Σάββατο 21 Απριλίου 2012

Η κατάληψη της Ρόδου από τους Ιταλούς

Σαν σήμερα, 21 Απριλίου 1912: Οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τη Ρόδο από τους Οθωμανούς. Mόλις άρχισαν οι Ροδίτες να βλέπουν το φως της ελευθερίας από το μεγάλο σκοτάδι, με την ίδρυση σχολείων και την γενική αναγέννηση, στην πρώτη δεκαετηρίδα μετά το 1900, νέα πολιτική περιπέτεια περίμενε τα Δωδεκάνησα, που κράτησε περισσότερο από τριάντα χρόνια και ήταν ένα άλλο είδος σκλαβιάς με διαφορετικό σύστημα.

Τον Σεπτέμβριο του 1911 η Ιταλία κήρυξε πόλεμο κατά της Τουρκίας, θέλοντας να πάρει την Τριπολίτιδα και την Κυρηναϊκή, επειδή ήθελε να ιδρύσει αποικίες για μια οικονομική πολιτική και ανακούφιση που της επέβαλε το δημογραφικό της πρόβλημα. Οι Νεότουρκοι μαζί με τους Άραβες αντιστάθηκαν κι επειδή δεν είχαν αρκετά στρατεύματα και πολεμοφόδια, έφερναν ενισχύσεις από τις Μικρασιατικές ακτές. Για τον λόγο αυτό οι Ιταλοί θέλουν να καταλάβουν μερικά νησιά κοντά στα Μικρασιατικά παράλια, για να εμποδίσουν την αποστολή πολεμοφοδίων ώστε να αναγκασθούν οι Τούρκοι να υπογράψουν ειρήνη.

Σύμφωνα με σχετικές φήμες που είχαν διαδοθεί στη Ρόδο το «Νεοτουρκικό κομιτάτο της Ρόδου, Ένωσις και Πρόοδος» προσπαθεί να εξοπλίσει τους νέους και να λαμβάνει μέτρα για την ασφάλεια του τόπου.

Στα τέλη Απριλίου του 1912 ιταλικά πολεμικά άρχισαν να περιπολούν από τα παράλια της Ρόδου έως απέναντι στον Μαρμαρά και έκαναν νηοψία στα πλοία της γραμμής.

Στις 4 Μαίου η δεύτερη Μοίρα του ιταλικού στόλου της Μεσογείου, 42 πολεμικά (12 θωρηκτά, 20 αντιτορπιλλικά και 10 μεταγωγικά υπερωκεάνεια), είχαν περικυκλώσει την πόλη της Ρόδου, από τα ΒΔ έως τα ΝΑ παράλια, από την Ιαλυσό ως τις Καλυθιές. Οι Ιταλοί έκαναν απόβαση 15.000 στρατιωτών, στον κόλπο των Καλυθιών, πίσω από το ακρωτήρι Βόδι. Όταν ξύπνησε ο κόσμος είδε με φόβο τον αποκλεισμό της πόλης, ένας πανικός διαδόθηκε παντού, τα μαγαζιά έκλεισαν βιαστικά όσοι τα είχαν ανοίξει, η αγορά ερήμωσε, τα γυναικόπαιδα έψαχναν καταφύγιο και πολλοί έτρεξαν να φυλαχτούν σε διάφορα προξενεία, τα οποία είχαν υψώσει τις σημαίες τους.

Ο πανικός μεγάλωσε όταν έπεσαν 3 προειδοποιητικές βόμβες στο Μόντε Σμιθ, από τις οποίες σκοτώθηκαν 2 Τούρκοι στρατιώτες κι ένας τραυματίσθηκε.
Ο βομβαρδισμός συνεχίσθηκε κι οι Τούρκοι υποχώρησαν στα Σγουρού και το Κανδηλί. Το μεσημέρι βγήκε στη Ρόδο από μια ατμάκατο με άσπρη σημαία, αποστολή από 5 μέλη και ζήτησε από τον νομάρχη την παράδοση της πόλης με εντολή του ναυάρχου Βιάλε. Ο Νομάρχης Σιουπχί βέης αρνήθηκε κι έφυγε στο χωριό Μαριτσά.

Οι Ιταλοί μάζεψαν τα όπλα από τους Τούρκους και τους Εβραίους, έπιασαν το νομάρχη Σουχπί βέη και άλλους υπαλλήλους, τους έβαλαν σ' ένα πλοίο μαζί με τους αιχμάλωτους στρατιώτες και τους έστειλαν στην Ιταλία.

Διόρισαν μισθωτό Δήμαρχο Ρόδου τον Σάββα Παυλίδη, δικηγόρο, που είχε εκλεγεί πριν την κατοχή, όταν ήταν η τουρκική εξουσία ακόμη, μουδίρη Λίνδου διόρισαν τον Ι. Μακρή και της Καστέλλου τον Αντώνη Κινδυλίδη, δημοτικό γιατρό τον Ι. Στεφάνου και γραμματέα του Δήμου τον Ε. Ιατρίδη.


Την εποχή εκείνη στη Ρόδο υπήρχαν αμαξιτοί χωματόδρομοι, στενοί, μόνο ως τα Τριάντα, Κρεμαστή και Παραδείσι, από τους οποίους περνούσαν άμαξες και κάρρα. Στα άλλα χωριά η συγκοινωνία γινόταν με πρωτόγονα μέσα, μουλάρια, γαϊδούρια, άλογα, από μικρά και δύσκολα σε πολλά μέρη μονοπάτια. Ο στρατός που βγήκε στις Καλυθιές ήταν πεζοναύτες, βρσαλλιέροι, αλπίνοι, καραβανιέροι, ιππικό, πυροβολικό ορεινό και πεδινό, πολεμοφόδια, νοσοκομεία και τρόφιμα.

Σε μια από τις πρώτες συμπλοκές που έγιναν οι Ιταλοί έπιασαν 50 Τούρκους αιχμαλώτους, αιχμαλωτίσθηκε ένας Ιταλός λοχίας από τους Τούρκους και 5 στρατιώτες τραυματίσθηκαν.

Ο βομβαρδισμός επαναλήφθηκε και το απόγευμα και την άλλη μέρα Κυριακή, 5 Μαίου, το πρωί μπήκε στη Ρόδο ένα σώμα ιππικού για να κατοπτεύσει την πόλη και το απόγευμα 15.000 στρατού με μουσική μπροστά μπήκαν από τους δρόμους Ροδινιού και Αγίας Αναστασίας στη πύλη Κοσκινού και κατέλυσαν στους τουρκικούς στρατώνες, το τουρκικό γυμνάσιο «Ιδαδιέ» και σ’ άλλα κτίρια. Εν τω μεταξύ η ιταλική σημαία υψώθηκε σε όλα τα κυβερνητικά κτίρια, ενώ την άλλη μέρα, 6 Μαίου 1912, τοιχοκολήθηκε Διάγγελμα κατοχής του στρατηγού Ιωάννη Αμέλιο σε τρεις γλώσσες, ιταλική, ελληνική και τουρκική, ζητώντας από τους κατοίκους να παραδώσουν τα όπλα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: