι περισσότεροι επισκέπτες μένουν εδώ γιατί υπάρχουν τα πιο πολλά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια – διαμερίσματα. Το χωριό κτίσθηκε από τους κατοίκους της Αγίας Μαρίνας το 1840 όταν κατέβηκαν προς τα παράλια. Τα περισσότερα σπίτια είναι διώροφα, καλοδιατηρημένα και διατηρούν την αυθεντική αρχιτεκτονική.
Αξίζει να δείτε στην Κάσο:
- Το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου της Βρύσης.
- Την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος Τριμυθούντος του Θαυματουργού, με το ξυλόγλυπτο τέμπλο του που κατασκευάσθηκε το 1866. Είναι ο πολιούχος του νησιού και γιορτάζει στις 12 Δεκεμβρίου.
- Την αρχαιολογική συλλογή στο παλιό δημαρχείο με επιγραφές, νομίσματα, αγγεία, όστρακα και λαογραφικά εκθέματα.
Στο Φρυ υπάρχει η οργανωμένη παραλία Κοφτερή και ο Εμπορειός. Μπορείτε επίσης να κολυμπήσετε στον Άγ. Κωνσταντίνο, 2 χλμ. νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας.
Παλιά πρωτεύουσα του νησιού ήταν το Πόλι. Απέχει 2 χλμ. από το Φρυ. Πρέπει να το επισκεφθείτε για να απολαύσετε την υπέροχη θέα των γύρω χωριών, να δείτε τα ερείπια του αρχαίου τείχους (προσέξτε ιδιαίτερα τις ενεπίγραφες ελληνιστικές πέτρινες πλάκες, σε σχήμα δίσκου από την ακρόπολη), την εκκλησία της Αγίας Τριάδας βαμμένη με γαλάζιους τοίχους και πορτοκαλί τρούλους. Περίπου μια ώρα με τα πόδια από το Πόλι βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Μάμα.
1 χλμ. νοτιοδυτικά από το Φρυ χτισμένη σε ύψωμα υπάρχει η Αγία Μαρίνα. Αξιοθέατα: Οι εκκλησίες της Αγίας Μαρίνας και του Χριστού με αξιόλογα ξυλόγλυπτα τέμπλα και περίτεχνα βωτσαλωτά δάπεδα. Το σπήλαιο Ελληνοκαμάρα. Το σπήλαιο Σελάϊ. Το μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου, στις Χαδιές.
Για εξορμήσεις και σπορ η παραλία Αμμούα συγκεντρώνει αρκετό κόσμο επειδή έχει ρηχά νερά και κάτω από το μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου υπάρχει η ερημική παραλία του Χέλαρθου.
Στο κέντρο του νησιού, στην αρχή μιας εύφορης κοιλάδας, υπάρχει το Αρβανιτοχώρι με πανέμορφα αρχοντικά, λουλουδιασμένους κήπους, ροδιές και συκιές. Εδώ να δείτε οπωσδήποτε την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου με το υπέροχο καμπαναριό, το βοτσαλωτό δάπεδο και τις εντυπωσιακές αψίδες στην οροφή.
Στον δρόμο που οδηγεί από το Φρυ στον Εμπορειό και στη θέση Χοχλακούλια, κοντά στην παλαιοχριστιανική βασιλική του Εξεστράτηκου (Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ), έχει βρεθεί ταφικό συγκρότημα που χρονολογείται από τον 5ο ή 6ο αιώνα μ.Χ. Ο Εμπορειός είναι το παλιό λιμάνι του νησιού. Σήμερα εξελίχθηκε σε θέρετρο της Κάσου. Απέχει 1,5 χλμ, από το Φρυ. Το σπουδαιότερο αξιοθέατο είναι ο ναός της Παναγίας, ο μεγαλύτερος στο νησί, που κτίσθηκε στη θέση πρωτοχριστιανικού ναού.
