Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2022

Μακρόνησος, Το νησί της εξορίας

Στις αρχές του αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας αιχμαλώτων πολέμου (1912/13) και αργότερα ως τόπος αποθεραπείας ορισμένων από τους Έλληνες πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής (1922) που είχαν προσβληθεί από τύφο. 

Την ιστορία του νησιού σημάδεψαν τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου (1946 – 1949). Από τον Απρίλιο του 1947 η Μακρόνησος χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο συγκέντρωσης “εθνικής αναμόρφωσης” για χιλιάδες κομμουνιστές, πολιτικούς κρατούμενους και λιποτάκτες στρατιώτες. 

Από το 1989, τα ερείπια αυτά,  γεμάτα από αιματηρή μνήμη, συγκαταλέγονται στον κατάλογο ιστορικών τόπων. Το 2020 έγιναν τα αποκαλυπτήρια μνημείου με πέντε μορφές από χάλυβα, ως φόρος τιμής σε όσους θανατώθηκαν, φυλακίσθηκαν και βασανίσθηκαν στα πέντε στρατόπεδα της Μακρονήσου. 

Η Μακρόνησος βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το Λαύριο, σε απόσταση 2,5 περίπου ναυτικών μιλίων. Έχει επίμηκες σχήμα (13 περίπου χλμ. από B. προς N. και πλάτος στα περισσότερα σημεία της από 1 ως 2,5 χλμ. περίπου) και η έκτασή της είναι 18,427 τ.χλμ.

Η ψηλότερη κορυφή (281μ.) είναι στο βόρειο άκρο καλούμενη Τρυπητή επειδή υπάρχει φυσική σήραγγα από Α. προς Δ. Έχει 28 χλμ. μήκος ακτών, που σχηματίζουν τρεις όρμους τους Αγκάλιαστρο, Γερολυμνιώνα και Μαυριά. Μεταξύ των δύο τελευταίων και στη τοποθεσία Καταζυγιά υπάρχει μεγάλο φυσικό σπήλαιο. 

Στους αρχαίους χρόνους η νήσος έφερε το όνομα «Ελένη» ή «Ελένη νήσος» επειδή κατά την Ελληνική Μυθολογία όταν την ωραία Ελένη απήγαγε ο Πάρις στη Τροία ή στην επιστροφή από εκεί με τον Μενέλαο, εκείνη αποβιβάσθηκε στη νήσο αυτή. Ο Στράβων την αναφέρει και ως «Κρανάη», παίρνοντας το όνομά της από την κόρη του Κραναού, βασιλιά της Αθήνας. 

Στην αρχαιότητα η Μακρόνησος ονομαζόταν “Μάκρις” λόγω του στενόμακρου σχήματός του και αποτελούσε σταθμό των τολμηρών ναυτικών της εποχής. Τα κλασσικά χρόνια το νησί κατοικούνταν, όπως δείχνει η ύπαρξη μικρών αγγείων και λειψάνων. Εκτός αυτών, υπάρχουν δύο μικροί ναΐσκοι, του Αγίου Γεωργίου και της Θεοτόκου, που κτίσθηκαν πάνω σε θεμέλια αρχαίων κτιρίων (πιθανώς αρχαίων ναών).

Η Μακρόνησος μόνο μία φορά το χρόνο έχει επισκέπτες. Το υπόλοιπο διάστημα είναι έρημη, μόνο μερικά κατσίκια περιπλανιούνται στους λόφους. Το νησί ανήκει διοικητικά στη Τζιά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: