Αγία Πετρούπολη, η τσαρίνα της Βαλτικής

Στο μυχό του Φοινικού Κόλπου, εκεί όπου εκβάλλει ο ποταμός Νέβας, τυλιγμένη ανάμεσα σε υδάτινους δρόμους και νησίδες, βρίσκεται η Αγία Πετρούπολη.
Στη βορειοδυτική Ρωσία και πολύ κοντά στα σύνορα της χώρας με τη Φινλανδία.
Είναι το αστικό θαύμα που οραματίστηκε ο Μεγάλος Πέτρος, το 1703: μια πόλη - μουσείο και ταυτόχρονα το παράθυρο της Ρωσίας στο δυτικό κόσμο.

Η UNESCO έχει ανακηρύξει ολόκληρο το κέντρο και πολλά προάστιά της ως Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά. Ολόκληρη η πόλη αποκαλείται και «πρωτεύουσα του Βορρά» όντας μια τεράστια ανοιχτή έκθεση μνημειακής, διακοσμητικής και χρηστικής αρχιτεκτονικής, γεμάτη μεγαλοπρεπή και μη κτήρια με εξαιρετικές λεπτομέρειες, κήπους και πάρκα, πλατιές λεωφόρους, σκαλιστές γέφυρες, αγάλματα και μνημεία. Για το λόγο αυτό, συχνά αποκαλείται ανοιχτό μουσείο του μπαρόκ και του νεοκλασικισμού. 

Ακόμα πιο ξεχωριστή κάνουν την πόλη ο Νέβας και τα πολυάριθμα κανάλια που τη διαρρέουν, δίνοντάς της το προσωνύμιο «Βενετία του Βορρά» ή «Πόλη των 300 γεφυρών» (αν και στην πραγματικότητα έχει πάνω από οκτακόσιες).
Πέρα από την άψογη αρχιτεκτονική της και τα ρομαντικά κανάλια, στην καρδιά της υπάρχουν μουσεία παγκόσμιας κλάσης, εκπληκτικά ανάκτορα και βέβαια από πολιτιστική άποψη είναι η γενέτειρα του ρώσικου μπαλέτου και ρώσικης λογοτεχνίας με Πούσκιν και Ντοστογιέφσκι. 

Σήμερα αριθμεί σχεδόν 5.000.000 κατοίκους και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας μετά την πρωτεύουσα Μόσχα.
Χαρακτηριστικό της πόλης είναι οι «λευκές νύχτες» του Ιουνίου. Μπορεί να απορυθμίσουν το βιολογικό σας ρολόι, είναι όμως η καλύτερη εποχή για να την επισκεφθείτε, αφού κάθε χρόνο γύρω στα τέλη Ιουνίου στολίζει τα κανάλια της και γιορτάζει κάτω από έναν ήλιο που δεν δύει ποτέ. Ο ουρανός φαίνεται να μη σκοτεινιάζει ποτέ τις νύχτες εκείνες - φαινόμενο που οφείλεται στη θέση της Αγίας Πετρούπολης κοντά στον Αρκτικό Κύκλο (60° Β, σχεδόν στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με τις σκανδιναβικές πρωτεύουσες).

Ιδρύθηκε ως Πετερμπούργκ (Πετρούπολη), όμως το 1914 μετονομάσθηκε σε Πετρογκράντ, διότι το Πετερμπούργκ θύμιζε γερμανικά και οι Γερμανοί ήταν τότε αντίπαλοι των Ρώσων στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά το θάνατο του Β.Ι. Λένιν και έως το 1991 ονομαζόταν Λένινγκραντ (Ленингра́д, στις δυτικές γλώσσες προφερόταν ως προπαροξύτονο). Μολονότι το όνομα της πόλης ως Λένινγκραντ καταργήθηκε μετά την πτώση του Γκορμπατσώφ, διατηρήθηκε ως όνομα της διοικητικής της περιφέρειας. 

Κατά το μεσαίωνα η περιοχή έφερε την ονομασία Ίνγκρια και ήταν μήλον της έριδος ανάμεσα στη Φεουδαλική Δημοκρατία του Νόβγκοροντ και την ισχυρότερη Σουηδία. Η διαμάχη αυτή συνεχίσθηκε και όταν το Νόβγκοροντ αντικαταστάθηκε στην πρωτοκαθεδρία του ρωσικού κόσμου από τη Μοσχοβία. Γενικά ο έλεγχος της Ίνγκριας ήταν η βασική αιτία των Ρωσο-σουηδικών Πολέμων, οι οποίοι επαναλαμβάνονταν για επτά αιώνες. 

