Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2025

ΕΦΕΣΟΣ: ΝΙΩΘΕΙΣ ΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ

Η βιβλιοθήκη του Κέλσου, στην αρχαία Έφεσο, κτίστηκε μεταξύ 114 και 125 μ.Χ. από τον Τιβέριο Ιούλιο Ακίλα Πολεμαιάνο προς τιμή του πατέρα του, Τιβέριου Ιούλιου Κέλσου Πολεμαιάνου, γερουσιαστή της Ρώμης. Κάτω από τα θεμέλια της βιβλιοθήκης βρίσκεται ο τάφος με τη μαρμάρινη σαρκοφάγο του Κέλσου.


Η βιβλιοθήκη έχει διαστάσεις 23 μέτρα μήκος και 17 μέτρα βάθος. Εξωτερικά το κτίριο έχει δύο ορόφους. Το ισόγειο είναι διακοσμημένο με τέσσερα αλληγορικά αγάλματα που παριστάνουν τις αρετές του Κέλσου. Είναι τα αγάλματα των θεών Σοφία, Αρετή, Έννοια και Επιστήμη.

Το κρηπίδωμα έχει εννέα σκαλοπάτια και είναι διακοσμημένο με βάσεις αγαλμάτων και στις δύο πλευρές. Το ισόγειο έχει τρεις πόρτες, ενώ ο πρώτος όροφος έχει τρία παράθυρα.

Ο τριώροφος εσωτερικός χώρος διέθετε διαδρόμους με ράφια για τα βιβλία. Στην είσοδο είναι αναρτημένο και το κείμενο της διαθήκης του Κέλσου στα ελληνικά.


Στον τρίτο αιώνα έγινε σεισμός, κατά τον οποίο το κτίριο έπιασε φωτιά και το εσωτερικό καταστράφηκε. Έκτοτε η βιβλιοθήκη δεν ξαναλειτούργησε.


Ο Ναός της Αρτέμιδος, ήταν ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Η ανέγερσή του άρχισε από τους Έλληνες, συνεχίστηκε από τους Ρωμαίους και συνολικά κράτησε 120 χρόνια. Με τις ρωμαϊκές επεκτάσεις έγινε το μεγαλύτερο οικοδόμημα της Ιωνίας.


Το ιερό της Άρτεμης υπηρετούσαν ιέρειες παρθένοι, που ονομάζονταν Μεγάβυζοι. Η Άρτεμις των Εφέσιων, όπως δείχνουν οι απεικονίσεις της, ήταν θεά της γονιμότητας με πολλούς μαστούς. Οι τελετές είχαν μάλλον σεξουαλικό χαρακτήρα και λέγεται ότι στην αρχαία Ρώμη είχε ξεσπάσει μέγα σκάνδαλο όταν η Ιουλία, η καταπιεσμένη κόρη του Αύγουστου Καίσαρα, σε αναζήτηση της ερωτικής ταυτότητάς της παρέστη σε μία τέτοια τελετή.


Ο ναός της Αρτέμιδος πάντως εθεωρείτο τόσο ιερός και άρα ασφαλής από κλοπές ώστε λειτουργούσε και ως τράπεζα. Λαός και μονάρχες φύλασσαν εκεί τα χρήματά τους, τα οποία χρησιμοποιούνταν από ειδικούς υπαλλήλους και για δανεισμό.


Ο ναός καταστράφηκε το 356 π.Χ., ξαναχτίστηκε και τελικά τα μάρμαρά του έγιναν οικοδομικά υλικά για διάφορα βυζαντινά μνημεία στην Κωνσταντινούπολη.


Μαζί με τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο και τη Βιβλιοθήκη της Περγάμου αποτελούν τα μεγαλύτερα σε μέγεθος και λαμπρότητα κτήρια βιβλιοθήκης του αρχαίου κόσμου.


Αξίζει να αναφερθεί πως η Έφεσος, λόγω τοποθεσίας, ήταν η τρίτη σε σημασία πόλη της αυτοκρατορίας μετά τη Ρώμη και την Αλεξάνδρεια. Και ήταν μία αριστοκρατική πόλη, με την έννοια ότι διοικούνταν από την τάξη των αριστοκρατών. Οι διοικούντες ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν διαρκώς δωρεές για την καλή λειτουργία και όμορφη εικόνα της πόλης. Αλλιώς έχαναν το αξίωμα.


Ήταν πυκνοκατοικημένη πόλη, διέθετε δύο Αγορές, άρτιο σύστημα ύδρευσης, ιατρική σχολή, πρυτανεία, ωδείο, στάδιο αγώνων, δημόσια ουρητήρια και πλήθος ναών. Κάθε τρεις και λίγο τελούνταν θρησκευτικές πομπές (σαν πανηγύρια) στις οποίες συμμετείχαν όλοι οι κάτοικοι. Επίσης τα πορνεία και τα λουτρά ήταν δημοφιλέστατα. Εκεί σύχναζε όλη η πόλη.

Δεν υπάρχουν σχόλια: