Μπαλί, το νησί των Θεών

Οι ατέλειωτες παραλίες με τη χρυσή αμμουδιά, η τροπική βλάστηση, οι μαγευτικοί ορυζώνες, τα ενεργά ηφαίστεια, τα μικρά παραδοσιακά χωριά, ναοί που ίσως είναι περισσότεροι από τα σπίτια και το χαμόγελο του ντόπιου, όλα αυτά μαζί συνθέτουν την πραγματική εικόνα από το Μπαλί. Αυτή που αναζητούν οι τουρίστες ο καθένας για δικό του λόγο. Οι Αυστραλοί γιατί είναι ο πιο κοντινός προορισμός για σερφ, οι Αμερικανοί για τη γιόγκα, οι Ευρωπαίοι γιατί θέλουν να συνδυάσουν εξωτισμό και κουλτούρα και οι Γιαπωνέζοι γιατί πρέπει να είναι …πανταχού παρόντες.

Πρόκειται για ένα μικρό νησί με μέγιστη διάσταση περίπου 150 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στη μέση της Ινδονησίας, του μεγαλύτερου αρχιπελάγους στον κόσμο, που το αποτελούν 17.508 νησιά. Ανήκει στην Ινδονησία και απέχει μόλις ενάμισι χιλιόμετρο από την Ιάβα. Τον 16ο αι. όταν ο ισλαμισμός επιβλήθηκε στην Ιάβα, έγινε το καταφύγιο των κατατρεγμένων ινδουιστών, οι οποίοι άφησαν έντονη την πνευματική σφραγίδα τους στο νησί.

Η πλειονότητα των κατοίκων καλλιεργούν κυρίως ρύζι, αλλά και καρύδες, φρούτα, καφέ και είναι οργανωμένοι σε συνεταιρισμούς, οι οποίοι κατανέμουν με αυστηρό έλεγχο το προς άρδευση νερό. Οι ντόπιοι φημίζονται για το θερμό ταμπεραμέντο τους, λατρεύουν την ποίηση, τον χορό, τη μουσική, τις γιορτές και τα γλέντια και έχουν έφεση προς τη χειροτεχνία και τις τέχνες (ξυλογλυπτική, ζωγραφική, αργυροχοία, μικρογλυπτική, αλλά και λαϊκές παραστάσεις με δρώμενα που στρέφονται γύρω από μαγικές και θρησκευτικές δοξασίες).

Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που ανακάλυψαν το Μπαλί ήταν οι Ολλανδοί, που έφθασαν εκεί το 1957. Λέγεται και «νησί των Θεών», γιατί από τα πιο σημαντικά πράγματα στο Μπαλί είναι οι ναοί. Ο ναός είναι ένα μέρος για επικοινωνία των κατοίκων με τα θεία πνεύματα μέσω της προσευχής και της προσφοράς. Τις «άγιες ημέρες», όταν οι θεότητες και τα πνεύματα κατεβαίνουν στη γη, οι ναοί γίνονται κέντρα δραστηριότητας. Τα φεστιβάλ των ναών είναι οδηγός εξαγνισμού και σ αυτά παίρνουν μέρος όλες οι κοινότητες προσφέροντας καλάθια με φαγητό και λουλούδια.

Στο Μπαλί μπορείτε να φθάσετε αεροπορικώς πετώντας από την Αθήνα η κάποια άλλη δυτική πρωτεύουσα. Οι περισσότεροι τουρίστες χρησιμοποιούν ως ενδιάμεσο σταθμό το αεροδρόμιο της Σιγκαπούρης, που είναι ένα από τα πιο σύγχρονα στον κόσμο και διαθέτει ένα από τα πιο πλούσια και πιο ελκυστικά καταστήματα αφορολογήτων ειδών.
Φθάνοντας στο νησί η πρώτη έκπληξη που μας περιμένει είναι το ξενοδοχείο «Νούσα Ντούα Μπητς» στο οποίο καταλύσαμε. Και μόνο το όνομα του ιδιοκτήτου του είναι αρκετό για τη φήμη που έχει. Το έχτισε ο σουλτάνος του Μπρουνέϊ, Haji Hassanal Bolkiah, ένας από τους πέντε πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, ο οποίος κληρονόμησε την περιουσία μιας συνεχούς 600ετούς δυναστείας η αξία της οποίας ανέρχεται στα $22 δις, 36 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας- σύμφωνα με το περιοδικό Forbes- και όπως ήταν φυσικό φρόντισε για όλα. Πάντως μη νομισθεί ότι αυτό το ξενοδοχείο απευθύνεται σε σουλτάνους, γιατί οι τιμές του είναι φθηνότερες απ όσα μου ζήτησαν να πληρώσω το περασμένο καλοκαίρι σε δίκλινο δωμάτιο σε μικρό Αιγαιοπελαγίτικο νησί.

