Η επόμενη μέρα μετά την κρίση

(Άρθρο που μας έστειλε η Άντζελα Γκερέκου, Βουλευτής Κέρκυρας, Πολιτική Εκπρόσωπος Θεμάτων Τουρισμού ΠΑΣΟΚ).

Πριν από λίγες μόλις ημέρες ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) με ανακοίνωσή του, επιβεβαίωσε τις δυσοίωνες προβλέψεις για τη φετινή πορεία του Ελληνικού Τουρισμού, παρουσιάζοντας στοιχεία τα οποία δείχνουν συνολική μείωση της τάξης του 10% στις τουριστικές αφίξεις του εξαμήνου Ιανουαρίου-Ιουνίου 2009 (και ειδικά για την Κέρκυρα η μείωση των αεροπορικών τουριστικών αφίξεων στο νησί φθάνει στο -9,24%). Τα στοιχεία αυτά, επιβεβαιώνουν απλά αυτό το οποίο όλοι γνωρίζουμε αλλά και μπορούμε να δούμε με μια απλή ματιά γύρω μας: μειωμένη τουριστική κίνηση, μειωμένα έξοδα των τουριστών, μικρότερος χρόνος παραμονής τους, εργασιακή ανασφάλεια των εργαζομένων στον τουρισμό, δυσκολίες των τουριστικών επιχειρήσεων να ανταπεξέλθουν στις λειτουργικές τους υποχρεώσεις. Και το έχουμε πει ήδη πολλές φορές αλλά οφείλουμε να το επαναλάβουμε: όταν η δραστηριότητα η οποία συνεισφέρει σε ποσοστό πάνω από 18% του ΑΕΠ της χώρας έχει σοβαρό πρόβλημα, τότε ολόκληρη η Εθνική Οικονομία έχει σοβαρό πρόβλημα. Γι’ αυτό και μόνο το λόγο, ο Τουρισμός πρέπει κάποια στιγμή επιτέλους, να αντιμετωπισθεί με εξίσου σοβαρό τρόπο από την Κυβέρνηση.

Η κρίση, κατά μία έννοια, λειτουργεί και αποκαλυπτικά, τόσο ως προς τις ανάγκες και τις ελλείψεις του Τουρισμού στη χώρα μας, όσο όμως και ως προς τις δυνατότητες και τις λύσεις που υπάρχουν. Και εδώ είναι σαφές, ότι δεν μπορούμε πια ως χώρα να συνεχίσουμε να «ποντάρουμε» στο μοντέλο του Μαζικού Τουρισμού, το οποίο φθίνει παγκοσμίως με ραγδαίους ρυθμούς. Ένας άλλωστε και από τους λόγους της πτώσης της τουριστικής κίνησης της χώρας μας, είναι και το ότι δεν έχουμε επιδείξει τα αντανακλαστικά που χρειάζονται, ούτως ώστε να προσαρμοσθούμε στις νέες απαιτήσεις της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς.

Η συνολική αναπτυξιακή πρόταση του ΠΑΣΟΚ, μέρος της οποίας αποτελεί φυσικά και η αναπτυξιακή πρόταση για τον Τουρισμό, βασίζεται στο μοντέλο της «Πράσινης Οικονομίας» – και ειδικά για τον Τουρισμό, στη Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη. Με λίγα λόγια, τι σημαίνει απλά αυτό; Σημαίνει το να προωθήσουμε έναν τρόπο τουριστικής ανάπτυξης, ο οποίος να εξελίσσεται με ισόρροπο τρόπο σε όλα τα επίπεδα της τοπικής αλλά και της Εθνικής οικονομίας (στο κοινωνικό, στο οικονομικό, στο πολιτιστικό, στο περιβαλλοντικό, κλπ) και ταυτόχρονα να δημιουργεί όλες εκείνες τις προϋποθέσεις, για να ανατροφοδοτείται διαρκώς και να μην εξαντλεί τις πηγές πάνω στις οποίες βασίζεται, προδιαγράφοντας το ίδιο το τέλος του, όπως συμβαίνει τη στιγμή αυτή. Και ήδη γνωρίζουμε, τι ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να κάνουμε για να πετύχουμε το στόχο αυτό, όπως γνωρίζουμε και το τι ΠΡΕΠΕΙ να κάνουμε.