Σαν σήμερα, 6 Σεπτεμβρίου το 1991, η δεύτερη πόλη της Ρωσίας, Λένινγκραντ, αποκτά και πάλι το αυθεντικό της όνομα, Αγία Πετρούπολη.

Aξιοθέατα:
ΕΡΜΙΤΑΖ
Φιλοξενείται στα χειμερινά ανάκτορα και σε τέσσερα ακόμη κτίρια. Το μουσείο αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πινακοθήκες της Ρωσίας, ένα από τα μεγαλύτερα και ποιο αξιόλογα μουσεία του κόσμου και το πλουσιότερο σε εκθέματα. Ιδρύθηκε το 1764 για να στεγάσει την συλλογή 255 πινάκων ζωγραφικής, τους οποίους η Μεγάλη Αικατερίνη αγόρασε στον Βερολίνο. Τα εκθέματά του είναι περίπου 2,7 εκατομμύρια και καλύπτουν μια πλήρη γκάμα της παγκόσμιας τέχνης, από την Αρχαία Αίγυπτο μέχρι τις αρχές του 20ου αι. στην Ευρώπη. Συμπεριλαμβάνει έργα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Μιχαήλ Αγγέλου, Ραφαήλ, Τιτσιάνο, μοναδικές συλλογές έργων των Ρεμπράντ, Ρούμπενς, των Γάλλων ιμπρεσιονιστών (Ρενουάρ, Σεζάν, Μανέ, Μονέ, Πισάρρο), καθώς και των Βαν Γκόγκ, Ματίς, Γκωγκέν και γλυπτά του Ροντίν. Η συλλογή είναι τεράστια και συναρπαστική. Έχει υπολογιστεί ότι αν κανείς διαθέσει μόνο ένα λεπτό μπροστά σε κάθε έκθεμα θα χρειαστεί να μείνει στο ΕΡΜΙΤΑΖ 11 χρόνια ώστε να δει όλα τα εκθέματα!

ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΣΑΑΚΙΟΥ
Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Ρωσίας. Χτίστηκε με βάση τα σχέδια του αρχιτέκτονα Αύγουστου Μονφεράν (1786-1858). Είναι ένας από τους ωραιότερους καθεδρικούς ναούς της Ευρώπης. Στην διακόσμηση του ναού συμπεριλαμβάνεται μια σημαντικότατη συλλογή ρώσικης μνημειακής ζωγραφικής του 19ου αι., η οποία αριθμεί περισσότερα από 150 έργα. Συμπεριλαμβάνει επίσης περισσότερα από 300 αγάλματα, γλυπτά και ανάγλυφα και περισσότερα από 60 ψηφιδωτά φιλοτεχνημένα από Ρώσους καλλιτέχνες. Την προσοχή του επισκέπτη αναμφισβήτητα προσελκύει ένα από τα μεγαλύτερα βιτρώ στην ρωσική επικράτεια, το οποίο καταλαμβάνει χώρο 28,5 τ.μ. Τα έργα ζωγραφικής, τα γλυπτά, ο συνδυασμός χρωματιστής πέτρας και επιχρυσωμένων επιφανειών δημιουργούν ένα πλούσιο και εντυπωσιακό χρωματικό σύνολο στο εσωτερικό του ναού.

ΦΡΟΥΡΙΟ ΠΕΤΡΟΥ & ΠΑΥΛΟΥ
Μνημείο οχυρωματικής αρχιτεκτονικής του 17ου - αρχών 19ου αι. Χτίστηκε στις 27 Μαΐου 1703 στο νησάκι Ζαγιάτσι, κατά την διάρκεια του Βόρειου Πολέμου. Παράλληλα με την κατασκευή του χωμάτινου άρχισε και η κατασκευή του ξύλινου οχυρού. Το 1712 άρχισε και η οικοδόμηση του ναού των Αγίων Πέτρου και Παύλου. Ήδη από το 1706 είχε αρχίσει η αντικατάσταση των χωμάτινων τειχών από άλλα κατασκευασμένα με τούβλο. Το 1780 το τείχος προς την πλευρά του ποταμού Νέβα επενδύθηκε με γρανίτη. Τα επόμενα χρόνια προστέθηκαν στο οχυρό και τα υπόλοιπα κτίρια ( Φρουρά, Διοικητήριο, κτίριο του πυροβολικού κλπ). Για τους επόμενους δύο αιώνες το κτίριο λειτούργησε σαν φυλακή. Σήμερα φιλοξενεί διάφορες εκθέσεις σχετικές με την ιστορία της πόλης, μεταξύ των οποίων «ιστορία της Πετρούπλης 1702 - 1917», «ιστορία της φυλακής του φρουρίου Τρουμπέτσκι», εργαστήριο αεροδυναμικής, «τυπογραφείο». Στον ναό των Αγ. Πέτρου και Παύλου βρίσκονται οι τάφοι της δυναστείας των Ρομανώφ.