Το «Νούσα Ντούα Μπητς» διαθέτει 380 μπαγκαλόους και σουίτες, τρεις πισίνες, γήπεδα τένις, σκουός, γκόλφ και γυμναστήριο. Όσοι δεν ασχολούνται με τα σπορ και έρχονται μόνο για να ηρεμήσουν φθάνοντας σ αυτό το ξενοδοχείο διαπιστώνουν ότι έκαναν τη σωστή επιλογή. Στα δωμάτια όλη η επίπλωση είναι από ξύλο μασίφ , σκαλισμένο στο χέρι. Δύο τηλεοράσεις με δορυφορικά προγράμματα, βίντεο και στερεοφωνικό συγκρότημα, δωρεάν χρηματοκιβώτιο, σαγιονάρες, μπουρνούζι, ομπρέλα, όλα αυτά υπάρχουν σε κάθε δωμάτιο. Μπαίνοντας στη σουίτα μας περίμεναν για τα καλωσορίσματα άφθονα τροπικά φρούτα και μια ευγενική επιστολή από τον γενικό διευθυντή του ξενοδοχείου. Αργότερα μάθαμε ότι το ξενοδοχείο «Νούσα Ντούα Μπήτς» περιλαμβάνεται στα 100 καλύτερα στον κόσμο, μαζί με άλλα τέσσερα που βρίσκονται σε παραλίες της Ινδονησίας. (Στον ίδιο κατάλογο φιλοξενείται ένα μόνο ελληνικό ξενοδοχείο, το «Ελούντα Μπήτς», που βρίσκεται στην Κρήτη).

Ύστερα από την πρώτη ειδυλλιακή νύχτα στο ξενοδοχείο του σουλτάνου του Μπρουνέϊ και τον αιφνιδιασμό από τη βραδυνή παραμυθένια θέα της τροπικής παραλίας, πρωϊ-πρωϊ σηκωθήκαμε με καινούργιο κέφι για να «εξερευνήσουμε» την περιοχή, περπατώντας ανάμεσα στα άλλα μπαγκαλόους. Το προηγούμενο βράδυ προσέχαμε να μη πέσουμε στους «λάκκους» που γυάλιζαν από το νερό. Αυτοί οι ίδιοι «λάκκοι» με το φως της ημέρας διαπιστώσαμε ότι δεν ήταν παρά μικρές λιμνούλες ανάμεσα σε τροπική βλάστηση, γεμάτες νούφαρα κι εντυπωσιακά πολύχρωμα λουλούδια, δυο βήματα από τη βεράντα μας.
Αργότερα συναντήσαμε γυναίκες ντυμένες με πολύχρωμα ρούχα. Κουβαλούσαν δεκάδες κιλά τροπικά φρούτα στα πανέρια, που ισορροπούν στα κεφάλια τους. Το απόγευμα χαζέψαμε τον ήλιο, σε μέγεθος και αποχρώσεις του πορτοκαλί. Ένας ήλιος που έμοιαζε με δίσκο να πέφτει στην απεραντοσύνη του ωκεανού. Εύκολα καταλάβαμε ότι εδώ το μόνο χρώμα που λείπει είναι το γκρι.