Δεν πρέπει πρώτα απ’ όλα να ταυτίσουμε τον Τουρισμό με την αγορά ακινήτων, όπως δυστυχώς επιχειρεί να κάνει το Ειδικό Χωροταξικό του Τουρισμού, επιτρέποντας το «τσιμεντάρισμα» όλου του ελεύθερου φυσικού περιβάλλοντος που έχει απομείνει στη χώρα μας, επιχειρώντας να μετατρέψει τον φυσικό, περιβαλλοντικό μας πλούτο, σε «γκέτο εργατικών κατοικιών» για συνταξιούχους αλλοδαπούς παραθεριστές. Κανείς δεν ενδιαφέρεται πια για κάτι τέτοιο και όπου έχει γίνει ήδη, θεωρείται αποτυχημένη και ολέθρια επιλογή. Δεν πρέπει επίσης να επιτρέψουμε να συνεχιστεί η ασυδοσία του «όποιος θέλει, κάνει ότι θέλει, όπου το θέλει, όπως το θέλει και όποτε το θέλει» χωρίς να ελέγχεται από πουθενά και από κανέναν. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι πως η κατάσταση αυτή, τελικά ζημιώνει τους πάντες, γιατί απαξιώνει συνολικά τη χώρα, με αποτέλεσμα να μειώνεται η εισερχόμενη τουριστική κίνηση. Και τέλος, δεν πρέπει να εγκλωβιζόμαστε σε μοναδικές και αποκλειστικές αγορές, χωρίς να έχουμε εναλλακτικές λύσεις και επιλογές. Έχουμε δημιουργήσει ένα μοντέλο μαζικού τουρισμού για τη χώρα μας, το οποίο εξαρτάται στο συντριπτικό του ποσοστό από την Μ. Βρετανία και τη Γερμανία. Αυτό που «πληρώνουμε» όμως τη στιγμή αυτή, είναι ότι με τον τρόπο αυτό, έχουμε κάνει τα προβλήματα της Μ. Βρετανίας και τη Γερμανίας και «δικά» μας προβλήματα.

