Ταξίδι στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. Προορισμός Άγιος Ευστράτιος, ή Άη Στράτης - ανάμεσα στη Λέσβο και τη Σκύρο. Ένα νησί φιλόξενο, γαλήνιο, με μοναδικά τοπία και παραδεισένιες παραλίες, ιδανικός προορισμός για χαλαρωτικές και ήσυχες διακοπές.
Ο Άη Στράτης έχει έκταση 43 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 270 μόνιμους κατοίκους (απογραφή 2011), με κύρια απασχόληση την αλιεία και λιγότερο την κτηνοτροφία και γεωργία. Τους καλοκαιρινούς μήνες, ωστόσο, ο πληθυσμός τετραπλασιάζεται, λόγω του τουρισμού.
Το νησί πήρε το όνομά του καθώς ο Όσιος Ευστράτιος ο Θαυματουργός έζησε εδώ τον 9ο αιώνα ως εξόριστος, γιατί ήταν αντίθετος προς την εικονομαχική πολιτική του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντα του Αρμένιου. Ο Άη Στράτης κατοικήθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους, όπως μαρτυρούν αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν εντοπιστεί στους λόφους του Αγίου Μηνά, του Αγίου Αλεξίου και του Προφήτη Ηλία. Το νησί πέρασε πολλές περιόδους ερήμωσης κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, με τελευταία την περίοδο της Φραγκοκρατίας (13-14ος αιώνας μ.Χ.), αλλά προς τα τέλη του 15ου αιώνα το νησί επανακατοικήθηκε. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες περιηγητών φαίνεται ότι από το 16ο αιώνα και μετά, αναπτύσσεται η οικονομία του νησιού που βασιζόταν στη συλλογή βελανιδιών και στην κτηνοτροφία. Η απελευθέρωση του νησιού από τον Τουρκικό ζυγό έγινε το 1912 κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού πολέμου.
Ο παλιός οικισμός του Αγ. Ευστρατίου, ήταν χτισμένος καθώς μπαίνει κανείς στο λιμάνι, στην αριστερή πλευρά του βράχου. Είχε πεντακόσια περίπου σπίτια όλα διώροφα και τριώροφα, χαρακτηριστικά δείγματα της αρχιτεκτονικής του βορειοανατολικού Αιγαίου: Λιθόχτιστα με χαγιάτια που στηριζόταν σε ξύλινα υποστυλώματα, αλλά και πολλά νεοκλασικά. Μεταξύ των τελευταίων και η Μαράσλειος-Λογοθέτειος Σχολή που λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο την περίοδο 1912-1968. Μετά το σεισμό του '68, ο παλιός οικισμός κρίθηκε ακατάλληλος για κατοίκηση και το χωριό μεταφέρθηκε στην πιο εύφορη γη του Άη Στράτη. Οι κάτοικοί του δεν είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο την εξορία, αλλά και τον σεισμό, που τους έπληξε ανεπανόρθωτα. Οι καταστροφές σε σπίτια, ειδικά κοντά στο λιμάνι, είναι εμφανείς ακόμα και σήμερα .
Το νησί και η παράκτια θαλάσσια ζώνη του ανήκουν στους προστατευόμενους βιότοπους του δικτύου Natura 2000, ενώ υπάρχει και αυτοφυές δάσος βελανιδιάς. Ο Άη Στράτης αποτελεί σταθμό για πολλά μεταναστευτικά είδη πουλιών καθώς βρίσκεται σ' έναν από τους κύριους δρόμους της εαρινής και της φθινοπωρινής μετανάστευσης.
Είναι ένα από τα πιο “παρεξηγημένα” νησιά του Αιγαίου, γνωστό ως επί το πλείστον ως τόπος εξορίας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1928-1963). Σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι εκτοπίστηκαν στο νησί αυτό, όπως οι ποιητές Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Ρίτσος, Τάσος Λειβαδίτης, οι λογοτέχνες Μενέλαος Λουντέμης, Θέμος Κορνάρος, Δημήτρης Φωτιάδης, οι ηθοποιοί Μάνος Κατράκης και Τζαβαλάς Καρούσος, και πολλοί άλλοι, επώνυμοι και μη.