-« Καλώς ήλθαμε στο νησί των χρωμάτων», είπα φωναχτά.
- «Ν αλλάξουμε την πτήση επιστροφής», πρότεινε ο διπλανός μου, γοητευμένος από το παραδεισένιο περιβάλλον.
-«Ήρεμα, έχουμε έξι μέρες ακόμα», ήταν η πρώτη αντίδραση από την ξεναγό μας...

Χρήσιμες πληροφορίες
Το Μπαλί είναι ένα μικρό νησί, μιάμιση φορά μεγαλύτερο από τη Ρόδο, με τρία εκατομμύρια κατοίκους και άλλους τόσους τουρίστες κάθε χρόνο. Μόλις δύο χιλιόμετρα από το ανατολικότερο σημείο της Ιάβας, υπήρξε κάποτε η γεωγραφική της συνέχεια. Ελάχιστα νότια από τον Ισημερινό, το καλοκαίρι είναι συνεχές και οι βροχές τροπικές. Στα σκαμμένα στις πλαγιές των λόφων παρτέρια οι καλλιέργειες δεν έχουν εποχές.

Επίσημη γλώσσα είναι η Ινδονησιακή (Μπαχάσα Ιντονίσια), παραλλαγή της Μαλαισιανής και 300 περίπου διάλεκτοι μιλιούνται από διάφορες φυλετικές ομάδες. Εντούτοις τα Αγγλικά είναι αρκετά για να συνεννοηθούμε. Για να πραγματοποιήσετε αυτό το ταξίδι η βίζα είναι απαραίτητη για τους Έλληνες πολίτες. Το διαβατήριο πρέπει να έχει ισχύ τουλάχιστον έξι μηνών από την είσοδό σου στη χώρα.
Το κλίμα είναι τροπικό. Θερμοκρασία από 20 – 35 ºC, μέση θερμοκρασία 26 ºC. Η εποχή των Βροχών είναι από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, η άνυδρη εποχή από τον Απρίλιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Που σημαίνει ότι θα χρειασθείτε καλοκαιρινά ρούχα. Η καλύτερη εποχή για να επισκεφτείτε το Μπαλί είναι από τον Σεπτέμβριο μέχρι το Νοέμβριο.
Η διαφορά ώρας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ινδονησία είναι πίσω 6 ώρες το χειμώνα και 5 ώρες το καλοκαίρι.

Η Ινδονησία είναι ένας από τους πιο οικονομικούς προορισμούς της Ν.Α. Ασίας. Στα εστιατόρια οι τοπικές σπεσιαλιτέ μοιάζουν πάρα πολύ με τα κινέζικα πιάτα. Αν δεν σας αρέσει το κινέζικο μην ανησυχείτε , θα βρείτε από όλες τις διεθνείς κουζίνες. Νόμισμα είναι η Ινδονησιακή Ρουπία, όμως στην αγορά δέχονται τα ευρώ και αμερικανικά δολάρια. Στην ανταλλαγή χρημάτων χρειάζεται μεγάλη προσοχή διότι αετονύχηδες μπορεί να σας εξαπατήσουν. Οι κλοπές είναι συνηθισμένο φαινόμενο.
Όλο το παιγνίδι στη νυχτερινή ζωή (όχι σπουδαία πράγματα) γίνεται στην παραλία της Cuta , όπου υπάρχουν πολλά μπαράκια και κλαμπς.

Αν δείτε σε κάποια παραλία κόκκινη σημαία, μην κολυμπήσετε. Η κόκκινη σημαία προειδοποιεί τους τουρίστες ότι υπάρχει κίνδυνος για παλιρροϊκό ρεύμα.
Το αεροπλάνο σας θα προσγειωθεί στο διεθνές αεροδρόμιο του Ντενμπασάρ. Το Μπαλί δεν θεωρείται ασφαλής τουριστική περιοχή. Κατά καιρούς συμβαίνουν ξεσπάσματα βίας. Πριν ξεκινήσετε γι αυτό το ταξίδι πολύτιμο θα είναι να έχετε μια επίκαιρη πληροφόρηση για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή.
Η οδήγηση είναι δύσκολη επειδή οι ντόπιοι οδηγούν επικίνδυνα. Επιπλέον οι έλεγχοι των αστυνομικών είναι αυστηροί και τα πρόστιμα που επιβάλλονται στους παραβάτες μεγάλα.
Τάση ηλεκτρ. Ρεύματος 220 V / 50 Hz.
Στις 17 Αυγούστου (Σουλαβέζι) είναι εθνική εορτή (ημέρα της ανεξαρτησίας) και γιορτάζεται με παρελάσεις.
Απαραίτητο να έχετε μαζί σας χάπια ελονοσίας και κάποιο εντομοαπωθητικό. Επίσης συνιστάται να πίνετε μόνο εμφιαλωμένο νερό.