Αυτοσχέδια γλέντια με μαντινάδες σε ταβέρνες και καφενεία μπορούν να μετατρέψουν μια αποσπερία σε μια αξέχαστη βραδιά κεφιού για τους παρευρισκομένους. H Κασιώτικη κουζίνα φημίζεται και ξεχωρίζει. Γεύσεις που δεν θα συναντήσετε πουθενά αλλού στην Ελλάδα. Έχουν επηρεαστεί από την Κρήτη και εμπλουτίσθηκαν από τους Κασιώτες ναυτικούς και τους Κασιώτες της Αιγύπτου. Το εντυπωσιακό είναι πως η ντόπια κουζίνα σερβίρεται ακόμη και σήμερα σε όλες τις ταβέρνες και όχι μόνο στα πανηγύρια και τις γιορτές. Αξίζει να δοκιμάσετε την τοπική συνταγή μπουστιά και μπομπάρια κρέας γεμιστό με συκωτάκια, πνευμόνια, ρύζι, σταφίδες και ξηρούς καρπούς. Επίσης φημισμένα είναι τα ντόπια τυριά ελαϊκη και σιτάκα, το μέλι, οι ξυλοκόπιτες και οι μυζιθρόπιτες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι πολλοί Κασιώτες έλαβαν μέρος στα έργα για τη διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ, ενώ οι μετανάστες του νησιού στην Αίγυπτο και την Αμερική βοήθησαν στην ανάπτυξη του νησιού τους με την ίδρυση σχολείων και γενικά έργα κοινωφελή.
Η Κάσος, στο τέρμα της «άγονης γραμμής» είναι ένα μυστικό για τους ταξιδιώτες του Αρχιπελάγους. Πόσο μάλλον ένα ακατοίκητο νησί 2 ναυτικά μίλια δίπλα της: Στα Αρμάθια υπάρχει μια καταπληκτική αμμουδιά με πρασινογάλαζα νερά, τα Μάρμαρα, που όσοι είχαν την τύχη να την επισκεφθούν την κατατάσσουν στις καλύτερες της Μεσογείου. Τα Αρμάθια δεν ήταν πάντα έρημα και ακατοίκητα. Κάποτε εκεί λειτουργούσαν ορυχεία γύψου τον οποίο μετέφεραν τα κασιώτικα καράβια στη Μαύρη Θάλασσα. Οι εργάτες των ορυχείων, τα πληρώματα των καραβιών, οι γεωργοί που καλλιεργούσαν τότε τα χωράφια και οι σφουγγαράδες που άραζαν εκεί τα καΐκια τους συντηρούσαν ως και επτά καφενεία. Σήμερα υπάρχουν μόνο τα ίχνη των ορυχείων, τα ερείπια των αγροτόσπιτων και το ξωκλήσι της Υπαπαντής. Ευτυχώς πρόσφατα εκτιμήθηκαν η αισθητική αξία των Αρμαθιών, η ποικιλότητα των βιοτόπων και ο πλούτος σε σπάνια είδη της χλωρίδας και της πανίδας και γι' αυτό εντάχθηκαν στο ευρωπαϊκό δίκτυο «Φύση 2000».
Φεύγοντας από την Κάσο δεν έχεις πλέον καμία αμφιβολία ότι ο τόπος αυτός είναι μοναδικός. Γι αυτό οι περισσότεροι επισκέπτες είναι καταδικασμένοι να την αγαπούν για πάντα.
Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2020
Απόδραση σε νεραϊδοπαραμύθι - Η Έδεσσα των νερών και των 5 αισθήσεων
Μια περιοχή που η φύση της χάρισε απλόχερα τις ομορφιές της. Ελάτε να γνωρίσετε την ιστορία της και την γαστρονομία της, να περπατήσετε δίπλα στα ποτάμια της, να θαυμάσετε τους καταρράκτες της, να γνωρίσετε την μοναδική γεωμορφολογία της. Πεδιάδες, βουνά, καταρράκτες, ποτάμια. Κρύα και ζεστά νερά, ήσυχα ή ορμητικά με λίμνες και υδροβιότοπους, όλα έτοιμα να σας χαρίσουν μια ανεπανάληπτη εμπειρία.
Το όνομα «Έδεσσα» έχει φρυγική προέλευση και σημαίνει «πύργος στο νερό». Η περιοχή αναδείχτηκε σε βιομηχανικό κέντρο στα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς δημιουργήθηκαν εδώ υδροκίνητα κλωστοϋφαντουργεία, μεταξουργεία, νερόμυλοι, ελαιοτριβεία, σησαμοτριβεία και ταπητουργεία που της έδωσαν τον τίτλο «Μάντσεστερ των Βαλκανίων».
Η Έδεσσα δεν θα μπορούσε να λέγεται πόλη των νερών χωρίς τους περίφημους καταρράκτες της, τους μεγαλύτερους σε όλα τα Βαλκάνια. Οι καταρράκτες της Έδεσσας βρίσκονται στην άκρη βράχου σε ένα μοναδικό γεωπάρκο με 12 καταρράκτες. Οι δύο είναι μεγάλοι, ορατοί, επισκέψιμοι και προσφέρουν μοναδική ατμόσφαιρα της δύναμης της φύσης δημιουργώντας τον μύθο της υδάτινης πολιτείας.