Αξιοθέατα στο νησί: Το «Μουσείο Δημοκρατίας», στο κτίριο του πρώτου διδακτηρίου του νησιού, το οποίο στα χρόνια του εκτοπισμού πολιτικών εξόριστων χρησιμοποιήθηκε ως αναρρωτήριο. Αποκαταστάθηκε κατά τα έτη 2005-07.
Η εκκλησία του Χριστού στην πλατεία
Οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Βασιλείου (1727). Ο τελευταίος αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μνημεία αρχιτεκτονικής της μεταβυζαντινής εποχής.
Το Μουσείο Δημοκρατίας
Η Μαράσλειος Σχολή, έργο της Αδελφότητας Αγιοστρατιτών της Αιγύπτου, με σημαντική δωρεά του εθνικού ευεργέτη Γρηγορίου Μαρασλή.
Ο αρχαιολογικός χώρος του παλαιού ναού των Αγίων Πέντε Μαρτύρων
Το εξωκκλήσι του Αγίου Μηνά
Το μνημείο του Ικάρου Σιαλμά με την επιγραφή “Μολών λαβέ”
Οι θαλάσσιες σπηλιές και οι γεωλογικοί σχηματισμοί, κατά μήκος των ακτών του νησιού.
Ένα από τα μέρη που πρέπει να επισκεφτείτε οπωσδήποτε στο νησί είναι το σπήλαιο του Αγίου Ευστρατίου, το οποίο βρίσκεται πολύ κοντά στην παραλία Αλονίτσι, στην περιοχή Γαϊδουροράχη.
O Άγιος Ευστράτιος βασίζει την κουζίνα του στα θαλασσινά, όπως πετρομπάρμπουνα (πολύ νοστιμότερα από τα γνωστά μας μπαρμπούνια), καβουρομάνες γεμιστές με ρύζι, πεταλίδες με ρύζι και αστακό με ρύζι (αντί με μακαρόνια). Όσοι δεν συμπαθούν τα ψάρια μπορούν να δοκιμάσουν ολόφρεσκα ντόπια κρέατα, φλομάρια (σαν χυλοπίτες) και τραχανά.
Παρά το μικρό μέγεθός του, ο Άη Στράτης διαθέτει πολυάριθμες παραλίες που θα σε γοητεύσουν με την ανόθευτη ομορφιά τους. Στο νησί υπάρχουν εκπληκτικές παραλίες (Άγιος Δημήτριος, Λιδαριό, Φράγκου, Τρυπητή, Αλονίτσι), οι περισσότερες δυτικές, γεγονός που εξασφαλίζει μαγευτικά ηλιοβασιλέματα. Οι λόφοι και οι ρεματιές του είναι γεμάτοι με βελανιδιές, που σε πολλές περιπτώσεις φτάνουν ως την ακτή.
Σε όσους από εσάς αρέσουν οι δραστηριότητες και η εξερεύνηση, το φυσικό κάλλος του νησιού θα σας ανταμείψει. Οι φυσικές θαλάσσιες σπηλιές και οι γεωλογικοί σχηματισμοί κατά μήκος των ακτών του νησιού μαρτυρούν την ηφαιστειογενή σύστασή του και καλούν τους κολυμβητές να τις ανακαλύψουν. Το οδικό δίκτυο του νησιού είναι μόνο για αυτοκίνητα 4Χ4 ή για πεζοπόρους. Το σίγουρο είναι πως ο Άη Στράτης προσφέρει απομόνωση, ξεκούραση, ελευθερία, δηλαδή έχει το τέλειο πακέτο για πραγματικές διακοπές, αληθινής ξεκούρασης.
Το λιμάνι του Αγίου Ευστρατίου συνδέεται με την Αθήνα και τη βόρεια Ελλάδα με τακτικά δρομολόγια πλοίων από το Λαύριο, τη Λήμνο και την Καβάλα.
Σχόλια