Τι να δείτε
Το Μουσείο Noka, στα περίχωρα του Ubud, ιδρύθηκε το 1982 από ένα συλλέκτη και σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερα μουσεία στο Μπαλί. Εκτός από τα έργα των ντόπιων καλλιτεχνών φιλοξενούνται και έργα ξένων που εμπνεύσθηκαν από το νησί των θεών.
Το Μουσείο Puri Lukisan είναι το κεντρικό μουσείο της τέχνης του Ubud, της κωμόπολης που θεωρείται καλλιτεχνικό κέντρο του Μπαλί. Δημιουργήθηκε το 1956 και περιλαμβάνει έργα απ’ όλες τις σχολές της Μπαλινέζικης τέχνης.

Οι εναλλαγές του τοπίου ξαφνιάζουν και τον πιο προετοιμασμένο επισκέπτη. Ψηλά βουνά, ηφαίστεια, τροπική ζούγκλα, ορυζώνες, πράσινα λιβάδια, πανέμορφες παραλίες. Ακούγεται περίεργο, είναι όμως αληθινό. Οι Μπαλινέζοι δεν έχουν σε ιδιαίτερη εκτίμηση την πανέμορφη ακτογραμμή τους, καθώς πιστεύουν ότι σ’ αυτή κατοικούν τα κακά πνεύματα. Σε αντίθεση βέβαια με τους ξένους επισκέπτες που τις προτιμούν σχεδόν μετά μανίας.

Η τεχνολογία του καινούργιου αιώνα δεν έφθασε ακόμα στις εσχατιές του Ινδικού Ωκεανού. Πίσω ακριβώς από τα υπερπολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα υπάρχουν, ζουν και εργάζονται άνθρωποι και ζώα μιας άλλης εποχής . Το ρύζι μεγαλώνει εκατοστά κάθε μέρα κι ενώ κάποιοι φυτεύουν νέο, κάποιοι άλλοι ταυτόχρονα θερίζουν. Όλα συντηρούνται από πολύπλοκα συστήματα άρδευσης που ρυθμίζουν τη ροή και τη χρήση του νερού από παρτέρι σε παρτέρι. Υπεύθυνος άρδευσης στις κλιμακωτές καλλιέργειες ορίζεται συνήθως κάποιος ιδιοκτήτης χωραφιού στη ρίζα της πλαγιάς. Εφόσον το πότισμα γίνεται από πάνω προς τα κάτω κι ο κλήρος του θα ποτιστεί τελευταίος, πολύ σοφά κρίθηκε ότι έχει αυξημένο κίνητρο να νοιαστεί ώστε το νερό να φτάσει για όλους. Ανάλογα με την ποικιλία το ρύζι χρειάζεται 3-4 μήνες για να ολοκληρώσει την ανάπτυξή του και να πάρει την ελαφριά καφέ απόχρωση που σημαίνει ότι έχει ωριμάσει και ότι έφτασε πια η στιγμή για την αποστράγγιση των νερών. Το χωράφι τότε αφήνεται να στεγνώσει τελείως μέχρι το ρύζι να αποκτήσει το ξανθό χρώμα και να σημάνει η ώρα του θερισμού και της συγκομιδής.

Ο νεροβούβαλος είναι το ζώο που χρησιμοποιείται πολύ στις δουλειές. Αγώνες με νεροβούβαλους διεξάγονται από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο, προς τιμή της θεάς του ρυζιού Ντέβι Σρι και προσελκύουν πλήθος κόσμου.