Το Γεωπάρκο των Καταρρακτών εκτείνεται σε μια περιοχή πάνω από 100.000 τ.μ. και σε μία διαδρομή πάνω στο βράχο για 1,1 χλμ. (Από το Ξενία & το Βαρόσι, στο Μουσείο Νερού, το Πάρκο Καταρρακτών έως την Άνω Εστία). Πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης αποτελεί το βασικό πόλο έλξης επισκεπτών και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα στην Ελλάδα. Εδώ το πάρκο Καταρρακτών προσφέρει ανοιχτούς χώρους αναψυχής και συνάντησης για όλους.
Χώροι πολιτισμού, φύσης και αναψυχής βρίσκουν την τέλεια τοποθεσία στο χώρο των Καταρρακτών. Στην περιοχή βρίσκεται το Κέντρο Πληροφόρησης, το Πολιτιστικό Κέντρο της Έδεσσας, Μνημεία Μακεδονικής αρχιτεκτονικής, Νερόμυλοι και Υδροκίνητα Εργοστάσια, παραδοσιακές κατοικίες, σημαντικές βυζαντινές εκκλησίες και πεζόδρομοι με μονοπάτια που οδηγούν τους επισκέπτες και τους κατοίκους της πόλης.
Εκεί όπου το πάρκο των Καταρρακτών συναντά την άκρη του βράχου, “το φρύδι της πόλης” βρίσκεται το σκαλοπάτι όπου πατά ο Θεός για να ανέβει στον ουρανό ,σύμφωνα με τον μεγάλο Έλληνα συγγραφέα Μενέλαο Λουντέμη.
Ο χώρος είναι προσβάσιμος με σκαλοπάτια που οδηγούν σε διάφορα σημεία θέας ακόμη και κάτω από τους καταρράκτες. Ο ιονισμένος αέρας από την δύναμη του νερού που χτυπά στα βράχια κάνει πολύ καλό στην υγεία για αυτό και πολλοί επισκέπτες στέκουν αρκετή ώρα μπροστά στο θέαμα ,ενώ από την ακτίνες του ηλίου πολύ συχνά δημιουργείται το ουράνιο τόξο. Κάθε βράδυ οι καταρράκτες φωταγωγούνται και προσφέρουν μοναδικές εικόνες.
Το νερό των Καταρρακτών προέρχεται από τις πηγές του υγροτόπου Άγρα- Βρυτών -Νησίου, οι οποίες τροφοδοτούνται από τα χιόνια του Καϊμάκτσαλάν, ενώ η ροή τους είναι πλήρως ελεγχόμενη από την Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού μιας και το νερό τροφοδοτεί δυο εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας, το εργοστάσιο του Άγρα και το εργοστάσιο του Εδεσσαίου.
Σε μικρή απόσταση από το πάρκο των Καταρρακτών συναντάμε την παλιά βιομηχανική υδροκίνητη ζώνη της πόλης, γνωστή ως περιοχή των Mύλων. H αφθονία των υδάτων σε συνδυασμό με τις έντονες κλίσεις του εδάφους έδωσαν την δυνατότητα εκμετάλλευσης της υδροκίνησης από τα αρχαία χρόνια (υδραλέτης).
Συστηματικότερη έγινε η εκμετάλλευση του νερού όταν από τα τέλη του 19ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στην Έδεσσα υδροκίνητα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας από Nαουσαίους Έλληνες επιχειρηματίες. Συνολικά ιδρύθηκαν έξι υδροκίνητες μονάδες με πρώτο το νηματουργείο Tσίτση και Σία το 1895, από το οποίο σώζονται μόνο ίχνη των αρχικών του εγκαταστάσεων. Aκολούθησε η "Ένωση Bιομηχανικών Eπιχειρήσεων Eστία AE" με δύο βιομηχανικές μονάδες το 1907 και το 1926, το Kανναβουργείο της Eταιρείας Tότσκα το 1908 και το Kανναβουργείο των Aδελφών Aποστόλου και Σπυριδωνίδη το 1930. Tελευταίο ιδρύθηκε κατά την περίοδο 1929-1930 το Εριουργείο των αδελφών Σεφερτζή - Kοκκίνου το οποίο ήταν ένα από τα σπουδαιότερα εργοστάσια των Bαλκανίων.