ΠΑΒΛΟΒΣΚ
Σημαντικό συγκρότημα αποτελούμενο από το Παλάτι και τους κήπους του, χτισμένο τον 19ο αι. σαν θερινή κατοικία του αυτοκράτορα Παύλου Ι και της οικογενείας του στις όχθες του ποταμού Σλαβιάνκα. Μαζί με το πάρκο καταλαμβάνει έκταση 600 εκταρίων. Η οικοδόμησή του έγινε σε ένα διάστημα 50 ετών.
Η μουσειακή συλλογή του παλατιού συνδέεται με το ταξίδι των ιδιοκτητών του στην Ευρώπη κατά τα έτη 1781-1782, στην διάρκεια του οποίου επισκέφθηκαν τα εργαστήρια σημαντικών τεχνιτών και καλλιτεχνών και παρήγγειλαν πίνακες, έπιπλα, αντικείμενα από μπρούντζο, μεταξωτά υφάσματα, πορσελάνινα σερβίτσια. Έφεραν μαζί τους πολλά αρχαία γλυπτά από την Ιταλία καθώς και τα δώρα που τους έκαναν οι αυτοκρατορικές αυλές της Ευρώπης.
Στο μουσείο εκτίθεται μια καταπληκτική συλλογή έργων ζωγραφικής που απεικονίζουν πορτρέτα καθώς και στιγμές του Πάβλοβσκ. Μετά από πολύχρονες εργασίες συντήρησης είναι πάλι ανοιχτά για το κοινό τα εκπληκτικής ομορφιάς διαμερίσματα (19ο αι.) της αυτοκράτειρας Μαρίας Φεντόροβνας.

ΠΕΤΕΡΧΟΦ
Η ιδέα της κατασκευής θερινού ανακτόρου, το οποίο δεν θα υστερούσε σε πολυτέλεια από τις Βερσαλλίες γεννήθηκε στον Πέτρο Ι το 1714. Τα σχέδια, οι εντολές και οι σημειώσεις που έχουν διασωθεί επιβεβαιώνουν την θεωρία, ότι ο ίδιος ο Πέτρος ανέπτυξε την γενική ιδέα σχεδιασμού του συγκροτήματος και ενίοτε τα επιμέρους αρχιτεκτονικά στοιχεία. Οι ρυθμοί κατασκευής ήταν εντυπωσιακοί - τον Αύγουστο του 1723 έγιναν τα εγκαίνια του ανακτόρου. Οι εργασίες όμως σταμάτησαν και ξανάρχισαν το 1730 με εντολή της διαδόχου του Πέτρου Αννας Ιωάννοβνας. Το ανακτορικό συγκρότημα περιλαμβάνει εκθαμβωτικά παλάτια (το Μεγάλο Παλάτι, το περίπτερο «Ερμιτάζ», το παλάτι Μαρλύ, το παλάτι «Κότατζ», το παλάτι «Μονπλεζίρ»), εντυπωσιακούς κήπους και ένα μοναδικό σε σύλληψη σύμπλεγμα σιντριβανιών («Μέγας καταρράκτης»).