Το Μπαλί πρωτοανακαλύφθηκε από τους δυτικούς στο τέλος του 16ου αιώνα και παρέμεινε ολλανδική αποικία μέχρι το 1947. Κι όπως λέει η παράδοση, ο καπετάνιος του πρώτου ολλανδικού πλοίου που έπιασε Μπαλί, χρειάσθηκε δυο ολόκληρα χρόνια για να μαζέψει το πλήρωμα στο πλοίο για το ταξίδι της επιστροφής.

Το Ντεμπασάρ είναι η πρωτεύουσα του νησιού με 3.000 κατοίκους. Εδώ συναντιώνται όλοι οι δρόμοι που διασχίζουν το Μπαλί και αποτελεί το εμπορικό κέντρο του νησιού. Όλα τα τροχοφόρα κινούνται στην αριστερή πλευρά του δρόμου και σε κάθε στροφή υπάρχουν θεότητες που προστατεύουν τους οδηγούς από τα ατυχήματα. Στο χωριό Ντεκαλαλόγκ οι κάτοικοι φτιάχνουν εκπληκτικά αντικείμενα από ξύλο. Με αυτά στο παρελθόν οι τεχνίτες διακοσμούσαν τα παλάτια των Ράγιας. Στο χωριό Μπατουμπολάν προτιμούν να χρησιμοποιούν την πέτρα, μια μαλακή πέτρα που χρησιμεύει για τη διακόσμηση των ναών. Η τέχνη αυτή περνά από γενιά σε γενιά.

Το μπατίκ είναι μια άλλη ντόπια τέχνη. Πρόκειται για βαμμένο ύφασμα που εκτιμάται πολύ από τους τουρίστες. Αφού γίνει το σχέδιο οι βαμμένες περιοχές καλύπτονται από κερί και στο τέλος το μπατίκ βυθίζεται σε καυτό νερό για να φύγει το κερί. Πριν από τον εποικισμό των Ολλανδών το Μπαλί είχε πολλά βασίλεια, καθένα από τα οποία κυβερνούσε ένας Ράγια.

Ο χορός Λελόγκ αρχικά προοριζόταν για την τέρψη των Ράγια, τώρα όμως τον απολαμβάνουν όλοι οι κάτοικοι του Μπαλί. Σε αντίθεση με το μεγαλύτερο μέρος της Ινδονησίας, όπου επικρατούν οι μουσουλμάνοι, στο Μπαλί το 90% των κατοίκων είναι ινδουιστές. Εδώ διατηρείται ακόμη ο χαρακτηριστικός ταξικός διαχωρισμό σε κάστες, όπως τις βρίσκει κανείς στην Ινδία. Υπάρχουν και λίγοι μουσουλμάνοι, βουδιστές, αλλά και ελάχιστοι διεσπαρμένοι χριστιανοί. ‘Οπως κι αλλού στην Ασία, παντού σχεδόν κυριαρχεί ο δυϊσμός: Μέρα και νύχτα, ήλιος και φεγγάρι, καλό και κακό, άσπρο και μαύρο αποτελούν τη βάση αντιμετώπισης της ζωής.

Οι Μπαλινέζοι ζουν στη σκιά των φαντασμάτων, των δαιμόνων και των κακών πνευμάτων. Κάθε χωριό έχει τρεις τουλάχιστον ναούς και κάθε γειτονιά, σπίτι, χωράφι έχει τον δικό του ναϊσκο. Για τους κατοίκους του Μπαλί κάθε κόκκος άμμου έχει ψυχή. Αυτή η ψυχή είναι αθάνατη. Γι αυτό το Μπαλί, το «νησί των Θεών», μοιάζει να μη το αγγίζει ο χρόνος. Η σημαντικότερη τοπική γιορτή είναι το Μπαλινέζικο Νέο Έτος (Nyepi) – συνήθως γιορτάζεται Απρίλιο. Την παραμονή γίνεται όσο περισσότερη φασαρία είναι δυνατό, για να τρομάξουν τα κακά πνεύματα. Για 24 ώρες τα πάντα είναι κλειστά. Απαγορεύεται επί ποινή προστίμου οποιαδήποτε κίνηση στους δρόμους και αυτή τη μέρα κανείς δεν ξεμυτίζει από το σπίτι του.