Όλες αυτές οι βιομηχανικές μονάδες ήκμασαν κατά την περίοδο του μεσοπολέμου λόγω κυρίως του φθηνού εργατικού δυναμικού που εμπλούτισε την πόλη μετά την ανταλλαγή πληθυσμών. Όμως λόγω προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1950 τα υδροκίνητα εργοστάσια έκλεισαν οριστικά το 1962.
Η Ορεινή Πέλλα χαρακτηρίζεται από μια πλούσια γεωμορφολογία και είναι ξακουστή για τα χωριά και τους οικισμούς, κατασκευασμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή αγροτική αρχιτεκτονική. Ξεχωρίζει ο πέτρινος οικισμός του Αγίου Αθανασίου και οι ενδιαφέροντες οικισμοί της Καρυδιάς, της Κερασιάς και της Παναγίτσας. Τα περισσότερα χωριά είναι ζωντανά και χαρίζουν στους επισκέπτες εικόνες από την αγροτική ζωή της περιοχής. Τα περισσότερα κτίρια στα χωριά είναι κατασκευασμένα με πέτρα και ξύλο. Τα σπίτια είναι μεγάλα, με εσωτερική αυλή και στέγη που φτάνει ψηλά, σε μεγάλη απόσταση από το έδαφος, και παραδοσιακά φιλοξενούσαν πολλά μέλη της ίδιας οικογένειας, αλλά αποτελούσαν και λειτουργικούς χώρους για μια σειρά από τεχνικές και αγροτικές δραστηριότητες. Αυτός ο τρόπος κατασκευής χαρίζει εξαιρετική αντοχή και, σε συνδυασμό με τις ιδιότητες της κεραμοσκεπής, από την οποία αποτελείται η στέγη, επιτρέπει στα σπίτια να αντέχουν το βάρος και την υγρασία του άφθονου χιονιού και της βροχής που χαρακτηρίζουν την περιοχή. Τα επάνω πατώματα των σπιτιών συχνά χρησιμοποιούνταν για την εκτροφή μεταξοσκωλήκων, ενώ τα επίπεδα κάτω από τον πρώτο όροφο χρησίμευαν ως στάβλος για τα οικόσιτα ζώα. Το κατοικήσιμο επίπεδο του σπιτιού ήταν μεικτό, αποτελούμενο από ένα χωμάτινο επίπεδο δίπλα σε ένα ανυψωμένο ξύλινο επίπεδο όπου βρίσκονταν τα υπνοδωμάτια και άλλοι χώροι διαβίωσης. Στο κέντρο του σπιτιού υπήρχε εστία με τζάκι καμινάδα που αποτελούσε και το βασικό μέσο θέρμανσης τους κρύους χειμώνες.
Τα πυκνά δάση της Πέλλας καλύπτουν έως και τις μέρες μας το 70% του εδάφους, ενώ ο Εδεσσαίος ποταμός, η λίμνη Βεγορίτιδα και ο υγρότοπος Άγρα- Βρυτών- Νησίου έχουν διαμορφώσει με τα νερά του Καιμάκτσαλάν κατάλληλες εκτάσεις για την καλλιέργεια φρούτων με χαρακτηριστικότερη την παραγωγή κερασιών και ροδακινιών.
Το 1995, ο παραδοσιακός οικισμός του Αγίου Αθανασίου γίνεται πανελλήνια γνωστός λόγω της λειτουργίας του Χιονοδρομικού Κέντρου του Καϊμάκτσαλάν ενώ σε αρκετά χωριά αναπτύχθηκαν μονάδες παραδοσιακής φιλοξενίας, τοπικών προϊόντων, εστίασης και γαστρονομίας.
Τα χωριά της περιοχής είναι “ζωντανά” και οι άνθρωποί τους πρόθυμοι να μιλήσουν μαζί σας. Τα πανηγύρια οργανώνονται κύρια από τους τοπικούς συλλόγους που προσπαθούν με μεράκι να διατηρήσουν τις παραδόσεις του τόπου.
Η Έδεσσα και η Ορεινή Πέλλα φημίζονται για την ιδιαίτερη γεωμορφολογία με ψηλά βουνά και χρωματιστές πεδιάδες, για τα πληθωρικά νερά με τους καταρράκτες και τις λίμνες, για τα κρύα ποτάμια και τα ζεστά ιαματικά νερά, αλλά και τα πλούσια τοπικά προϊόντα με κορυφαία τα πασίγνωστα κεράσια Έδεσσας τα γνωστά σε όλα τα παζάρια .