Από το άλλο μέρος, εκείνο που πρέπει να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο με κεντρικές αποφάσεις της Πολιτείας, το οποίο να πριμοδοτεί την τουριστική επιχειρηματικότητα η οποία στοχεύει στο να ικανοποιήσει τις νέες τάσεις της παγκόσμιας αγοράς, να δώσει λύσεις στο πρόβλημα της εποχικότητας και ταυτόχρονα να αξιοποιεί τις δυνατότητες του φυσικού μας περιβάλλοντος, αναδεικνύοντάς το αντί καταστρέφοντάς το. Και τέτοιες αναπτυξιακές λύσεις στον τουρισμό, έχουν να κάνουν με τον αγροτουρισμό, με τον πολιτιστικό τουρισμό, τον αθλητικό τουρισμό, τον καταδυτικό τουρισμό, τον ορειβατικό και τον αναρριχητικό τουρισμό, τον τουρισμό προώθησης τοπικών προϊόντων (όπως έχουμε ήδη τα παραδείγματα των «Δρόμων του Κρασιού» και των «Δρόμων της Ελιάς»), τον ιαματικό τουρισμό, τον φυσιολατρικό τουρισμό, κλπ. Υπάρχει ένας τεράστιος ανεκμετάλλευτος πλούτος δυνατοτήτων, που οφείλουμε κάποια στιγμή να ασχοληθούμε σοβαρά με αυτόν. Πρέπει επίσης κάποια στιγμή επιτέλους, να ασχοληθούμε σοβαρά και με τη σύνδεση του Πολιτισμού με τον Τουρισμό μας. Το φαινόμενο του να αναγράφονται στους ξένους τουριστικούς οδηγούς αρχαιολογικές τοποθεσίες και μνημεία και όταν τα επισκέπτονται οι τουρίστες, είτε να τα βρίσκουν κλειστά λόγω έλλειψης προσωπικού, είτε να τα βλέπουν εγκαταλελειμμένα και σε κατάσταση ντροπής για τη χώρα μας, πρέπει να σταματήσει άμεσα. Και για να μην ξεχνάμε και τα καθ’ ημών, μετά τους πανηγυρισμούς όλων μας για την ένταξη της Παλαιάς Πόλης στην UNESCO, κανένας σοβαρός στρατηγικός σχεδιασμός για την τουριστική εκμετάλλευση του γεγονότος αυτού, δεν έχει παρουσιασθεί από καμία πλευρά. Πρέπει επίσης να ενισχύσουμε και να στηρίξουμε, όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των τοπικών κοινωνιών. Επιλογές όπως οι κατασκευές βιοκλιματικών κτιρίων, οι μονάδες ανακύκλωσης στα ίδια τα τουριστικά συγκροτήματα, η εκμετάλλευση εναλλακτικών πηγών ενέργειας για τη λειτουργία των εγκαταστάσεων και ο σεβασμός στον τοπικό φυσικό πλούτο, πρέπει όχι μόνο να ενθαρρύνονται από πλευράς Πολιτείας αλλά και να πριμοδοτούνται, ούτως ώστε να δημιουργηθούν τα κίνητρα, για να ακολουθήσουν ολοένα και περισσότεροι παρόμοιες επιλογές. Πρέπει τέλος, να εντάξουμε όλον αυτό τον προγραμματισμό, σε ευρύτερους αναπτυξιακούς άξονες, γιατί τουρισμός χωρίς υποδομές, δεν νοείται όταν έχεις γύρω σου ένα τόσο έντονο ανταγωνιστικό περιβάλλον από τις γειτονικές χώρες. Το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης που προτείνουμε εμείς, αποτελεί βασικό άξονα των νησιωτικών πολιτικών, οι οποίες πρέπει απαραιτήτως να επεκταθούν αλλά και να εμπλουτιστούν. Είναι τουλάχιστον ακατανόητο, στους σχετικούς πολιτικούς προγραμματισμούς, ως «νησιωτικές περιοχές» να εννοούνται μόνο οι περιοχές των νησιών του Αιγαίου και όχι τα Ιόνια. Η ανάπτυξη – και ειδικά η τουριστική ανάπτυξη – οφείλει και πρέπει να γίνεται με ισόρροπους και ισότιμους όρους για όλες τις περιοχές της χώρας, οι οποίες αν μη τι άλλο, έχουν τα ίδια βασικά χαρακτηριστικά.

Είναι φυσικά αυτονόητο, ότι αυτές οι νέες προτάσεις για την τουριστική ανάπτυξη της χώρας, δεν πρόκειται να επιβληθούν δια της βίας σε κανέναν και συνεπώς κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται «απειλημένος» από αυτές. Ο στόχος είναι να δημιουργήσουμε όλοι μαζί ένα καινούργιο, διαφορετικό όραμα για το αύριο του Ελληνικού Τουρισμού, μέσα από την ανάδειξή του σε κεντρική πολιτική και κυβερνητική προτεραιότητα. Κι αυτό δεν είναι μόνο θέμα επιλογής – είναι αναγκαιότητα. Γιατί η οικονομική κρίση, όπως είχε μια «αρχή», σύντομα θα έχει και ένα «τέλος». Και από εκεί και μετά, οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι και προετοιμασμένοι για την επόμενη ημέρα, μην επαναλαμβάνοντας τα λάθη του παρελθόντος.