Τα Δωδεκάνησα είναι δικά μας

Με την ευκαιρία της σημερινής επετείου της Επανένταξης των Δωδεκανήσων στη Μητέρα Ελλάδα θεωρώ σκόπιμο να αναδημοσιεύσω το παρακάτω άρθρο που ανέσυρα από το αρχείο μου.

Η Ιωάννα Τσάτσου ήταν μια από τις σημαντικότερες γυναίκες επικεφαλής του κινήματος για τα δικαιώματα της ψήφου των γυναικών. Σπούδασε νομικά, διακρίθηκε για το σπουδαίο κοινωνικό και ανθρωπιστικό της έργο και πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ήταν σύζυγος του τέως προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου και αδελφή του Νομπελίστα ποιητή Γιώργου Σεφέρη.

Επιπλέον υπήρξε φίλη των Δωδεκανήσων και όσο ζούσε ποτέ δεν έκρυψε την αγάπη και τη συγκίνησή της για την ακριτική περιοχή του Αρχιπελάγους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στο βιβλίο της με τίτλο "Καταγραφές", που εκδόθηκε από την "Εστία" το 1983, αναφέρεται εκτενώς στην απελευθέρωση των νησιών μας.

Στην ιστορική της μαρτυρία γράφει ότι τον Δεκέμβριο του '44, όταν στους φονικούς δρόμους χυνόταν το αίμα ποτάμι και δεν κυκλοφορούσε ψυχή, την επισκέφθηκε στο σπίτι ο Δεσπότης- Αντιβασιλέας Δαμασκηνός.

-Έτρεξα ν’ ανοίξω η ίδια. Ακούμπησε την πατερίτσα του εκεί, στη γωνιά, στο τζάκι και κάθισε στη συνηθισμένη του πολυθρόνα. Το πρόσωπό του έλαμπε. Ήταν φανερό πως κάτι σημαντικό είχε να πει. Κι εκείνος με βαριά επίσημη φωνή είπε:

-«Μεγάλη μέρα, σήμερα, πολύ μεγάλη παιδιά μου. Τα Δωδεκάνησα είναι δικά μας».
Και λίγο, πιο κάτω όταν ο Αντιβασιλέας Δαμασκηνός επέστρεψε από την ελεύθερη Ρόδο, αναφέρει στις "Καταγραφές" τις εντυπώσεις του μετά το γυρισμό:

-"Δεν ξεχώριζα πια τη γη από τη θάλασσα, τόσες πολλές ήταν οι ελληνικές σημαίες στρωμένες στη στεριά. Αλήθεια που τις είχαν κρυμμένες όλες αυτές τις γαλανόλευκες";
" Ήταν η μόνη φορά που τον είδαμε δακρυσμένο...", γράφει η Ιωάννα Τσάτσου.

Η ποιήτρια Ιωάννα Σεφεριάδη-Τσάτσου την αγάπη και τη συγκίνησή της για τα Δωδεκάνησα την εκδηλώνει και με δύο ποιήματά της, που υπάρχουν στην ποιητική της συλλογή "Ποιήματα" -που εκδόθηκε από την Εκδοτική Αθηνών το 1988.

Το ένα έχει τον τίτλο "Ρόδος" και αναφέρεται στη "Ροδίτισσα Αφροδίτη", που την αποκαλεί "αναδυόμενη, ομορφιά ολοζώντανη". Το δεύτερο με τίτλο "Μεσημέρι στη Λίνδο" δεν αναφέρεται στις εντυπώσεις της από την επίσκεψη της στην αρχαία πόλη και τις ομορφιές της, όπως θα περίμενε κανείς, αλλά εντυπωσιασμένη καθώς μένει από τις αγιογραφίες της εκκλησιάς γράφει σε στίχους πως αισθάνεται ένα θρησκευόμενο άτομο μπροστά στην "Κυρά των αιώνων".

Πάντως η ιστορική μαρτυρία για την επανένταξη των νησιών μας στον εθνικό κορμό και τα δυο ποιήματά της για τη Ρόδο και τη Λίνδο αποδεικνύουν ότι η Ιωάννα Σεφεριάδη -Τσάτσου εκτός από μεγάλη κυρία της ποίησης υπήρξε και εξ ίσου μεγάλη, πλην όμως, σεμνή, φίλη των Δωδεκανήσων.