Η Άνοιξη της Έδεσσας, ως ετήσια καθιερωμένη γιορτή ξεκινά με την έναρξη της περιόδου της ανθοφορίας και των ανθισμένων κερασιών. Με σήμα την ανθισμένη κερασιά επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, φτάνουν στην Έδεσσα που έχει καθιερωθεί ως ανοιξιάτικος προορισμός. Από τα μέσα Απριλίου έως τις αρχές Ιουνίου το Εαρινό Φεστιβάλ με μουσική από την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τον κόσμο, η ΑνθοΕΔΕΣΣΑ με την Ανθοέκθεση, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα συμμετοχικά παιχνίδια και ο “Μήνας Μάιος” με τις εικαστικές εκδηλώσεις Βαλκάνιων και Ελλήνων καλλιτεχνών αποτελούν για τους μυημένους επισκέπτες όσο και τους κατοίκους μια μοναδική ανοιξιάτικη συνάντηση μυσταγωγίας.
Οι “Δρόμοι του Κερασιού” ξεκινούν από το Λευκό Λουλούδι της Κερασιάς που συνδέεται εδώ και χιλιάδες χρόνια με τον Υδάτινο Μύθο της Έδεσσας και καταλήγουν στην εξερεύνηση της άγνωστης Ορεινής Πέλλας και φυσικά στους εκλεπτυσμένους ουρανίσκους των γευσιγνωστών από όλη την Ελλάδα.
Τι θα φάτε: Χαρακτηριστικά πιάτα της τοπικής κουζίνας, είναι το τσουμπλέκι (στρώσεις από κρέας, λαχανικά και δαμάσκηνα σε γάστρα), το κουκουλωτό (χοιρινό με πιπεριές ή δαμάσκηνα, πράσα και τυρί), το μπουγιουρντί (φέτα, ντομάτα και καυτερή πιπεριά σε πήλινο), το χοιρινό με κυδώνια ή κάστανα, πέστροφες, ωραιότατα ψητά κρέατα (κυρίως γουρουνόπουλο), σούπες (πολύ καλός ο πατσάς) και πίτες (ιδίως κολοκυθόπιτα). Όσον αφορά τα γλυκά, θα βρείτε οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε φτιαγμένο με κεράσια αλλά και κουρκουμπίνια, πολλά σιροπιαστά, το δανεικό από τη γειτονική Ημαθία ραβανί και φλογέρες (φύλλο τυλιγμένο με κρέμα). Αγοράστε γλυκά, μαρμελάδες, κομπόστες, λικέρ από τα περίφημα κεράσια Βοδενών, τυρί μπάτσο, πιπεριές τσούσκες (καυτερές), χειροποίητα ζυμαρικά, τουρσιά, αποξηραμένα φρούτα.
Από εδώ ξεκίνησε τα βήματά του ο Μέγας Αλέξανδρος. Η αρχαία Έδεσσα πρώτη πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους (μέχρι τις ανακαλύψεις του Ανδρόνικου) αποτέλεσε σημαντική πόλη της αρχαιότητας κτισμένη στο φυσικό πέρασμα, όπου κυριαρχεί η Αρχαία Εγνατία Οδός που ενώνει την Ασία με την Αδριατική. Ένας κόσμος με μύθους θρύλους, νεράιδες και δράκους που μάγεψαν τον μικρό Αλέξανδρο στα παιδικά του χρόνια.
Η γαστρονομία κυριαρχείται ακόμη και σήμερα από τον Χοίρο τον Πασίφοιλο, το μικρό γουρουνάκι που έγινε αφορμή έπειτα από ένα “ατύχημα” που στην ιστορία καταγράφηκε ως πολιτιστική περιπέτεια.
Η αρχαία Πέλλα, η ιστορική πρωτεύουσα των Μακεδόνων έγινε η αφετηρία του νεαρού Βασιλιά που άφησε αποτυπώματα τα περίφημα μωσαϊκά βλέποντας την θάλασσα της Μεσογείου και κοιτώντας πάντα στην Ανατολή. Η επίσκεψη στους αρχαιολογικούς και μουσειακούς χώρους δίνει την ευκαιρία για στοχασμό της δύναμης του πνεύματος και της θέλησης που είχε ο μικρός Αλέξανδρος να κατακτήσει τον κόσμο. Ένα πρόγραμμα διαδραστικό και ωφέλιμο για όλη την οικογένεια που δίνει χώρο στην σκέψη, την ψυχαγωγία και την ευεξία.