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο στο Μπαλί ακόμα και οι κηδείες έχουν φεστιβαλικά στοιχεία. Πολύχρωμα ντυμένα πλήθη τρέχουν, χορεύουν και κάνουν κάθε είδους φασαρία, καθώς η ψυχή του νεκρού πρέπει να μπερδευτεί για να μη μπορεί να επιστρέψει ενοχλώντας τους ζωντανούς. Τα πτώματα φυλάσσονται επί μήνες πρόχειρα, μέχρι τα άστρα να έλθουν στη σωστή τους θέση κι όταν ξεθάβονται τοποθετούνται σε λευκό ύφασμα σε σαρκοφάγο για ν ακολουθήσει η αποτέφρωση. Μία καύση μπορεί να στοιχίσει όσο ένα σπίτι η ένα αυτοκίνητο. Κανείς όμως δεν διανοείται να ξεφύγει από αυτή την υποχρέωση, γιατί όσο διάστημα δεν έχει γίνει η καύση, η ψυχή των πεθαμένων περιφέρεται αδικαίωτη και μπορεί να θυμώσει με την οικογένεια και να της προξενήσει κάποιο κακό. Σε πολλές περιπτώσεις κάνουν καύσεις ρεφενέ για φτωχές οικογένειες που έχουν άκαυστους νεκρούς. Πολλοί τουρίστες Ιούλιο- Σεπτέμβριο επισκέπτονται την περιοχή των Τάνια Τοράγια για να δουν από κοντά τις φημισμένες ιεροτελεστίες με την καύση των νεκρών και ν’ ακούσουν τον επικήδειο. Ο τόνος της φωνής είναι ουδέτερος, ορθοφωνικός και καθόλου λυπημένος, αφού με την καύση η ψυχή απελευθερώνεται οριστικά από το σώμα. Χαράς ευαγγέλια, δηλαδή. Ούτε θρήνος, ούτε κοπετός, μεταξύ των συγκεντρωμένων συγγενών και γειτόνων.

Τέχνη και θρησκευτικότητα είναι άμεσα συνδεδεμένες στο Μπαλί, όπου το μυστηριακό μπλέκεται με το μυστηριώδες, η μαγεία με τα μάγια, η ευδαιμονία με τη δεισιδαιμονία. Τα πάντα κρέμονατι από μια λεπτή ισορροπία μεταξύ καλών και κακών δυνάμεων, αγαθών και δαιμονικών πνευμάτων.

Η μοναδικότητα όμως του Μπαλί δεν εξαντλείται στη θρησκεία και τον τρόπο ζωής που απορρέει από αυτήν. Ανάμεσα στις πολλές ιδιαιτερότητες της κοινωνίας του είναι και η αυτοδιοίκηση των χωριών μέσα από την πατριαρχική ιεραρχία του Μπανζάρ. Θυμίζουν κάτι από αρχαία Ελλάδα, μόνο που εδώ ο συλλογικός τρόπος διοίκησης διατηρείται αναλλοίωτος ως τις μέρες μας και επεκτείνεται σε συμβουλευτικές παρεμβάσεις ακόμα και σε προσωπικά θέματα των κατοίκων. Το Μπανζάρ είναι ένα κέντρο διοίκησης που παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή της κοινωνίας των χωριών. Αποτελείται από τους αρχηγούς και φροντίζει για τους ναούς και τα φεστιβάλ, ρυθμίζει γάμους, εγκρίνει διαζύγια, χρηματοδοτεί δραστηριότητες, ελέγχει τη συμπεριφορά και ο κατάλογος δεν έχει τέλος.