ΤΣΑΡΣΚΟΓΙΕ ΣΕΛΟ
Το συγκρότημα του Τσάρκογιε Σελό (αυτοκρατορικό χωριό) αποτελεί υπέροχο δείγμα ρωσικής τέχνης και πολιτισμού με διεθνή φήμη. Για διάστημα δυο αιώνων υπήρξε η θερινή κατοικία των Ρώσων Τσάρων. Σ' αυτή την περίοδο διάσημοι αρχιτέκτονες, ζωγράφοι και μάστορες εργάστηκαν για να δημιουργήσουν το πιο ονειρεμένο ανάκτορο στην Ευρώπη. Μέχρι την επανάσταση του 1917 το Τσάρσκογιε Σελό αποτελούσε την θερινή κατοικία των τσάρων. Μετά την πτώση της μοναρχίας το συγκρότημα εθνικοποιήθηκε και μετατράπηκε σε μουσείο. Εν τω μεταξύ είχε αποκτήσει σημασία όχι μόνο σαν ιστορικό αλλά και σαν λογοτεχνικό κέντρο. Ο μεγάλος Ρώσος ποιητής Πούσκιν έζησε και δημιούργησε εδώ. Το 1937 το Τσάρσκογιε Σελό μετονομάστηκε προς τιμή του σε «Πούσκιν» για να ξαναπάρει το αρχικό του όνομα την δεκαετία του 90.
Χτισμένο σε τρία επίπεδα, καλύπτει μια τεράστια έκταση και συμπεριλαμβάνει 100 κτίσματα, από μαγευτικά παλάτια και ιστορικά μνημεία μέχρι περίπτερα και μικρές γέφυρες. Το παλαιότερο κτίριο είναι το ανάκτορο της Αικατερίνης και δεσπόζει στο κέντρο του συγκροτήματος. Η συλλογή τέχνης του Παλατιού της Αικατερίνης αριθμεί περισσότερα από 20 χιλ. αντικείμενα (πίνακες ζωγραφικής ρώσων και δυτικοευρωπαίων ζωγράφων των 17ου - 19ου αι., έπιπλα από επώνυμους κατασκευαστές, μπρούτζινα αντικείμενα των 18ου & 19ου αι., γλυπτά και ρώσικη και ευρωπαϊκή πορσελάνη.

ΝΟΒΓΚΟΡΟΝΤ
Είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της Ρωσίας. Ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα στη βορειοδυτική άκρη της χώρας, στις όχθες του ποταμού Βολκόφ και η ιστορία της συνδέεται με όλους τους μεγάλους σταθμούς στην πορεία της. Όταν η Ρωσία ήταν ακόμη στην διαδικασία της δημιουργίας οι κάτοικοι του Νόβγκοροντ προσκάλεσαν τον Σκανδιναβό πρίγκιπα Ρούρικ να νομοθετήσει και να επιβάλει την τάξη. Έτσι ξεκίνησε η δυναστεία των Ρούρικ που κυβέρνησε τις ρωσικές γαίες για πάνω από 750 χρόνια. Εν τω μεταξύ η αποδοχή του Χριστιανισμού κατά τον 10ο αιώνα μετέτρεψε την πόλη σε εκκλησιαστικό κέντρο, που για πολλούς αιώνες απλώθηκε από τις ακτές της Βαλτικής και την Φιλανδία ως τα βόρεια Ουράλια. Υπήρξε επίσης ένα από τα σημαντικότερα διεθνή κέντρα στον εμπορικό δρόμο Βαλτικής - Βόλγα, που ένωνε την Ευρώπη με την Ασία ήδη από τον 8ο αιώνα.
Η πόλη προσελκύει τους επισκέπτες με το μοναδικό σύμπλεγμα από κτίρια παλαιορωσικής αρχιτεκτονικής που διαθέτει. Πρώτα απ' όλα το Κρεμλίνο (= οχυρό, και κατ επέκταση διοικητικό κέντρο) του Νόβγκοροντ είναι το παλαιότερο στην χώρα - αναφέρεται ήδη στα χρονικά του 1044, τα σημερινά όμως τείχη κατασκευάστηκαν τον 15ο αιώνα. Ο καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας (1045) που βρίσκεται μέσα στο Κρεμλίνο, είναι το παλαιότερο διατηρημένο πέτρινο οικοδόμημα στην Ρωσία. Το εντυπωσιακό καμπαναριό της χτίστηκε τον 1439. Επίσης εντυπωσιακά είναι το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και ο καθεδρικός ναός του. Στην απέναντι όχθη βρίσκεται η παλιά αγορά, όπου διατηρούνται μνημεία των 12ου - 16ου αιώνων, που θυμίζουν την εποχή της ακμής της πόλης. Επίσης το ανοιχτό μουσείο αρχιτεκτονικής - εθνογραφίας έχει να παρουσιάσει μια σειρά από μνημεία ξύλινης αρχιτεκτονικής συμπεριλαμβανομένων εκκλησιών των 16ου - 18ου αι. και αγροτικές κατοικίες του 19ου - αρχών του 20ου αι. καθώς και εκθέσεις χρηστικών αντικειμένων της ίδιας περιόδου.

Πολύ ενδιαφέρουσες είναι και κρουαζιέρες στα ρώσικα ποτάμια.