Τα Λουτρά Πόζαρ απέχουν 35 χλμ. από την Έδεσσα. Η περιοχή είναι γνωστή από τα πανάρχαια χρόνια για την ιαματική δράση των νερών της που πηγάζουν από τα σπλάχνα του βουνού και έχουν σταθερή θερμοκρασία 37 βαθμών Κελσίου. Η ωριαία παροχή φτάνει τα 650 κυβικά μέτρα, αρκετή για τη λειτουργία του υδροθεραπευτηρίου και της ανοικτής πισίνας.
Η παλιά μουσική παράδοση διατηρείται στην Έδεσσα μέχρι τις ημέρες μας και στο τέλος κάθε καλοκαιριού ομάδες κανταδόρων διασχίζουν όλες τις γειτονιές της πόλης χαρίζοντας έναν ρομαντικό αποχαιρετισμό στην εποχή των διακοπών.
Εξίσου αξιόλογη είναι και η λογοτεχνική παράδοση της Έδεσσας. Στο Γυμνάσιο της φοίτησε ο Μενέλαος Λουντέμης και εικόνες από τη ζωή της πόλης επανέρχονται συχνά στα έργα του. Στον τομέα του Θεάτρου, το Εδεσσαϊκό Θέατρο, αλλά και το καλοκαιρινό θέατρο της Γαβαλιώτισσας δίνουν πολλές θεατρικές παραστάσεις αλλά δίνονται και συναυλίες διαφόρων καλλιτεχνών. Στον τομέα των εικαστικών το εργαστήριο ζωγραφικής της Σκύδρας Art House, εργαστήρια ζωγραφικής της Έδεσσας καθώς και ο Σύλλογος καλλιτεχνών «Απελλής» με τη ζωντάνια τους ενεργοποιούν την πόλη. Στον τομέα της μουσικής το Δημοτικό Ωδείο Έδεσσας, το Κέντρο Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης όπως επίσης και ο ιδιαίτερος χώρος «Art Factory» που δραστηριοποιείται στην περιοχή του Κανναβουργείου, φιλοξενούν ασταμάτητα αξιόλογες φωνές.
Αξιοσημείωτη είναι και η διοργάνωση τα τελευταία χρόνια διαφόρων Φεστιβάλ στην Έδεσσα, όπως επίσης και το ατμοσφαιρικό καρναβάλι της, που εδώ και 10 χρόνια ο κόσμος το στηρίζει ενεργά και οι πεζόδρομοί της πλημμυρίζουν από τη χαρά των καρναβαλιστών
Μία πόλη με γνωστότερο χαρακτηριστικό της τους υπέροχους καταρράκτες, δεν αποτελεί μόνο έναν τουριστικό πόλο έλξης αλλά και μία πόλη ζωντανή με διάθεση συνεχούς αυτοβελτίωσης. Διαθέτει κοινόχρηστα ποδήλατα, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα μέρος στο οποίο είναι εύκολη και δυνατή η πρόσβαση σε όλους τους χώρους περπατώντας, με στόχο την περιβαλλοντική προστασία.
Βασικό χαρακτηριστικό της ιδανικής πόλης είναι και η μεγάλη αναλογία του φυσικού περιβάλλοντος, που υπάρχει έντονα σε όλη την πόλη και ιδίως στο πάρκο των Καταρρακτών, και στις περιοχές που διαπερνούν τα 7 ποτάμια συστήματα στο δέλτα του Εδεσσαίου ποταμού αλλά και τα μέρη και διάφοροι τρόποι αναψυχής που παρέχονται σε αφθονία στην Έδεσσα.
Η Έδεσσα απέχει μόλις 100 χλμ. από το Διεθνές Αεροδρόμιο Μακεδονία Θεσσαλονίκης. Με πυκνές συνδέσεις λεωφορείων και τραίνων η πρόσβαση στην Έδεσσα είναι εύκολη. Η Έδεσσα έχει συχνές συνδέσεις με την Θεσσαλονίκη και με το τραίνο. Η σύνδεση Έδεσσας-Θεσσαλονίκης μέσω Γιαννιτσών (39km) γίνεται οδικά (Ε86) με αυτοκινητόδρομο. Επίσης η Έδεσσα είναι κοντά στην Βέροια (45km), στην Κοζάνη Ε65 (85km), στην Φλώρινα (70km) και το Κιλκίς (90km).
(Φωτογραφία: Christos Giakkas)