Καθώς οι Μπαλινέζοι είναι λαός με κατ εξοχήν ανεπτυγμένο καλλιτεχνικό αισθητήριο, κάθε χωριό έχει την ορχήστρα του. Υπάρχουν περίπου δυο χιλιάδες ερασιτεχνικοί θίασοι. Η παραδοσιακή μπαλινέζικη μουσική στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα κρουστά και συνοδεύει τις θρησκευτικές τελετές και γιορτές στο νησί. Στην Ινδονησία επισήμως απαγορεύονται τα στοιχήματα. Στο Μπαλί όμως το πάθος για τις κοκορομαχίες είναι ισχυρότερο από την απαγόρευση. Για τα πιο ονομαστά κοκόρια το στοίχημα ξεπερνά τις εκατό χιλιάδες δραχμές. Οι ιδιοκτήτες δένουν τα κοκόρια μ ένα μεταλλικό νύχι, που κόβει σαν ξυράφι και τα ειδικά εκπαιδευμένα πουλιά αφήνονται στη μάχη τους μέχρι θανάτου.

Στο νοτιοδυτικό κομμάτι του Μπαλί επισκέφθηκα ένα εθνικό πάρκο. Πρόκειται για μια φυσική έκταση 70.000 εκταρίων τροπικού δάσους. Η περιοχή αυτή αποτελεί «σπίτι» για πολλά είδη πανίδας. Αν προτιμάτε την περιπέτεια επισκεφθείτε το δάσος Σαγκέχ, πιο γνωστό ως δάσος των μαϊμούδων. Στο νησί θεωρούνται κι αυτές ιερά ζώα κι είναι φαντασμαγορικός ο χορός των πιθήκων. Είναι μια περιοχή τροπικής και άγριας βλάστησης, που δένει ευχάριστα με τις χιουμοριστικές αντιδράσεις των πολυάριθμων πιθήκων. Εξοικειωμένοι με τους τουρίστες περιμένουν μια μπανάνα η μια χούφτα φιστίκια για να φωτογραφηθείτε μαζί τους.

Ακόμα πιο βόρεια το βουνό με το ηφαίστειο Κινταμάνι (που έχει εκραγεί τέσσερις φορές αυτόν τον αιώνα) σας κάνει να ξεχάσετε το τροπικό κλίμα σε υψόμετρο 1700 μέτρων. Ένας από τους πιο σημαντικούς ναούς ο Ταμπάκ Σιρίγκ διαθέτει δυο λουτρά. Τα λουτρά χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους, γιατί πιστεύουν ότι έχουν ευεργετικές ιδιότητες. Εξαγνίζουν και γονιμοποιούν.

Μέσα από όλα αυτά τι είναι σήμερα το Μπαλί; Η τι μπορεί να έχει μείνει πια στο Μπαλί με τρία εκατομμύρια τουρίστες το χρόνο; Ο νόμος που απαγορεύει κτίσμα ψηλότερο από τις φοινικιές, τι μπορεί να έχει σώσει; Οι γυναίκες που μεταφέρουν στο κεφάλι τους μέχρι και τριάντα κιλά πράγματα και με περίσσεια αθωότητα λούζονται μισόγυμνες στις κοίτες των ποταμών, άραγε τι σκέφτονται για τους ορδές των τουριστών που καταφθάνουν με ρόλεξ και σέρφινγκ στο νησί τους;

Αυτονόητα το Μπαλί βρίσκεται να ακροβατεί ανάμεσα στην απλότητα και αθωότητα παλιών τρόπων ζωής και παραδόσεων από τη μιά και στις συνήθειες, τους ήχους και τις εικόνες της σύγχρονης προσοδοφόρας πραγματικότητας του τουρισμού από την άλλη. Για καλή του τύχη, η ζωή λίγα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα το Ντεπανσάρ και την παραλιακή πόλη Κούτα, το Μπαλί άντεξε την επιδρομή με τις μικρότερες απώλειες.

(Υ.Γ.: Το ταξίδι αυτό έγινε το 1998 και το παραπάνω κείμενο είναι απομαγνητοφωνημένο από την τηλεοπτική εκπομπή μου στο Κανάλι "4" της Ρόδου).